Shkruan: Doc. Dr. Snezhana Iviq – Kolevska
Mikrobiologe
Ditët e ftohta dhe të ndryshueshme mbartin gjithashtu rrezik më të lartë të ftohjes, gripit ose infeksioneve më serioze të frymëmarrjes. Arsyeja për këtë janë kushtet në të cilat gjendemi si hapësirat e mbyllura, dhoma të ajrosura në mënyrë të pamjaftueshme, më shumë njerëz në të njëjtën hapësirë të mbyllur, përqendrim i lartë i lagështisë në ajër, ndërsa me këtë edhe në ambiente, ndotje atmosferike, si dhe mbingarkesa fizike dhe mentale që çon në rënie të imunitetit. Shkaqet e infeksioneve të frymëmarrjes janë të shumta – nga bakteret dhe viruset tek kërpudhat. Për ta, si funksionojnë, çfarë mund të shkaktojnë dhe si të trajtohen infeksionet e frymëmarrjes nga këto shkaqe.
INFEKSIONET BAKTERIALE
Nga bakteret, përveç baktereve të zakonshme të tilla si streptokoket Beta hemolitike, Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus, Haemophilus vreste, Moraxella catarralis, shumë të rëndësishme janë edhe pneumokokët e pakultivueshëm (ndërqelizorë), insekti Pythagoras, Bordetella pertussis. Përveç këtyre, ka baktere që në të sëmurë rëndë ose në pacientë me rezistencë të dobët ose të varfëruar të trupit gjatë trajtimit bëhen rezistente ndaj shumë ilaçeve si: Klebsiella pneumoniae, Acinetobacter vreste, Pseudomonas aeruginosa, Enterobacter aerogenes, dhe baktere të tjera më të rralla.
Infeksioni i shkaktuar nga Legionella pneumophila po shfaqet gjithnjë e më shumë tek udhëtarët ose personat që janë infektuar përmes pranisë së baktereve në gypat e ujit ose përmes kondicionerëve. Është e zakonshme tek pacientët me imunitet të dobësuar, por nuk transmetohet nga personi në person, pra me kontakt të drejtpërdrejtë. Bakteri vazhdon në një mjedis të lagësht dhe për këtë arsye është i pranishëm për një kohë të gjatë në kondicionerë, tuba uji, kafe, aparate uji.
Infeksionet e shkaktuara nga Microplasma pneumoniae dhe Chlamydia pneumoniae janë më të zakonshme tek njerëzit nën moshën 45 vjeçare dhe tek ata që nuk janë shtruar në spital. E rëndësishme për këto shkaktarë është që kolla e thatë të shfaqet gradualisht, e ndjekur nga temperatura e moderuar dhe të shfaqet në epidemi. Infeksionet nga Chlamydia psittaci duhet të merren parasysh sa herë që një pacient ka një histori kontakti me zogjtë.
Coxiela brunetti është shkaku i të ashtuquajturës Ethet Q, e cila është shkak global i pneumonisë tek njerëzit që punojnë në kushtet kur bakteri mund të jetë i pranishëm. Bakteri mund të gjendet në bagëti, dele, dhi dhe gjitarë të tjerë shtëpiak, përfshirë macet dhe qentë, dhe vazhdon në tokë, gërmime dhe pluhur.
Bordetella pertussis dhe Bordetella parapertusis shkaktojnë infeksion ekskluzivisht te njerëzit dhe nuk mund të mbijetojnë gjatë jashtë trupit. Foshnjat dhe fëmijët e vegjël zakonisht kanë kollë të mirë “klasike” (pertusis), ndërsa adoleshentët dhe të rriturit më të mëdhenj zakonisht zhvillojnë sëmundje të lehtë ose infeksion asimptomatik. Bakteri zakonisht hyn në rrugët e frymëmarrjes me anë të thithjes. Infeksionet me këto baktere janë të rralla sot, pasi ekziston vaksinimi që është i detyrueshëm që në moshë të re.
INFEKSIONET VIRALE
Ka viruse të ndryshme – Adenovirus, Rhinovirus, Virusi sincitar respirator, Virusi i gripit A, virusi i Gripit B, viruset Parainfluenza 1, 2 dhe 3. Infeksionet virale janë të zakonshme tek fëmijët dhe veçanërisht adoleshentët, me grip dhe adenovirus në muajt e dimrit, në formën e epidemive. Virusi sincitial respirator është më i zakonshmi tek fëmijët dhe shumë viruse mund të shkaktojnë raste të izoluara të pneumonisë. Rrezet X të mushkërive shpesh tregojnë hije të përhapur në infeksionet virale.
VIJON: Infeksionet fungale dhe si të mbroni veten
