Pronatio dolorosa ose tërheqja e radiusit (ashti rrezor) në nyjen e bërrylit është një lëndim shumë i zakonshëm i fëmijërisë së hershme, prej 1-4 vjet, megjithëse rrallë herë mund të ndodhë edhe deri në moshën 7 vjeçare.
Bërryli është nyje komplekse që përbëhet nga pjesa humerusi (kocka e shpatullave) nga krahu i sipërm dhe radiusi dhe ulna (ashti i gjatë) nga ana e parakrahut. Këto kocka në kyçe janë të lidhura me nyjet lidhëse – ligamentet. Tek fëmijët e moshës së hershme, disa prej këtyre ligamenteve janë të pazhvilluara dhe të dobëta, dhe lejojnë që me pak forcë të vjen deri te zhvendosja e pjesshme (subluksacion) e kokës së radiusit në kyçin e dorës. Tek disa fëmijë, dobësia është shumë e theksuar, kështu që ky subluksacion shpesh përsëritet.
Subluksacioni i kokës së radiusit zakonisht ndodh kur fëmija mbahet për dore, tërhiqet pak më fortë për ta parandaluar nga rënia ose për të përshpejtuar ecjen. Aktivitete të tjera provokative janë: tërheqja e dorës për të veshur mëngën ose tërheqja e fëmijëve për duarsh me qëllimin për ta ngritur ose lëkundur. Ndonjëherë, fëmija mund të lëndohet edhe duke luajtur, gjatë kthimit të dorës ose nëse kapet vet për ndonjë objekt për ta mbajtur që të mos bjer.
Fëmijët të cilët njëherë kanë pasur subluksacioni të kokës së radiusit, janë të predispozuar që të lëndohen përsëri nga e njëjta gjë. Për ta parandaluar këtë, duhet të shmanget tërheqja e fëmijëve nga duart. Nëse fëmija duhet të ngrihet, në vend që të kapet për duarsh, më së miri është që të kapet ndër sqetulla.
Simptoma kryesore e lëndimit është dhimbja bërrylit dhe parakrahut. Fëmija e mban krahun afër trupit, gjysmë të shtrembëruar në bërryl, me shuplakën e kthyer nga poshtë dhe refuzon që ta përdorë atë. Nga atje vjen emri pronation dhimbshme pronation (pronatio dolorosa). Në literaturën anglo-saksone, dëmtimi pas mekanizmit të ngritjes së fëmijës quhet bërryl i kujdestarisë (nursemaid’s elbow) ose bërryl i tërhequr (pulled elbow). Nuk ka ënjtje të dukshme, deformime apo mavijosje, të cilat do të tregonin për një dëmtim serioz.
Për caktimin e diagnozën është e mjaftueshme anamneza – dhënia e informacionit mbi mekanizmin tipik të shfaqjes së lëndimit gjatë tërheqjes dhe ekzaminimi. Nëse mekanizmi nuk është tipik, fëmija është rrëzuar në bërryl ose prindërit nuk janë të sigurt se si ka ndodhur lëndimi ose nëse ka ndonjë ënjtje dhe deformim, atëherë kryhen imazhet me rreze X për të përjashtuar frakturën e bërrylit dhe parakrahut.
Trajtimi bëhet duke rregulluar zhvendosjen – ripozicionimin. Mjeku shtyp lehtë me gishtin e tij në vendin e kokës së radiusit në bërryl, ngadalë e kthen krahun me ndihmën e shuplakave me pamje nga lart dhe e lakon. Ndonjëherë mund të ndëgjohet se si koka e radiusit kthehet në vend. Kjo manovër zgjat disa sekonda, shkakton dhimbje dhe fëmija do të qajë. Megjithatë, menjëherë pas fiksimit, dhimbja largohet, ndërsa fëmija pas pak minutash fillon ta përdorë dorën dhe ta lëvizë normalisht. Vendosja e gipsit ose kufizimi i fëmijës nga aktivitetet nuk është i nevojshëm. Ndonjëherë mund të vendoset fashë nëse fëmija ankohet për dhimbje të forta, derisa t’i qetësohen dhimbjet.
Ashtu siç rritet fëmija, ligamentet forcohen dhe predispozitat për subluksacion zhduken. Shumicën e rasteve pas moshës 5 vjeçare, por në raste shumë të rralla edhe pas moshës 7 vjeçare subluksacioni nuk ndodh më.
Fëmijët që njëherë kanë pasur subluksacion të kokës së radiusit, janë të predispozuar për të zhvilluar sërish të njëjtën dëmtim. Për ta parandaluar atë, duhet të shmanget tërheqja e fëmijëve nga duart.
Nëse fëmija duhet të ngritet, në vend që të kapet tek të dy krahët, më së miri është ta kapni nën sqetulla. Gjithashtu, duhet të shmangen lojërat kur fëmija mbahet për duarsh dhe lëkundet. Megjithatë, tek disa fëmijë, përkundër vëmendjes dhe përpjekjes së prindërve për të shmangur lëvizjet provokuese, pronatio dolorosa përsëritet.
Ashtu siç rritet fëmija, ligamentet forcohen dhe predispozitat për subluksacion zhduken. Shumicën e rasteve pas moshës 5 vjeçare, por në raste shumë të rralla edhe pas moshës 7 vjeçare subluksacioni nuk ndodh më. Fëmijët që kanë pasur një ose disa subluksacione, më vonë nuk kanë pasoja të përhershme të lëndimit.
