Një ekip profesionistësh nga Qendra Mjekësore në Universitetin Columbia Irving në New York, një nga spitalet në Shtetet e Bashkuara që trajton numrin më të madh të pacientëve të infektuar me koronavirusin e ri, ndau përvojat dhe mblodhi raporte nga ekipe të tjera mjekësore nga e gjithë bota.
Pamja klinike gjithëpërfshirëse ka treguar që koronavirusi sulmon pothuajse çdo sistem kryesor në trupin e njeriut. Është treguar se dëmton drejtpërdrejt organet, shkakton mpiksje të gjakut, humbje të gjakut dhe proteina në veshka, prish ritmin e zemrës, shkakton skuqje të lëkurës, shkakton dhimbje koke, marramendje, dhimbje muskulore, dhimbje në lukth dhe simptoma të tjera me frymëmarrjen klasike tashmë të njohur simptoma, të tilla si kollitja dhe ethet.
“Mjekët duhet të mendojnë për COVID-19 si sëmundje multisistem. Ka shumë lajme të reja për mpiksjen, por gjithashtu është e rëndësishme të kuptohet që një pjesë e konsiderueshme e atyre pacientëve vuajnë nga dëmtimi i veshkave, zemrës dhe trurit, dhe mjekët duhet të trajtojnë këto gjendje së bashku me problemet e frymëmarrjes”, thekson Dr. Acriti Gupta, kardiolog në Universitetin Columbia i cili ka punuar në ekzaminimin e raporteve.
Pjesa më e madhe e dëmtimeve të shkaktuara nga virusi duket të jetë për shkak të afinitetit të tij për receptorin ACE2, një lloj hyrjeje molekulare në qeliza. Këta receptorë mbulojnë qelizat që mbulojnë enët e gjakut, në veshka, kanalet në mëlçi, pankreas, traktin e zorrëve dhe mukozën e rrugëve të frymëmarrjes, të cilat koronavirusi mund t’i përdorë për t’u bashkuar me qelizat dhe për t’i infektuar ato, shkroi në përmbledhje ekipin mjekësor nga Universiteti Columbia, i cili është botuar në revistën Nature Medicine.
“Gjetjet sugjerojnë që dëmtimi i shumëfishtë i organeve mund të jetë të paktën pjesërisht për shkak të dëmtimit të drejtpërdrejtë të indeve nga virusi”, shpjegojnë nga ekipi i ekspertëve.
Infeksioni me koronavirusin e ri aktivizon edhe sistemin imunitar, ndërsa si pjesë e kësaj përgjigjeje ndodh prodhimi i proteinave inflamatore të quajtura citokina. Ky inflamacion mund të dëmtojë qelizat dhe organet, ndërsa e ashtuquajtura stuhi e citokinës është një nga shkaqet e simptomave më të rënda të sëmundjes.
“Ky virus është i pazakontë dhe është e vështirë të mos mahnitesh me të gjitha manifestimet e tij në trupin e njeriut”, thekson Dr. Mahesh Madhawan, një tjetër kardiolog që shqyrtoi raportet nga pacientët e infektuar.
Mpiksja e gjakut mund të shkaktohet nga disa mekanizma të ndryshëm, ndërsa gjasat e mpiksjes, besojnë shkencëtarët, mund të rrisin gjithashtu nivelin e ulët të oksigjenit në gjak, shkaktuar nga pneumonia. Këto mpiksje gjaku mund të shkaktojnë sulm në zemër ose sulm në tru, por ato gjithashtu mund të ngecen në mushkëri ose këmbë. Ato gjithashtu mund të çojnë në bllokim të veshkave dhe kështu ndërhyjnë në trajtimet e dializës të nevojshme nga pacientët të prekur më rëndë.
Dëmtimi i pankreasit mund të përkeqësojë gjendjen e diabetit, ndërsa diabetikët janë treguar se janë në rrezikun më të lartë të sëmundjes së rëndë dhe vdekjes shkaktuar nga koronavirusi.
Ekzaminimi tregoi se koronavirusi mund të dëmtojë drejtpërdrejt trurin, por disa fenomene neurologjike janë ndoshta pasojë e vetë trajtimit.
“Pacientët me KOVID-19 mund të kenë nevojë për intubacion prej dy deri në tre javë, ndërsa një e katërta e pacientëve kanë nevojë për ndihmë respiratore edhe pas 30 ditësh ose më shumë. Këto janë intubacione afatgjata për shkak të të cilave pacientët kanë nevojë për shumë qetësues”, thotë prof. Gupta.
Virusi ndikon gjithashtu në sistemin imunitar dhe varfëron T-qelizat T trupi zakonisht i përdor për të luftuar infeksionet virale.
“Limfocitopenia, e cila është shenjë e imunitetit të dobët qelizor, është gjetje kryesore laboratorike e raportuar në 67 nga 90 përqind e rasteve të KOVID-19″, theksojnë studiuesit.
“Simptomat gastrointestinale mund të shoqërohen me kohëzgjatje më të gjatë të sëmundjes, por nuk shoqërohen me shkallë të lartë të vdekshmërisë”, thonë mjekët, ndërsa për simptomat e shumta të lëkurës, të tilla si skuqje, njollat ngjyrë vjollce dhe gishtërinjtë e enjtur të këmbëve, thonë se largohen vetë.
