SHKRUAN:
Dr. Zhivorad Kocevski,
specialist në kirurgjinë plastike rikonstruktive dhe estetike
♦♦♦♦♦♦♦
Korrigjimi estetik i guaskës së veshit përfaqëson një nga operacionet estetike më të shpeshta të kryera tek fëmijët. Korrigjimi i guaskës së veshit zakonisht bëhet për arsyet e mëposhtme:
- Kur veshët janë të dalë (veshët llapush)
- Kur lobet/guaskat e veshit janë të madha
- Kur veshët janë asimetrik
- Kur bëhet fjalë për deformime kongjenitale të veshit
Treguesi më i zakonshëm për kryerjen e otoplastikës është dalja e njërës ose e të dyja guaskave të veshit, ose e njohur ndryshe si veshët llapush.
Veshët llapush (otapostaza)
Studimet klinike të kryera në një sërë vendesh evropiane tregojnë se koha ideale për trajtimin operativ të veshëve llapush është para se fëmija të fillojë shkollën. Edhe pse ky lloj korrigjimi mund të bëhet në çdo kohë, pra edhe më vonë në jetë.
Veshët llapush (otapostaza) është një gjendje në të cilën guaska është shumë larg nga sipërfaqja e kokës. Veshët llapush rrallë janë një deformim i njëanshëm. Zakonisht haset parregullsi e të dy veshëve. Shkalla e kësaj diagnoze përcaktohet në varësi të këndit të veshit në raport me kockën mastoidale të kokës. Sipas këtij këndi, veshët llapush mund të kategorizohen si gjendje e lehtë (mezi e dukshme) ose e theksuar. Veshë llapush konsiderohen ata persona të cilët kanë një kënd më të madh se 25 gradë ndërmjet veshit dhe kokës.
Qëllimi i trajtimit operativ
Trajtimi operativ i veshëve llapush bëhet veçanërisht për arsye estetike, pasi otapostaza nuk përbën problem funksional. Ky operacion është shumë i dobishëm sidomos kur bëhet fjalë për fëmijët. Sepse fëmijët me veshët llapush shpesh janë pre e talljeve nga bashkëmoshatarët e tyre. Vetë operacioni, përveç përmirësimit të pamjes nga ana estetike, mundëson një nivel më të lartë të vetëbesimit tek fëmija dhe zhvillim më të mirë mendor të tij, sepse pas korrigjimit, fëmija pranohet më mirë nga bashkëmoshatarët.
Kur është koha më e mirë për të kryer trajtimin operativ?
Studimet klinike të kryera në një sërë vendesh evropiane tregojnë se koha ideale për trajtimin operativ të veshëve llapush është para se fëmija të fillojë shkollën. Edhe pse ky lloj korrigjimi mund të bëhet në çdo kohë, pra edhe më vonë në jetë.
Megjithatë, trajtimi operativ nuk duhet bërë shumë herët. Tek fëmijët e vegjël, për shkak se kërci i veshit është shumë i butë, veshët janë shumë fleksibël. E gjithë kjo e vështirëson modelimin e veshit dhe për këtë arsye nuk rekomandohet kryerja e trajtimit operativ tek fëmijët nën moshën tre vjeç. Mosha më e mirë është mosha parashkollore, rreth moshës gjashtë dhe shtatë vjeç. Pas kësaj moshe përfundon zhvillimi i kanalit të veshit, kërci bëhet më i fortë dhe lejon modelimin më të mirë të tij. Nga ana tjetër, periudha para se fëmija të fillojë shkollën është gjithashtu e përshtatshme sepse do të shmangë që fëmija të jetë objektiv i talljeve nga bashkëmoshatarët.
Teknika operative
Operacioni mund të kryhet nën anestezi lokale ose të përgjithshme. Tek fëmijët e vegjël, ndërhyrja operative kryhet me anestezi të përgjithshme për shkak të komfortit më të madh për kryerjen e trajtimit operativ, ndërsa tek fëmijët më të rritur dhe të rriturit, operacioni mund të kryhet me anestezi lokale.
Gjatë ndërhyrjes anestezohet zona rreth veshëve. Bëhet prerje nga pjesa e pasme e daulles së veshit për të hyrë në kërcin e daulles së veshit. Kërci më pas lirohet nga indet përreth dhe paloset. Pas palosjes, ajo qepet në indin lidhor që ndodhet prapa veshit dhe kështu bëhet korrigjimi i veshëve llapush. Qepet plaga operative, pastaj bëhet fashimi. Ka disa modifikime të teknikës operative, por në përgjithësi të gjitha bazohen në postulatet bazë të mësipërme. Cila teknikë operative do të përdoret varet nga gjendja e veshëve të pacientit.
