Sipas gjetjeve të shkencëtarëve, transmetimi i koronavirusit ndodh kryesisht në ambiente të mbyllura. “Për shkak se qarkullimi i ajrit në ambient të hapur është shumë më i lartë. Qarkullimi i erës bën që përqendrimi i aerosoleve të hollohet shumë shpejt,” tha Nico Mutters, kreu i Institutit të Shëndetit Publik në Klinikën Universitare në Bon.
Virologu Alexander Kekule thotë të njëjtën gjë, por shton – gjithçka vlen nëse mbani distancë prej të paktën një metër e gjysmë në ambient të hapur. “Nëse nuk e mbani atë distancë, shikoni njëri-tjetrin ballë për ballë dhe flisni me zë të lartë, këndoni, bërtisni, pështyni – atëherë, në vend se me aerosolet, mund të infektoheni përmes pikave.
Studimet konfirmojnë se rreziku i infektimit në ambient të hapur është jashtëzakonisht i ulët. Një studim nga Kina studioi 7,324 raste të infeksionit – vetëm një rast në ambient të hapur. Kekule thotë se e njëjta gjë vlen për mutacionet e virusit – ato janë pak më ngjitëse, por masat mbeten të njëjtat. “Mutantët nuk fluturojnë larg”, tha virologu.
SI NDIKON ERA?
“Sa më shumë erë të ketë, aq më shpejt do të copëtohen retë aerosolike të krijuara nga njeriu”, thotë Gerhard Schoich, fizikan dhe studiues e aerosoleve. I pyetur nëse ishte e mundur që era të shperndante aerosole nga një grup në tjetrin në një fushë ku qëndronin grupe të ndryshme njerëzish, Schoich tha se ishte praktikisht e pamundur.
“Vetëm për shkak të temperaturës së trupit, krijohet një lloj rryme ajri, e cila kryesisht rritet, si në formë zjarri”, thotë fizikani. Sepse, temperatura e trupit prej rreth 37 gradë është përgjithësisht më e lartë se sa jashtë. “Në këtë mënyrë ngrihet ajri më i ngrohtë shkon lartë, po ashtu edhe reja e aerosoleve.”
Një studim në Iran gjithashtu konfirmoi që era nuk luan ndonjë rol në transmetimin e virusit.
ÇFARË NDODH KUR JASHTË ËSHTË FOTHTË OSE NGROHTË?
Kjo nuk është shpjeguar plotësisht shkencërisht. Studiuesit amerikanë kanë ndjekur zhvillimin e infeksionit në rajonet e nxehta, të ftohta, të thata dhe të lagështa të Kinës dhe nuk gjetën asnjë ndryshim. Një studim austriak zbuloi se rrezatimi ultraviolet i diellit vret virusin në sipërfaqe, por që ai kishte pak efekt në transmetimin nga njeriu tek njeriu.
Mutters thotë se nuk duhet të mbështeteni te dielli, ka më shumë rrezatim ultraviolet gjatë verës, por në zonat me dëborë është edhe më i madh për shkak të reflektimit të borës. Përveç kësaj, ai tregon se pandemia prek edhe zonat e ngrohta dhe të ftohta.
- A ka rrezik nga sporti?
Ekspertët thonë se atletët, ndërsa bëjnë vrapim, duhet të mbajnë një distancë prej një metër e gjysmë, pavarësisht nga fakti se, në një gjendje të tendosjes fizike, ata marrin frymë më thellë dhe hedhin më shumë grimca në ajër. “Nëse dikush thjesht vrapon pranë jush, qoftë edhe në një distancë të shkurtër, rreziku është shumë i vogël,” tha Birgit Wenner i Institutit Leibniz.
- A është më i rrezikshëm takimi me duhanpirësit?
Asnjë studim akoma nuk e ka lidhur pirjen e duhanit pasiv me rrezik të lartë të infeksionit me koronavirus. “Pirja e duhanit nuk lëshon më shumë viruse në mjedis”, thotë Schoich. As Nico Mutters i Klinikës Universitare në Bon nuk i sheh duhanpirësit si më infektues në asnjë mënyrë.
Sipas Institutit Robert Koch, duhanpirësit kanë rrezik pak më të lartë të sëmundjes serioze nëse infektohen. Por për të tjerët ato nuk janë më të rrezikshme.
- A ka kuptim maska në natyrë?
Po, nëse nuk mund të mbani distancën tuaj. Sidomos në turma më të mëdha, themi në koncerte. “Ose kur jeni në stacionin e autobusit, ose në rregull, atëherë maska ka kuptim,” tha Wenner.
