ÇFARË THONË EKSPERTËT NË GJITHË BOTËN: A do të duhet të vaksinohemi vazhdimisht me një dozë të re kundër COVID-19?

Një vit më parë u mendua se dy doza të vaksinës kundë COVID-19, apo edhe një kur bëhet fjalë për atë lloj vaksine, do të mjaftonin për t'u mbrojtur nga infeksioni me koronavirus. Tani duke u përballur me një variant të ri, më infektiv të virusit - omicron, Izraeli ka filluar të ofrojë një dozë të katërt të vaksinës për grupet me rrezik të lartë.

Qendra për kontrollin dhe parandalimin e sëmundjeve ka zgjeruar kushtet për marrjen e dozës përforcuese për adoleshentët dhe ka hequr dorë nga përshkrimi i kujtdo si “plotësisht i vaksinuar”, sepse dy doza të vaksinës nuk duken më të përshtatshme.

Shumë pyesin: Ku është fundi i gjithë kësaj? A do të duhet të vaksinohemi çdo muaj, pra të marrim një dozë të re, pastaj një dozë të re?

Shkencëtarët hezitojnë të parashikojnë se çfarë do të sjellë e ardhmja. Por disa prej tyre thanë në intervistat e javës së kaluar se vaksinimi i të gjithë popullsisë çdo muaj është jorealist dhe nuk ka shumë kuptim shkencor.

“Nuk është e panjohur që vaksinat jepen herë pas here, por mendoj se ka mënyra më të mira për t’u vaksinuar çdo gjashtë muaj”, tha Akiko Iwasaki, imunologe në Universitetin e Yale. Strategjitë e tjera, shton ai, mund të na nxjerrin nga kjo situatë e vaksinimit të vazhdueshëm. Si fillim, detyrimi i njerëzve që të qëndrojnë në radhë për vaksinime çdo gjashtë muaj është një humbje. Rreth 73 për qind e të rriturve në Amerikë janë plotësisht të vaksinuar, por deri më tani rreth një e treta kanë vendosur të marrin dozën e tretën, dozën përforcuese.

Pothuajse të gjithë prodhuesit e vaksinave COVID-19 thonë se po testojnë vaksinat e tyre që synojnë omicron, por mund të jenë të disponueshme brenda disa muajsh.

“Nuk ka kuptim të vazhdohet me vaksinimin kundër një lloji që tashmë ka kaluar”, tha Ali Elebedi, imunolog në Universitetin e Uashingtonit, dhe shton se nëse do të shtohet një dozë tjetër pas të tretës, patjetër do të presë atë të bazuar në variantin omicron. Nëse qëllimi është rritja e imunitetit kundër omicron ose disa varianteve të ardhshme, taktika të tjera do të ishin më të mira sesa vaksinimi i vazhdueshëm me vaksina të krijuara për të njohur variantin origjinal, thonë ekspertët.

Disa ekipe kërkimore po zhvillojnë të ashtuquajturën, vaksinë kundër pankoronavirusit që synon pjesë të veçanta të virusit që do të ndryshonin shumë ngadalë ose aspak.

Vaksinat aktuale mund të kombinohen me shtimin e vaksinave nazale ose orale që janë më të mira në parandalimin e infeksionit duke mbuluar hundën dhe zonat e tjera të mukozës, pika hyrëse e virusit, me antitrupa. Thjesht duke lënë më shumë hapsirë kohore ndërmjet vaksinave mund të rrisë imunitetin, një mësim që shkencëtarët kanë nxjerrë në luftën kundër patogjenëve. Shumë ekspertë e kundërshtuan idenë e vaksinimit në fillim. Disa besonin se regjimet origjinale të vaksinave ishin të mjaftueshme për të mbajtur më shumë njerëz jashtë spitaleve dhe se kjo duhet të ishte masa e duhur e suksesit. Perspektiva ndryshoi kur shkencëtarët panë se sa shpejt omikroni po përhapej nëpër botë.

Disa shohin përfitim të ulët në ndjekjen e shembullit të Izraelit, i cili prezantoi një dozë të katërt, duke argumentuar se pjesë të tjera të sistemit imunitar, si qelizat T dhe qelizat B, po luftojnë vazhdimisht virusin pas tre dozave, dhe ndoshta edhe pas dy dozave. Megjithëse këto qeliza imune nuk mund të parandalojnë infeksionin, ato zvogëlojnë ashpërsinë e simptomave dhe zvogëlojnë numrin e shtrimeve në spital.

Vjeshtën e kaluar, Dr. Anthony Fauci, këshilltari kryesor kombëtar për pandeminë, theksoi rëndësinë e parandalimit të infeksioneve simptomatike. Por ditët e fundit ai ka thënë gjithashtu se shtrimet në spital janë ato që kanë rëndësi. Për të parandaluar infeksionet, vaksinat shtesë duhet të përshtaten saktësisht me qarkullimin e variantit në popullatë. Për shembull, shumë njerëz që morën dozën e tretë në fillim të vjeshtës mbetën të ndjeshëm ndaj omicron, sepse sistemi i tyre imunitar tashmë ishte i dobësuar.

Në përgjithësi njerëzve u thuhet që të vaksinohen kundër gripit pak para se virusi të fillojë të qarkullojë në dimër. Nëse koronavirusi përshtatet në model sezonal të ngjashëm me gripin, i cili duket i mundur, “mund të imagjinoni një skenar në të cilin ne thjesht japim përforcues çdo vit para stinës së dimrit”, thonë mjekët.

“Të vaksinohesh kundër gripit dy herë në vit ka gjithnjë e më pak efekt, kështu që mund të mos ketë kuptim të vaksinohesh kaq shpesh”, tha Ben Cowling, epidemiolog në Universitetin e Hong Kongut. Me më shumë se 50 mutacione, omicron ndryshon në mënyrë të konsiderueshme nga variantet e mëparshme të antitrupave të prodhuara për versionin origjinal të virusit të luftoj dhe të njoh versionin e fundit.