Kujdesi pas operacionit
Në ecurinë postoperative, një nga gjërat më të rëndësishme është që fashimi të mbahet për 6 ditë pas operacionit. Kontrolli i parë pas operacionit është në ditën e gjashtë kur hiqet materiali i fashës dhe pacienti mund të shohë rezultatin e korrigjimit kirurgjik të veshëve.
Materiali i fashës mbulon të gjithë kokën. Ka fasha universale të kompresimit, ose mund të përdoret material fashimi në formën e një kapele ruse. Rëndësia e materialit të fashës është vendimtare. Meqenëse kërci nuk ka enë gjaku, domethënë ushqimi i kërcit bëhet përmes difuzionit të lëndëve ushqyese në lëkurën e veshëve. Nëse nuk mbahet ngjeshja/ kompresimi konstant postoperativ, mund të shfaqet ënjtje ndërmjet kërcit dhe lëkurës, ndryshe i njohur si “veshi i boksierit”.
Gjatë ndërhyrjes nuk ka rrezik për dëmtim të daulles së veshit dhe veshit të mesëm
Në ecurinë postoperative rekomandohet që pacienti të mos shtrihet, pra të mos flejë në krah. Rekomandohet terapi profilaktike me antibiotikë. Zakonisht pas operacionit nuk ka dhimbje, por nëse shfaqet është me intervale dhe trajtohet me terapi tabletash analgjezike.
Kujdesi mjekësor postoperativ zgjat deri në 1 muaj pas operacionit, periudhë gjatë së cilës, nga heqja e materialit të fashës deri në muajin e parë, rekomandohet vendosja e një shiriti në kokë, për të minimizuar rrezikun e kthimit të veshëve në pozicionin para operacionit.
Pyetjet e bëra më shpesh:
1.A mund të kthehen veshët në pozicionin e tyre origjinal pas operacionit?
Nëse nuk është bërë rimodelimi i kërcit të veshëve ose në rastin kur nuk është bërë lëshimi i ligamentit retroauricular (ligamenti që mban veshin në sipërfaqen e kafkës), atëherë ekziston rreziku. Por duke kryer procedurat e përmendura më parë, nuk ka asnjë rrezik.
2.A ka ndonjë ndërlikim nga trajtimi operativ i veshëve llapush?
Si me çdo operacion, komplikimet ekzistojnë, por duke zbatuar masat e mësipërme që lidhen me: sterilitetin gjatë operacionit, teknikën e mirë kirurgjikale, kompresimin e mirë postoperativ dhe kujdesin e duhur postoperativ, minimizohet rreziku i shfaqjes së komplikimeve.
3.Pse është e nevojshme terapia me antibiotikë pas operacionit?
Terapia me antibiotikë është tepër e rëndësishme sepse pas operimit të guaskës së veshit, pas vendosjes së materialit të fashës e cila nuk hiqet për 6 ditë. Gjatë kësaj periudhe, antibiotiku është i rëndësishëm për të parandaluar infeksionin nga flora bakteriale përreth që normalisht ekziston në sipërfaqen e lëkurës, si dhe nga djersitja gjatë mbajtjes së materialit të fashës.
Tek fëmijët e vegjël, ndërhyrja operative kryhet me anestezi të përgjithshme për shkak të komfortit më të madh për kryerjen e trajtimit operativ, ndërsa tek fëmijët më të rritur dhe të rriturit, operacioni mund të kryhet me anestezi lokale.
4.A mund të dëmtohet dëgjimi pas operacionit të gusaskës së veshit?
Në procesin e dëgjimit, guaska e veshit nuk ka funksion të shqisës së dëgjimit, ka për qëllim vetëm të izolojë tingullin që duam të dëgjojmë. Gjatë operacionit, nuk ka rrezik për dëmtim të daulles së veshit dhe veshit të mesëm, kështu që nuk ka rrezik për dëmtim të dëgjimit.
5.Çfarë duhet të dijë kushdo që dëshiron të operojë guaskën e veshit?
Guaska e veshit përfaqëson një vend predileksioni – një vend me rrezik të shtuar për zhvillimin e plagëve keloide ose hipertrofike. Edhe pse këto plagë/shenja ndodhin në më pak se 2% të pacientëve që i nënshtrohen trajtimit kirurgjik, pacienti duhet të paralajmërohet për rrezikun e mundshëm pas operacionit.
