Dr. med. Fanka Gilevska nga klinika e Oftalmologjisë Sistina ishte në mesin e nëntë fituesve të International Medis Awards for Medical Research 2021, të cilët u shpallën dje në emisionin dokumentar “Fuqia e besimit”. Kontributi i saj kërkimor shkencor është përzgjedhur si më i miri në fushën e oftalmologjisë.
Fanka Gilevska, dr. med. është autorja e parë e punimit shkencor origjinal me titull: „Are changes in visual acuity and astigmatism after corneal cross-linking (CXL) in keratoconus predictable?“, i cili u botua në revistën shkencore „Graefes Archive for Clinical and Experimental Ophthalmology“.
i cili u botua në revistën shkencore “Graefes”. Arkivi për Oftalmologjinë Klinike dhe Eksperimentale”.
“Jam shumë e lumtur që jam pjesë e finalistëve të çmimeve MEDIS, ndaj tani punoj edhe më shumë dhe me motivim më të madh për punimin time të dytë. Këto çmime i ndjej si mbështetje e fortë për kërkimin që duhet bërë paralelisht me punën klinike dhe një mirënjohje shumë e vlefshme për punën e bërë deri tani. Unë jam mirënjohës që punoj në një spital, në një ekip që është miqësor me shkencën dhe më mbështet në mënyrë të barabartë në punën dhe kërkimin tim. Familja ime është lumturia ime më e madhe dhe frymëzimi i përditshëm”, tha Dr. Gilevska në ceremoninë e ndarjes së çmimeve.
Fituesit e International Medis Awards for Medical Research 2021 vijnë nga pesë vende, ndërsa për të tetin vit radhazi, konkursi shpërblen arritjet e jashtëzakonshme kërkimore të mjekëve dhe farmacistëve nga nëntë vendet e Evropës Qendrore dhe Juglindore.
Lista e fituesve International Medis Awards for Medical Research 2021 (sipas lëmive):
- Gastroenterologji: Christoph Grander, Austri
- Gjinekologji: Luka Roskar, Slloveni
- Kujdesi intensiv dhe anesteziologji: Marija Vukoja, Serbi
- Neurologji: Aleksandra Tomic Pesic, Serbi
- Oftalmologji: Fanka Gilevska, Maqedonia e Veriut
- Pediatri: Matej Shapina, Kroaci
- Pulmologji dhe alergologji: Gordana Drpa, Kroaci
- Reumatologji: Gorica Ristic, Serbi
- Farmaci: Marin Jukic, Serbi
“Në komision kemi konstatuar se artikujt e raportuar janë punë të shkëlqyera kërkimore shkencore me potencial të madh për përdorim në mjekësinë bazë apo klinike dhe farmaci. Jemi shumë të lumtur që kemi pranuar aplikime të shumta nga kandidatë të cilët kanë publikuar gjetjet e tyre në revistat më të mira shkencore me faktor të lartë ndikimi dhe disa nga punimet e tyre janë botuar në botimet mjekësore më të renditura në botë. Besimi në shkencë asnjëherë nuk është vënë në dyshim dhe nuk duhet të vihet në dyshim”, tha kryetari i komisionit ndërkombëtar të ekspertëve, Prof. Dr. Borut Strukelj, Mr. farm., gjatë shpalljes së fituesve.
Për çmimet International Medis Awards for Medical Research 2021 mund të aplikojnë mjekët dhe farmacistët që kanë publikuar punimet e tyre shkencore-kërkimore në botime të njohura shkencore me një faktor ndikimi prej më shumë se 1500. Këtë vit, në konkurs aplikuan 230 studiues nga Austria, Bullgaria, Bosnja dhe Hercegovina, Kroacia, Hungaria, Maqedonia e Veriut, Sllovenia dhe Serbia. Sipas kritereve të larta për vendin e nominimit për International Medis Awards for Medical Research 2021 ishin 180 aplikime relevante. Komisioni ndërkombëtar profesional vlerësoi aplikimet dhe zgjodhi 19 finalistë, përfshirë edhe nëntë fituesit.
Fituesit marrin statujën unike The Future, një vepër arti e skulptorit të njohur Jakov Brdar. Finalistët dhe fituesit marrin gjithashtu edhe shpërblim financiar.
Emisoni dokumentar “Fuqia e besimit”
Ceremonia e ndarjes së çmimeve u zhvillua këtë vit në kuadër të emisionit dokumentar “Fuqia e Besimit” (“Moč zaupanja”). Të 19 finalistët ishin në qendër të vëmendjes dhe emisioni tregoi se sa e rëndësishme është puna e tyre në ndërtimin e besimit në shkencë.
Në emision rektori i Universitetit Prof. Dr. Gregor Majdic foli për rëndësinë e besimit në shkencë: “Gjatë historisë së njerëzimit ne kemi arritur të kapërcejmë kohë të vështira vetëm kur kemi vepruar si komunitet i lidhur. Prandaj u bëj thirrje të gjithëve që të qëndrojmë së bashku dhe të fillojmë të besojmë përsëri në shkencë. Besimi në shkencë duhet të rikthehet në shoqëri. Fëmijët duhet të fillojnë të mësojnë në shkollën fillore se si informacioni duhet të perceptohet në mënyrë kritike dhe pse është e rëndësishme të kemi besim në shkencë. Në universitete duhet të ndërtojmë themelet për përgjegjësinë, besimin në shkencë dhe kuptimin e zbulimeve shkencore. Detyra jonë është që vazhdimisht ta ngremë atë kuptim të shkencës në publikun e gjerë në një nivel më të lartë dhe të informojmë shoqërinë për shkencën.”
