Shkruan: Dr. Nade Petanovska
radiodiagnostifikuese
Struma, ose gusha është sëmundje shumë e zakonshme në popullatën tonë dhe për këtë arsye duhet të zbulohet, kontrollohet dhe kurohet me kohë. Perceptimi i zakonshëm se kjo nuk është një sëmundje serioze shpesh rezulton që pacientët të mos jenë të angazhuar mjaftueshëm në diagnostikimin dhe trajtimin e duhur të sëmundjes. Neglizhimi, nga ana tjetër, se në ndonjërën nga nyjet mund të fshihet sëmundje malinje, çon në zbulimin e vonshëm të kancerit të zhvilluar potencialisht.
Prandaj rekomandohet që të gjitha procedurat e nevojshme diagnostikuese të përdoren për të arritur diagnozën e vërtetë të ndryshimeve të vërejtura dhe përjashtimin ose dëshmimin e kancerit.
Për të diagnostikuar shpejt, në mënyrë efektive dhe të saktë sëmundjet e gjëndrës tiroide, është e nevojshme të ekzekutohet një algoritëm diagnostikues, i cili gjithmonë fillon me anamnezë të synuar (bisedë me pacientin), ekzaminim klinik me prekje i gjëndrës tiroide, më pas analiza laboratorike selektive për të përcaktuar statusin e hormonit të tiroides dhe ekzaminimit ekotomografik. Çdo devijim nga normalja kërkon hulumtime të mëtutjeshme, të cilat janë në fushën e radiologjisë dhe përfshijnë procedurat ndërhyrëse – biopsi, tomografi kompjuterike, rezonancë magnetike.
Ndryshimet patologjike të gjëndrës tiroide, në varësi të shtrirjes së gjëndrës, ndahen në difuze dhe nodulare.
Zakonisht, zmadhimi difuz i gjëndrave shënohet me termin struma, e njohur gjerësisht si gusha dhe nënkupton rritje të parenkimës së gjëndrave nga ndryshimet hiperplastike. Ndryshime të tjera difuze mund të ndodhin për shkak të proceseve inflamatore që mund të jenë akute, subakute, autoimune. Ndryshimet fokale në gjëndrën tiroide mund të ndodhin për shkak të ndryshimeve cistike (të zakonshme ose hemorragjike, koloidale), ndryshimeve beninje të tumorit (adenoma, struma nodulare) ose për shkak të sëmundjeve malinje – kancerit. Të gjitha këto procedura diagnostikuese kryhen edhe tek pacientët e operuar (për shkak të strumës ose kancerit) me rekomandimin e kirurgut.
Echo-ekzaminimi i tiroides
Metoda fillestare, më e thjeshtë dhe absolutisht e padëmshme e ekzaminimit radiologjik është ekzaminimi ekotomografik (me ultratinguj). Nëpërmjet echo-ekzaminimit ndryshimet tregohet se janë të ndryshme sipas echogenicitetit nga indet e mbetura të shëndetshme.
Struma më e zakonshme, nodulare kryesisht përfaqësohet nga nyjet homogjene me kufizim të qartë. Ndryshimet mund të jenë edhe heterogjene – inde të ndryshme të përziera që japin pamje të ndryshme, që më së shpeshti i gjejmë tek nyjet e indit koloidal deri te format cistike dhe mund të jenë shumë të ngjashme me tumoret malinje të gjëndrës tiroide.
Edhe qartësia e kufijve të ndryshimeve të vërejtura na jep dallim midis ndryshimeve malinje dhe beninje. Shpesh gjëndra tiroide mund të tregohet plotësisht, dmth. e shpërndarë, dhe kjo është më e zakonshme tek ndryshimet inflamatore. Gjëndra tiroide është organ i pasur vaskular (i furnizuar me gjak), kështu që diagnostifikimi me ultratinguj i ndryshimeve të tij plotësohet domosdoshmërisht nga ekzaminim doppler, i cili tregon enët e gjakut në ndryshim dhe rreth tij, si dhe shkallën e qarkullimit në të, ndërsa kështu sigurohen të dhëna më të sakta mbi natyrën e ndryshimit. Nëpërmjet ekzaminimit me ultratinguj janë të mbuluara gjëndrat paratiroide, të cilat ndodhen ngjitur me gjëndrën tiroide, si dhe strukturat përreth qafës, të cilat mund të preken nga procesi i tiroides, si dhe zbulimi i nyjeve limfatike të zgjeruara në atë zonë.
Procedurat diagnostike ndërhyrëse
Çdo ndryshim në gjëndrën tiroide duhet të ekzaminohet në mënyrë citologjike. Kjo nënkupton biopsinë me gjilpëra të holla të kryer nga radiologu, gjithmonë nën kontrollin e ultrazërit. Nëpërmjet saj merret material pikërisht nga vendi që është i dyshimtë gjatë ekzaminimit me ultratinguj. Procedura është pa dhimbje, absolutisht e sigurt dhe atraumatike.
Kur përdoret tomografia kompjuterike dhe rezonanca magnetike?
Tomografia kompjuterike dhe imazhet e rezonancës magnetike zakonisht kryhen në rast të karcinomës së gjëndrës tiroide, për pamje të plotë të rajonit të qafës dhe zbulimin e metastazave lokale eventuale ose tek ndryshimet e gjëndrës tiroide që shtrihen përtej kockës së kraharorit dhe për këtë arsye nuk janë të arritshme për ekzaminimin me ultratinguj të gjëndrës tiroide.
