Shkruan: Dr. sci. farm. Stevçe Acevski
Magjistër në menaxhim shëndetësor dhe farmakoekonomi
Doktor i shkencave farmaceutike
Në revistën e njohur Inflamopharmacology, botuesi Springer botoi një studim1 që merret me një duzinë studimesh të kryera në periudhën e mëparshme që nga fillimi i pandemisë COVID-19, në lidhje me plotësimin e vitaminave dhe mineraleve dhe efektin e tyre në forcimin e sistemit imunitar të pacientëve. Një nga përfundimet kryesore të këtij hulumtimi është se mungesa e përqendrimeve adekuate të vitaminave dhe mineraleve në plazmë mund të çojë në uljen e efikasitetit të sistemit imunitar, duke çuar kështu në përgjigje joadekuate dhe përparim më të rëndë të sëmundjes.
Vitamina A është treguar se kontrollon gjenet e ndryshme të përfshira në aktivizimin dhe modulimin e përgjigjes imune. Disa studime kanë konfirmuar rolin mbrojtës së retinoideve natyrore dhe sintetike kundër disa viruseve, përfshirë virusin e hepatitit B, gripin, citomegalovirusin dhe të tjerët. Kompleksi i vitaminave B janë kyçe në funksionimin normal fiziologjik të organizmit, duke ndihmuar në shfrytëzimin e lëndëve ushqyese (karbohidratet, proteinat dhe yndyrnat). B1 (tiamina) është koenzimë që është çelësi për funksionimin e sistemit nervor dhe imunitar dhe ka efekt anti-inflamator, është vërtetuar se mungesa e tij çon në inflamacion të zgjatur dhe stres antioksidues.
Marrja adekuate e tiaminës në infeksionin e virusit SARS-CoV-2 ndihmon në ndërtimin e sistemit imunitar duke aktivizuar imunitetin humoral dhe qelizor.
Vitamina B2 (riboflavin) është komponent neuroaktiv me efekt imunomodulues dhe mund të zvogëlojë patogjenët në gjakun e pacientëve me COVID-19 dhe kështu të zvogëlojë rrezikun e transmetimit të virusit.
Vitamina B3 (niacin) ka efekt anti-inflamator, studimet e fundit kanë treguar se zvogëlon inflamacionin, por ka raste kur është konfirmuar një rritje e efektit terapeutik të terapisë së marrë.
Vitamina B6 (piridoksina) është treguar se ndikon në rregullimin e imunitetit dhe rritjen e prodhimit të qelizave imune, por gjithashtu është treguar se largon citokinat proinflamatore, duke rritur përgjigjen imune dhe duke parandaluar hiperkoagulueshmërinë.
Sa i përket vitaminës B9 (acid folik), prej kohësh është provuar të jetë vendimtar në sintezën e ADN -së dhe proteinave, kështu që ky rol i rëndësishëm në përgjigjen imune të pacientit është konfirmuar edhe një herë përmes disa studimeve. Studimet e fundit kanë treguar se acidi folik pengon enzimën furin, e cila bllokon proteinat e virusit SARS-CoV-2, duke përmirësuar kështu kontrollin e sëmundjes.
B12 (cianokobalamin) rregullon formimin e citokinave dhe lehtëson komunikimin e qelizave imune në rrugët patofiziologjike duke mbrojtur kështu pacientin nga infeksionet e ndryshme bakteriale dhe virale.
Vitamina C dihet se është antioksidanti më i mirë, që mbështet sistemin imunitar në luftën kundër infeksioneve bakteriale dhe virale. Një studim zbuloi se vitamina C intravenoze përmirësoi ndjeshëm sepsën dhe sindroma e distresit akut respirator, me një numër përfitimesh që konfirmuan drejtpërdrejt ose tërthorazi rolin e vitaminës C te pacientët me COVID-19.
Efektet antioksiduese dhe anti-inflamatore të vitaminës D pengojnë prodhimin e citokineve inflamatore IL-1α, IL-1β dhe faktorit nekrozë tumor α, por studime të shumta kanë konfirmuar vendin e vitaminës D në trajtimin e infeksioneve akute të traktit respirator. Vitamina D është treguar se modifikon receptorët ACE2 në mushkëri, të cilët janë një nga patogjenët kryesorë për COVID-19.
Vitamina E është antioksidant i fuqishëm dhe luan rol kritik në funksionimin e sistemit imunitar, disa studime kanë konfirmuar se marrja e shtuar e vitaminës E tek pacientët e rritur ndihmon në ruajtjen e sistemit imunitar. Vitamina e fundit është vitamina K e përpunuar, e cila është vitaminë e tretshme në yndyrë dhe është koenzimë që merr pjesë në hemostazë.
Vitamina K1 është treguar e përfshirë në aktivizimin e faktorëve të koagulimit të mëlçisë, duke ndihmuar kështu në menaxhimin e komplikimeve trombotike te këta pacientë.
Studimi gjithashtu monitoroi rolin e mineraleve, konfirmoi rolin e tyre pozitiv në trajtimin e infeksioneve virale, si dhe në parandalimin e komplikimeve kardio dhe cerebrovaskulare, të cilat janë pasoja të zakonshme te pacientët me COVID-19.
Në përgjithësi, autorët e analizës konkludojnë se plotësimi i vitaminave dhe mineraleve ka efekt pozitiv në rezultatin e COVID-19 dhe mund të ketë përfitime pozitive në trajtimin e infeksioneve të shkaktuara nga virusi SARS-CoV-2.
Informacioni i dhënë në tekstin e mësipërm është i natyrës informative, nuk ka për qëllim absolutisht të zëvendësojë mendimin profesional dhe ekspert, për çdo informacion shtesë dhe paqartësi konsultohuni me mjekun ose farmacistin tuaj.
- Kumar, P., Kumar, M., Bedi, O. et al.Role of vitamins and minerals as immunity boosters in COVID-19. Inflammopharmacol 29, 1001–1016 (2021). https://doi.org/10.1007/s10787-021-00826-7