Çmime të tilla si International Medis Awards for Medical Research gjithashtu luajnë rol të rëndësishëm në ndërtimin e besimit në shkencë. Në vitin 2014 u krijua nga Mr. farm. Tone Strnad, themelues i kompanisë Medis. Në emision ai shpjegoi arsyen për këtë: “Përgjegjësinë tonë ndaj shoqërisë së gjerë e shohim në faktin se po përpiqemi të përmirësojmë reputacionin e mjekëve dhe farmacistëve dhe të ndërgjegjësojmë për arritjet e tyre kërkimore. Qëllimi i çmimit është që të shihen mjekë dhe farmacistë të cilët përveç punës klinike bëjnë edhe kërkime për të përmirësuar furnizimin shëndetësor të njerëzve. Jemi të bindur se ka një numër të madh të personelit mjekësor, që përveç punës së rregullt, një pjesë të madhe të kohës e investojnë në kërkime. Kjo është arsyeja pse ne duam t’i tregojmë publikut të gjerë se si ata luftojnë për avancimin e shkencës dhe kështu ndihmojnë shoqërinë për shëndet më të mirë.”
Dr. Martina Perharic, drejtoresha e Medis, theksoi pse është e rëndësishme të mbështeten dhe të stimulohen arritjet kërkimore të personelit mjekësor nga vendet më të vogla: “Publiku i gjerë shpesh dëgjon për arritjet shkencore të mëdha të vendeve të mëdha. Megjithatë, 180 punimet e vlerësuara nga komisioni shkencor ndërkombëtar këtë vit dëshmojnë se studiuesit nga vendet më të vogla mund të bëhen gjithashtu ambasadorë të fortë të shkencës dhe përparimit në vendet e tyre dhe jashtë saj. Njohja publike në formën e një çmimi mbështet më tej ndërgjegjësimin për rëndësinë e kontributit të tyre në avancimin e mjekësisë dhe farmacisë, ndërsa është gjithashtu një dëshmi e mëtejshme e besimit në shkencë.”
Fuqia e besimit në kërkime është më e dukshme në tregimet e njerëzve, të cilëve shkenca u ka ndihmuar në mënyrë të pashmangshme në rrugën drejt shëndetit dhe u ka dhënë shpresë për një të ardhme më të mirë. Prandaj në emision takuam njerëz që sot jetojnë më mirë për shkak të besimit të tyre në shkencë. Secili prej nesh njeh dikë me një përvojë të ngjashme, ndërsa në mesin e tyre është kompozitori i njohur Drago Ivanusha. Ai i nderoi hulumtuesit me kompozimin e autorit „Ode to the Winners“ e krijuar pikërisht me rastin e kësaj ngjarjeje.
Para shfaqjes, Drago Ivanusha tha: “Unë personalisht, si një person që vuan nga plazmocitoma, kam vite që jam i varur nga shkenca. Jetoj me ndihmën e terapive, në bashkëpunim me mjekun hematolog dhe specialistë të tjerë. Jam shumë i njohur me përbërjen dhe funksionimin e sistemit shëndetësor dhe e di që pa pjesën e tij kërkimore nuk do të ishin kaq të suksesshëm. Hulumtimi stimulon zhvillimin, duke u dhënë pacientëve mundësi të reja dhe duke u mundësuar të ardhmen e tyre. Mesazhi im për hulumtuesit është para së gjithash mirënjohja, ndërsa më pas përpjekja për qëllimin e përbashkët që hulumtimet të fitojnë më shumë rëndësi në shoqëri”, thuhet në një deklaratë në Medis.
Për çmimet International Medis Awards for Medical Research
International Medis Awards for Medical Research janë çmime për arritje të jashtëzakonshme kërkimore në nëntë vende në Evropën Qendrore dhe Juglindore dhe mbulojnë nëntë lëmi mjekësore. Çmimet nënkuptojnë mirënjohje për mjekët dhe farmacistët, të cilët përveç punës së tyre të rregullt, merren edhe me kërkime, pa të cilat nuk ka risi në mjekësi dhe farmaci, as menaxhim efektiv i sëmundjeve.
Punimet kërkimore-shkencore të publikuara vlerësohen nga një komision profesional i pavarur ndërkombëtar, i cili përzgjedh të nominuarit, finalistët dhe fituesit në lëmi të veçanta. Në mandatin e periudhës 2021-2024, komisioni drejtohet nga Mr. farm. Borut Strukelj, nga Departamenti i biologjisë farmaceutike në Fakultetin e Farmacisë në Universitetin e Ljubljanës.
Fituesit e ngjarjes festive fitojnë një statujë unike “The Future”, vepër arti e skulptorit të njohur Jakov Brdar. Finalistët dhe fituesit marrin gjithashtu edhe një shpërblim financiar.
Konkursi është themeluar në vitin 2014 nga kompania farmaceutike sllovene “Medis”, e cila edhe sot është sponsori kryesor i konkursit.
