Instituti Kroat i Shëndetit Publik prezantoi një udhëzues për pacientët me emrin “Rikuperimi i shëndetit dhe forcës pas COVID-19”, i cili përshkruan në detaje të gjitha simptomat dhe mënyrat për t’u rikuperuar nga simptomat më të zakonshme post-COVID, si dhimbja në gjoks, gulçim, kollë e thatë dhe joproduktive, çrregullime të kujtesës dhe gjumit, spazma muskulore dhe rënia e flokëve.
Gjendja post-COVID shfaqet te një person me histori infeksioni të mundshëm ose të konfirmuar SARS-CoV-2, zakonisht tre muaj pas fillimit të sëmundjes, me simptoma që zgjasin të paktën dy muaj dhe nuk mund të shpjegohen me diagnozë alternative. Simptomat e zakonshme përfshijnë lodhjen, gulçimin dhe mosfunksionimin kognitiv, ndër të tjera, dhe përgjithësisht ndikojnë në funksionimin e përditshëm. Simptomat mund të fillojnë pas rikuperimit fillestar nga një episod akut i COVID-19 ose të vazhdojnë që nga fillimi i sëmundjes. Simptomat gjithashtu mund të ndryshojnë me kalimin e kohës ose të kthehen. Shumë njerëz ndihen më mirë brenda ditëve ose javëve, ndërsa shumica shërohen plotësisht brenda 12 javësh. Por për disa njerëz, simptomat mund të zgjasin më gjatë.
Nga udhëzuesi i gjerë dhe i detajuar, ne kemi nxjerrë këshilla për t’ju ndihmuar të përballeni me luhatjet e humorit, gjendje që mjekët thonë se ndodh në pothuajse një në dy persona që vuajnë nga simptomat post-COVID.
RUAJENI RUTINËN
Është e nevojshme të përpiqeni të ngriheni në kohën e zakonshme dhe t’i përmbaheni rutinës sa më shumë që të jetë e mundur.
VENDOSNI QËLLIMET E ARRITSHME
Mund të jetë e dobishme të hartoni një plan ditor të aktiviteteve që ju pëlqejnë dhe që ju japin ndjenjën e arritjes.
QËNDRONI TË LIDHUR ME NJERËZIT QË JANË TË RËNDËSISHËM PËR JU
Edhe nëse nuk mund të takoheni fizikisht me miqtë dhe familjen, mos u tërhiqni nga jeta. Biseda me njerëz të tjerë mund të përmirësojë disponimin tuaj.
USHQEHUNI NË MËNYRËN E DUHUR
Mungesa e rutinës mund të ndikojë gjithashtu në dietën tuaj. Përpiquni të siguroheni që të vazhdoni të hani rregullisht vakte të shëndetshme.
MOS PINI SHUMË ALKOOL
Kur njerëzit ndihen keq, ndonjëherë fillojnë të pinë më shumë alkool për të përballuar emocionet negative, por alkooli nuk do të ndihmojë në zgjidhjen e problemeve dhe vetëm mund të përkeqësojë gjendjen shpirtërore.
JINI FIZIKISHT AKTIV
Aktiviteti fizik nuk është i rëndësishëm vetëm për rikuperimin fizik, por gjithashtu do të ndihmojë në rikuperimin dhe mirëqenien mendore. Ka prova që aktiviteti fizik mund të ndihmojë në rritjen e humorit. Nëse nuk keni ushtruar për një kohë, filloni me shëtitje të lehta, të paktën në shtëpinë ose kopshtin tuaj (nëse keni kopsht ose oborr). Mbajeni këtë në përputhje me kufizimet dhe aftësitë tuaja aktuale fizike dhe këshillat që keni marrë nga mjeku juaj i përgjithshëm.
“Mjegulla e trurit” – dëmtimi kognitiv
Gjatë rikuperimit nga COVID-19, shumë pacientë raportojnë se ndihen sikur kanë “mjegull në tru”. Është term që njerëzit e përdorin për të përshkruar problemet që kanë me njohjen ose të menduarit, të ndjekura nga vështirësi për t’u përqendruar, për të kujtuar, për të menduar shpejt, për të planifikuar dhe për të zgjidhur problemet. Disa njerëz e përshkruajnë atë si paaftësi për t’u përqëndruar ose ndjenjë e mungesës së mprehtësisë mendore. Këto simptoma mund të jenë më të rënda ose mund të zgjasin më gjatë nëse ka çrregullime të tjera si probleme me gjumin, dhimbje ose probleme të shëndetit mendor. Shpesh, “mjegulla e trurit” përkeqësohet nga lodhja, që do të thotë se sa më i lodhur të jeni, aq më shumë ndiheni sikur keni probleme me të menduarit. Shumë faktorë ndikojnë në njohjen. Duke i përballuar dhe menaxhuar ato, njohja përgjithësisht përmirësohet. Për shkak se shumë nga këta faktorë janë të ndërlidhur, një ndryshim pozitiv në një fushë mund të ketë efekt të dobishëm në fusha të tjera, duke rezultuar në ndryshime edhe të mëdha në shëndetin e përgjithshëm mendor.
