SHKRUAN:
Katerina Shekerovska-Dimovska
katerina@pedijatar.mk
“Nën moton “SE BASHKU JEMI MË TË FORTË”, të bashkuar të gjithë profesionistët e shëndetësisë mund të kontribuojnë shumë më tepër në përmirësimin e kujdesit shëndetësor për pacientët, por edhe në parandalimin e shumë sëmundjeve”, thotë Mr.Farm. Xhoana Andonoska, kryetare e Shoqatës së Farmacistëve Privat të RMV-së (SHMMPF). Në këtë drejtim është edhe organizimi i Simpoziumit të Dytë “Kujdesi farmaceutik shëndetësor” me temën e diabetit – Smart Farmacist Moduli 2, i cili do të mbahet nga 1 deri më 3 prill viti 2024 në Hotel “Hilton” në Shkup, në bashkëpunim me SHMMPF dhe Qendrën për Mjekësi Familjare Shkup.
Po numërojmë mbrapsht për fillimin e Simpoziumit të Dytë “Kujdesi farmaceutik shëndetësor”, i cili do të mbahet nga 1 deri më 3 prill 2024 në Hotel “Hilton” në Shkup, në organizim të Shoqatës së Farmacive Privat dhe në bashkëpunim me SHMMP dhe Qendrën për mjekësi familjare Shkup. Si po shkojnë përgatitjet përfundimtare dhe cila është tema kryesore?
Mr. Farm. Andonoska: Përgatitjet për Simpoziumin e Dytë “Kujdesi shëndetësor farmaceutik” janë tashmë në fazën përfundimtare dhe presim një epilog të suksesshëm. Shoqata e Farmacistëve Privat në organizim me agjencinë ndërkombëtare PharmaExpert vazhdojnë projektin Smart Pharmacist të cilin e ka filluar vitin e kaluar, konkretisht në vitin 2023. Bartës i këtij koncepti është Doc.Mr.Farm. Arijana Meshtroviq, e cila është edhe bashkëautore e programit Smart Pharmacist, një koncept evropian i kujdesit farmaceutik dhe zhvillimit profesional që ka karakter edukativ. Është kryeedukatore dhe moderatore në seksionin për farmacistët. Tema është diabeti, ku do të trajtohen disa aspekte të kujdesit farmaceutik për pacientët me diabet.
Nga aspekti i kujdesit farmaceutik për pacientët me diabet, simpoziumi do të përfshijë udhëzime për trajtimin e diabetit, aplikimin e saktë praktik të insulinës dhe antidiabetikëve oralë, farmakoterapinë racionale, plotësimin, parandalimin e komplikimeve, vlerësimin e rrezikut për diabetin te pacientët e padiagnostikuar, grumbullimin dhe dokumentimin e të dhënave, monitorimin e pacientëve dhe komunikimin profesional me mjekët
Diabeti është një temë që përfshin një qasje multidisiplinare dhe pjesëmarrjen e farmacistëve, mjekëve amë/familjes dhe specialistëve si endokrinologë, pediatër, okulistë, kardiologë, nefrologë, gjinekologë, neurologë… Cili është interesi për ngjarjen?
Mr. Farm. Andonoska: Pikërisht, diabeti është një sëmundje që kërkon qasje multidisiplinare ndaj trajtimit, prandaj edhe ky simpozium është multidisiplinar dhe është në bashkëpunim me SHMMPF dhe Qendrën për Mjekësi Familjare dhe kemi pjesëmarrjen e mjekëve të familjes dhe specialistët. Në të do të shkëmbehen njohuritë dhe përvojat nga farmacistët, mjekët e familjes dhe specialistët, endokrinologët, nefrologët, neurologët, okulistët… me rekomandimin se nevojiten ekipe shëndetësore nga disa specialitete për trajtimin korrekt dhe efektiv të diabetit. Me rëndësi të madhe është bashkëpunimi profesional në nivelin e kujdesit parësor shëndetësor ndërmjet farmacistëve dhe mjekëve të familjes dhe shkëmbimi i informacionit, sepse ndonjëherë informacioni i duhur në kohën dhe vendin e duhur nënkupton jetë. Dhe sigurisht fokusi ynë i përbashkët është gjithmonë pacienti. Interesi për eventin është i madh dhe presim një numër të madh pjesëmarrësish.
