Shkruan: Dr. Suzana Mijovska
Specialist interniste
Zgavra e barkut është pjesa e trupit që shtrihet nga diafragma, poshtë gjoksit, deri tek ijet. Në të gjenden organet abdominale dhe sipas lokalizimit të tyre, përcaktohet gjendja patologjike e organit që e shkakton atë. Përmban lukthin, mëlçinë, tëmthin, pankreasin, shpretkën, të dy veshkat, fshikëzën, mitrën dhe vezoret tek gratë dhe prostatën tek burrat. Zorra e hollë dhe zorra e trashë shtrihen në të gjithë sipërfaqen. Ekzistojnë gjithashtu enë të gjakut (venat dhe arteriet), aorta abdominale, nyjet limfatike, nervat. Dhimbja e barkut është një nga simptomat më të zakonshme për të cilën pacientët shkojnë te mjeku. Pavarësisht nëse është e përhershme ose e përkohshme, e pakëndshme ose intensive, e shurdhër ose e mprehtë, dhimbja është gjithmonë shkaku i gjendjes dhe trajtimi i saj. Kjo nuk është një gjendje e pazakontë shëndetësore dhe pothuajse çdo person e ka provuar atë të paktën një herë në jetën e tij. Dr. Suzana Mijovska, spec. interniste shpjegon se meqenëse barku zë një pjesë të madhe të trupit, është e nevojshme të lokalizohet vendndodhja e saktë e dhimbjes në mënyrë që të identifikohet më lehtë shkaktari.
- Gastriti dhe refluksi
Shkaktohet nga të ushqyerit jo të rregullt, bakteri Helicobacter pylori, i cili krijon dhimbje në pjesën e sipërme të barkut e ndjekur nga të përziera, të vjella, fryrje, humbje të oreksit dhe refluks. Nëse dhimbja përhapet në sternum dhe gjoks, duhet të përjashtohet mundësia e infarktit akut të miokardit.
- Dhimbje në pankreas
Shkaktohet nga inflamacioni i pankreasit, ndërsa manifestohet me dhimbje më të qartë në pjesën e sipërme të barkut, të theksuar në mënyrë qendrore mbi kërthizë, nauze dhe të vjella.
- Ulçera e lukthit
Shkaktohet nga stresi, alkooli, qetësuesit e dhimbjeve dhe bakteret, por manifestohet nga shfaqja e dhimbjes në pjesën e sipërme të barkut kur konsumoni ushqim. Nëse ka nxitje për të përziera dhe të vjella, por në masën e kthyer ka prani të gjakut që është i errët, atëherë duhet të kërkoni menjëherë ndihmë mjekësore.
- Zorra e trashë e irrituar
Shkaqet janë të panjohura, por ato ndodhin pas marrjes së ushqimit, dhe manifestohen nga sikleti në stomak, fryrje të stomakut, gazra, ngërçe, kapsllëk ose diarre.
- Virusi i stomakut
Shkaktohet nga rotavirusi ose bakteret, por manifestohet me jashtëqitje të lëngshme, ngërçe, të përziera dhe dhimbje barku.
- Helmim nga ushqimi
Shkaktohet nga bakteret, viruset dhe parazitët në ushqim, dhe manifestohet nga diarreja, të përzierat ose të vjellat.
- Intoleranca ndaj laktozës
Shkaktohet nga mungesa e enzimit të laktozës, ndërsa manifestohet nga diarrea, gazrat, fryrjet dhe dhimbjet e barkut.
- Alergji ushqimore
Shkaktohet nga reagimi mbrojtës i trupit ndaj një lloji të caktuar të ushqimit, dhe manifestohet nga dhimbjet e barkut, ënjtjet e fytit dhe gojës.
- Apendesiti
Shkaktohet nga inflamacioni i zorrës qorre, manifestohet me dhimbje afatgjata difuze në bark, e cila më pas theksohet rreth kërthizës dhe djathtas në zonën e ijeve, e ndjekur nga të përziera, të vjella dhe ulje të oreksit. Shpesh shoqërohet me bllokimin e këmbës së djathtë. Kjo gjendje është urgjente dhe duhet të kërkoni menjëherë ndihmë mjekësore.
- Inflamacion i tëmthit
Shkaktohet nga gurët në tëmth që bllokojnë funksionin e tëmthit, dhe manifestohet me dhimbje të mprehta të barkut që mund të zgjasin me orë të tëra. Veçanërisht e theksuar nga ushqimet me yndyrë. Kjo gjendje gjithashtu duhet të raportohet menjëherë tek mjeku.
- Hernia
Shkaktohet nga përkulja ose lëvizja e një pjese të zorrëve përmes murit të barkut dhe manifestohet me dhimbje të forta të barkut, ndjenjën e shqetësimit gjatë ecjes dhe uljes, shpesh fryrje të barkut që tërhiqet në pozicion të shtrirë. Nëse fryrja e barkut nuk qetësohet në pozicion të shtrirë, duhet menjëherë të shkoni për vizitë te mjeku.
- Kapsllëku
Shkaktohet nga marrja e pamjaftueshme e fibrave dietike dhe lëngjeve, dhe manifestohet me jashtëqitje të forta ose paaftësi për lëvizje të rregullt dhe të plotë të zorrëve, fryrje dhe dhimbje barku.
- Divertikuliti
Shkaktohet nga konsumimi i drithërave, mishit të kuq, baktereve, dhe manifestohet me dhimbje të vazhdueshme të barkut që zgjat një kohë të gjatë, diarre, ngërçe, fryrje të stomakut, gazra, ethe, kapsllëk.
- Dhimbje të veshkave
Shkaktohet nga infeksioni bakterial dhe / ose rërë ose gurë në veshkë, të cilat lëvizin me një sforcim më të madh fizik dhe shkaktojnë dhimbje të forta, therëse në ijën e djathtë ose të majtë, që shtrihen lart e poshtë fshikëzës, shpesh të shoqëruara me inflamacion të fshikëzës, e cila manifestohet me urinim të shpeshtë dhe djegie gjatë urinimit.
Secili prej organeve të mësipërme mund të jetë shkak i dhimbjes që zakonisht ndryshon nga organi në organ, por mund të ndryshojë në intensitet, kohëzgjatje dhe lloj.
Sipas pasqyrës klinike, e cila jo gjithmonë përbëhet nga vetëm një simptomë, vlerësohet urgjenca dhe mënyra e trajtimit.
Në mënyrë që të merrni pamje të plotë të sëmundjes dhe të caktoni diagnozën e saktë, përveç ekzaminimit klinik të pacientit, kryhen ekzaminime shtesë (pasqyra e gjakut, ekzaminim i barkut me ultratinguj, tomografi e kompjuterizuar).
Është shumë e rëndësishme t’i kushtoni vëmendje simptomave që ndjeni, gjë që e bën më të lehtë zbulimin e shkakut të dhimbjes së barkut. Në këtë mënyrë mjeku juaj do të zbulojë se cili organ është më i miri dhe më i shpejti dhe çfarë lloj trajtimi ju nevojitet për trajtimin, medikamente ose ndërhyrje kirurgjikale.
