Kromi – një nga elementët më të zakonshëm në koren e Tokës dhe ujin e detit, gjendet në mjedisin tonë në disa gjendje oksidimi, kryesisht si metal (Cr0), krom trivalent dhe kromi hexavalent. Ky i fundit sintetizohet më shumë nga oksidimi i kromit të zakonshëm dhe natyror, i cili është shumë toksik. Kromi trivalent, i cili gjendet në shumicën e artikujve ushqimor dhe shtojcave ushqimore, në fakt është lëndë ushqyese esenciale me toksicitet shumë të ulët.
Përkundër përdorimit të gjerë tek pacientët me diabet dhe raporteve anekdotike në të kaluarën, në lidhje me efikasitetin e tij, deri në kohët e fundit mbi të dhënat njerëzore, të cilat u referohen efekteve të kromit në veprimin e insulinës ose aspektet qelizore të veprimit të insulinës, ishin të rralla. Si rezultat i kësaj, ekzistojnë polemika të konsiderueshme mbi efektin e plotësimit të kromit mbi parametrat që vlerësojnë shëndetin e njeriut. Për më tepër, shpjegimi i mekanizmave qelizore dhe molekulare përmes së cilave shtojcat e kromit ndikojnë në metabolizmin e karbohidrateve in vivo është e nevojshme që përpara të bëhen rekomandimet specifike në lidhje me përdorimin e tij rutinor në trajtimin e diabetit. Me studimet më të fundit, për të siguruar informacione vijuese mbi mekanizmat e veçanta për gjurmimin e veprimeve minerale dhe studimeve klinike tek pacientët, përveç pacientëve me diabet, kromi tregoi efekte pozitive tek individët me nivele të larta të kolesterolit në gjak, në zvogëlimin e peshës trupore, në trajtimin e sëmundjeve të muskujve dhe në rritjen e masës muskulore dhe si ilaç në trajtimin e pacientëve me trauma në përmirësimin e gjendjes së tyre të përgjithshme.
Interesi për kromin si shtojcë ushqimore për metabolizmin mund të percillet deri në vitet e 50-ta, kur u sugjerua se maja e birrës përmbante faktor të tolerancës së glukozës (GTF) gjë që e parandalojë diabetin tek kafshët eksperimentale. Ky faktor përfundimisht u sugjerua që të jetë forma biologjikisht aktive e kromit trivalent, i cili mund të ul ndjeshëm nivelin e glukozës në plazmën e minjëve diabetikë. Interesi për administrimin e kromit tek diabetikët u nxit nga vëzhgimi i viteve të 70-ta se në të vërtetë është lëndë ushqyese thelbësore e cila nevojitet për metabolizmin normal të karbohidrateve. Pacienti i cili morri ushqimin total parenteral zhvilloi shenja të rënda të diabetit, përfshirë edhe humbjen e peshës dhe hiperglikeminë, e cila ishte e mjaftueshme për të rritur dozën e insulinës.
Bazuar në studimet e mëparshme mbi kafshët dhe studimeve preliminare njerëzore, pacienti mori krom shtesë. Gjatë 2 javëve të ardhshme, shenjat dhe simptomat e diabetit u përmirësuan, me përmirësim të dukshëm të statusit të glikemisë dhe reduktim të ndjeshëm të kërkesës së insulinës (kërkesat e insulinës ekzogjene u zvogëluan nga 45 njësi në ditë / në asnjë). Studime të tjera të efekteve të dobishme të kromit tek pacientët që marrin ushqimin total parenteral janë dokumentuar edhe në literaturën shkencore. Sot, kromi është shtuar në mënyrë rutinore në zgjidhjet e ushqimit total parenteral.
Rezultatet e këtyre studimeve e implikuan fuqishëm kromin si kofaktor kritik në veprimin e insulinës, si dhe tek personat me nivel të lartë të kolesterolit, të zvogëlimin e peshës trupore, në trajtimin e sëmundjeve të muskujve dhe për të rritur masën muskulore, si dhe si mjet ndihmës në trajtimin e pacientëve me trauma në përmirësimin e gjendjes së tyre të përgjithshme. Megjithëse zëvendësimi i kromit gjatë mangësisë është i fortifikuar, roli i plotësimit të kromit për të përmirësuar metabolizmin është e vërtetuar shkencërisht dhe shërben si bazë për përcaktimin e parimeve moderne të trajtimit të gjendjeve të përmenduar më lartë.
Kromi trivalent gjendet në një gamë të gjerë ushqimesh, përfshirë të verdhën e vezës, drithërrat me kokërr të plotë, drithërat për mëngjes, kafe, arra, boranie, brokoli, mish, majë birre, si dhe disa lloje të verës dhe birrës. Kromi gjithashtu është i pranishëm në shumë shtojca multivitaminash/minerale, por gjithashtu ka edhe shtojca të veçanta të kromit Oligogal Cr.
Akademia Kombëtare Shkencore e SHBA-së, përcaktoi shtojcat ditore të kromit si 50-200mg në ditë për meshkujt dhe femrat e rritura, gjë që gjithashtu është vlerësuar si futje e sigurt dhe e përshatshme e ushqimit të përditshëm (ESADDI) për krom për fëmijët e moshës 7 vjeçare deri në maturi. Rezultatet e një studimi kanë treguar se doza ditore e përshtatshme e kromit për burrat dhe gratë në SHBA ishte 33 dhe 25 mg. Prandaj, të ushqyerit normal të kromit tek të rriturit mund të jetë jo optimale. Pasi të absorbohet, kromi shpërndahet nëpër trup, ku nivelet më të larta gjenden në veshka, mëlçi, shpretkë dhe eshtra.
VEPRIMET BIOLOGJIKE TË KROMIT
Mënyra në të cilën kromi shërben si kofaktor në veprimin e insulinës tek diabetikët, tek personat me nivele të larta të kolesterolit në gjak, në zvogëlimin e peshës trupore, në trajtimin e sëmundjeve të muskujve dhe në rritjen e masës muskulore, si dhe ilaç në trajtimin e pacientëve me trauma në përmirësimin e gjendjes së tyre të përgjithshme, kuptohet plotësisht. Tek disa in vivo dhe in vitro, fillimisht u mendua se kromi i thekson efektet e insulinës si pjesë e kompleksit organik, GTF. Hulumtimet e fundit sugjerojnë se kromi mund të funksionojë si pjesë e substancës oligopeptide me masë të ulët molekulare (MW) me krom (LMWCr) (MW ~ 1500 Da), e cila përbëhet nga glicina, cisteina, acid glutamik dhe acid aspartik. Ndërveprimi i kromit me LMWCr dhe mënyra se si ky kompleks ndikon në metabolizmin e insulinës rishqyrtohet në mënyrë më të detajuar në ekzaminimet e ardhshme.