Programi është i ndarë në dy pjesë dhe përfshin një axhendë për farmacistët dhe një axhendë për mjekët. Cilat aspekte të kujdesit farmaceutik për pacientët me diabet do të trajtohen në simpozium?
Mr. Farm. Andonoska: Është e vërtetë që programi është i ndarë në dy pjesë, agjendë për farmacistët dhe agjendë për mjekët, por edhe këto dy pjesë janë multidisiplinare sepse në agjendën për farmacistët kemi mjekë ligjërues, kurse në pjesën për mjekë kemi ligjërues farmacistë, të gjithë nga aspekti i tyre profesional .
……………………………………………………………………………………………………………….
Baza e terapisë së suksesshme është qasja individuale ndaj secilit pacient dhe monitorimi dhe menaxhimi i terapisë në ekipe multidisiplinare në të cilën është i përfshirë edhe farmacisti
………………………………………………………………………………………………………………..
Nga aspekti i kujdesit farmaceutik për pacientët me diabet, udhëzimet për trajtimin e diabetit, aplikimi i saktë praktik i insulinës dhe antidiabetikëve oralë, farmakoterapia racionale, plotësimi, parandalimi i komplikimeve, vlerësimi i rrezikut për shfaqjen e diabetit te pacientët e padiagnostikuar, grumbullimi dhe dokumentacioni do të mbulohen të dhënat, monitorimi i pacientëve dhe komunikimi profesional me mjekët.
Cili është roli i ekipit të farmacisë në zbatimin e kujdesit farmaceutik për pacientët me diabet?
Mr. Farm. Andonoska: Farmacistët si profesionistët më të qasshëm të kujdesit shëndetësor janë në pozitë ideale, duke përdorur njohuritë dhe përvojën e tyre për të zbuluar nevojat dhe prioritetet e pacientëve në procesin e trajtimit. Këtu përfshijmë ekzaminimin dhe monitorimin, menaxhimin e terapisë përmes këshillave për përdorimin e duhur të antidiabetikëve dhe polifarmacisë, këshilla për ushqimin e duhur, plotësimin e duhur dhe aktivitetin fizik si pjesë e një qasjeje jofarmakologjike, monitorimin e rezultatit të trajtimit dhe dokumentimin e tij.
Cilat janë udhëzimet më të fundit për trajtimin e diabetit dhe sa zbatohen në vendin tonë?
Mr. Farm. Andonoska: Udhëzimet e fundit do t’i përcjellin ligjëruesit tanë në këtë simpozium. Edukimi i vazhdueshëm mundëson transferimin jo vetëm të protokolleve, por edhe të përvojave të farmacistëve dhe mjekëve në praktikën e përditshme. Baza e terapisë së suksesshme është qasja individuale ndaj secilit pacient dhe monitorimi, menaxhimi i kujdesshëm i terapisë në ekipe multidisiplinare që përfshin farmacistin.
Dhe për në fund, nëse keni diçka për të shtuar dhe unë nuk ju pyeta, urdhëroni….
Mr. Farm. Andonoska: Të gjitha këto aktivitete që i ndërmarrim ne si Shoqatë e Farmacistëve Privat të RMV-së, janë në drejtim të njohjes së farmacistëve si pjesëmarrës të barabartë në kujdesin parësor shëndetësor dhe përfshirjes së tyre në të gjitha protokollet dhe reformat, fokusi i të cilave është menaxhimi i duhur i terapisë së pacientit. Nën moton “SE BASHKU JEMI MË TË FORTË”, të bashkuar të gjithë profesionistët e shëndetësisë mund të kontribuojnë shumë më tepër në përmirësimin e kujdesit shëndetësor për pacientët, por edhe në parandalimin e shumë sëmundjeve.
