Është vërtetuar se kanceri i lëkurës shfaqet në shumicën e rasteve tek personat që kanë një numër të madh nishanesh, si dhe tek ata që kanë ngjyrë të lëkurës të hapur dhe sy ngjyrë të çelur. Gjithashtu ndodh shpesh tek personat që kanë qenë të ekspozuar ndaj rrezatimit, burimeve të rrezatimit UVA ose rrezet e diellit, si dhe tek ata që kanë faktor trashëgues.
Melanoma është forma më e rrallë e kancerit të lëkurës, por edhe më e rrezikshmja. Vetëm 30 për qind e melanomave kanceroze shfaqen në një nishan ekzistues. Zakonisht ka ngjyrë kafe ose të zezë dhe mund të shfaqet kudo në lëkurë. Melanoma mund të jetë çdo ndryshim në një nishan, pavarësisht nëse është pamja, madhësia apo forma e tij, dhe nëse nuk trajtohet në kohë, shpesh mund të jetë kërcënuese për jetën.
SI TË DALLOJMË NJË NISHAN TË DYSHIMTË?
Një nishan është në fakt një pikë e pigmentuar që shfaqet në lëkurë dhe zhvillohet nga melanocitet. Ato zhvillohen gjatë gjithë jetës me shumë në adoleshencë dhe numri i tyre varet nga gjenetika, ekspozimi në diell, por edhe disa faktorë të tjerë si hormonet apo shtatzënia. Nishanet janë kryesisht beninje, por çdo ndryshim në pamjen e tyre mund të jetë shenjë paralajmëruese se mund të jetë melanoma.
Simptomat më të zakonshme të melanomës janë nishanet asimetrike, rrethi i nishanit është i çrregullt, nishan më i madh se gjashtë centimetra, nishan që kruhet ose rrjedh gjak dhe çdo ndryshim tjetër i nishanit që ju shqetëson ose është thjeshtë i pazakontë.
LLOJET E TJERA KANCERIT TË LËKURËS
Përveç melanomës, ekzistojnë edhe tre forma të tjera të sëmundjeve malinje të lëkurës.
Një prej tyre është karcinoma e qelizave bazale, e cila është forma më e zakonshme e tumoreve malinje të lëkurës, por edhe më pak e rrezikshme. Zakonisht shfaqet si nyje e ngritur në lëkurë, e lidhur me enë gjaku, por shpesh duket si një plagë që vazhdimisht nuk shërohet. Shpesh hapja e vazhdueshme e plagës është arsyeja pse shumica e pacientëve konsultohen me dermatologun. Nëse nuk trajtohet për një periudhë të gjatë kohore, mund të ndodhë depërtimi lokal më thellë në inde dhe në raste të rralla mund të japë edhe metastaza.
Tjetra është karcinoma e qelizave skuamoze, dhe në fakt është forma e dytë më e zakonshme e tumoreve malinje të lëkurës. Zakonisht shfaqet në pjesë të lëkurës si fytyra ose skalpi. Ky lloj kanceri lind nga keratozat aktinike, sipërfaqja e tij është e ngritur dhe e mbuluar me kore të fortë. Karcinoma e qelizave skuamoze është më pak malinje se karcinoma e qelizave bazale dhe mund të përhapet në nyjet limfatike dhe organe të tjera.
Dhe së fundi, dermatologët paralajmërojnë për keratozat aktinike, të cilat janë kancere të lëkurës jo agresive, të lokalizuara në formën e ndryshimeve të lëkurës në kafe të kuqërremtë, me luspa dhe të ashpër. Ato shfaqen më shpesh tek të moshuarit dhe prekin më së shumti zonat që janë të ekspozuara ndaj diellit, si fytyra, qafa, veshët, duart dhe skalpi. Këto ndryshime janë rezultat i ekspozimit kronik dhe të tepruar në diell dhe trajtimi i këtyre ndryshimeve është i nevojshëm sepse në 10 për qind të rasteve mund të zhvillohen në kancer invaziv me pasoja të rënda.
