SHKRUAN:
Katerina Shekerovska-Dimovska
katerina@pedijatar.mk
Bashkimi i farmacistëve dhe mjekëve, si studiues dhe praktikantë afatgjatë me qëllim shkëmbimin e përvojave dhe njohurive, si dhe zhvillimi i rrugës së bashkëpunimit ndërprofesional në drejtim të avancimit të shëndetit publik është qëllimi i simpoziumit “Zhvillimi i praktikës së farmacisë dhe bashkëpunimi ndërprofesional – Sa shpejt mund të rritemi?”, i cili do të mbahet nga 8-10 nëntor 2024, në hotelin “Drim” në Strugë, në organizim të Shoqatës Farmaceutike të Maqedonisë.
“Në kohën kur presioni ndaj sistemit shëndetësor në vendin tone është i madh, është shumë e rëndësishme që të gjithë ne të ndërmarrim hapa sa më shpejt për të përmirësuar bashkëpunimin mes mjekut dhe farmacistit, për të nxitur komunikimin, ndërtimin e konsensusit dhe mirëkuptimit të ndërsjellë në drejtim të ofrimit të një terapie efikase, të sigurt, me kosto efektive dhe në këtë mënyrë një cilësi më të mirë të jetës për çdo pacient individual”, Prof. Dr. Rumenka Petkovska, kryetare e Shoqatës Farmaceutike të Maqedonisë. Në intervistë për Panacea, Prof. Dr. Petkovska zbulon të gjitha detajet rreth ngjarjes së ardhshme për të cilën interesimi është i madh.
Në organizim të Shoqatës Farmaceutike të Maqedonisë, seksioni për praktikë farmaceutike dhe seksioni për farmaci klinike, nga data 8-10 nëntor 2024, në hotelin “Drim” në Strugë, do të mbahet simpozium me titull “Zhvillimi i farmacisë praktikë dhe bashkëpunim ndërprofesional – Sa shpejt mund të rritemi?”. Sa është interesimi deri tani për ngjarjen e radhës?
Prof. Dr. Petkovska: Simpoziumi në fjalë është vazhdimësi e aktiviteteve të Shoqatës Farmaceutike të Maqedonisë, seksionit për praktikë farmaceutike dhe seksionit për farmaci klinike. Simpoziumi synon të bashkojë farmacistët dhe mjekët studiues dhe praktikantë afatgjatë me qëllim shkëmbimin e përvojave dhe njohurive, si dhe zhvillimin e rrugës së bashkëpunimit ndërprofesional në drejtim të përmirësimit të shëndetit publik. Dëshiroj të theksoj me kënaqësi se përpjekjet e Bordit Shkencor dhe Bordit Organizativ kanë dhënë frytet e tyre, në mënyrë që profesionistë të shquar në fushën e kujdesit farmaceutik dhe farmacisë klinike nga Maqedonia dhe rajoni (Serbia, Kroacia, Sllovenia). Duke pasur parasysh programin e planifikuar, interesimi për eventin pritet të jetë i madh.
“Në kohën kur presioni ndaj sistemit shëndetësor në vendin tone është i madh, është shumë e rëndësishme që të gjithë ne të ndërmarrim hapa sa më shpejt për të përmirësuar bashkëpunimin mes mjekut dhe farmacistit, të nxisim komunikimin, ndërtimin e konsensusit dhe mirëkuptimit të ndërsjellë në drejtim të ofrimit të një terapie efikase, të sigurt, me kosto efektive dhe në këtë mënyrë një cilësi më të mirë të jetës për çdo pacient individual
Cilat janë temat kryesore dhe ligjëruesit e Simpoziumit?
Prof. Dr. Petkovska: Kur e konceptuam programin e Simpoziumit, u nisëm nga definicioni i fundit i vendosur (The PCNE definition of Pharmaceutical Care 2013): “Kujdesi farmaceutik është kontributi i farmacistit në kujdesin ndaj individëve me qëllim të optimizmit të përdorimit të barnave dhe përmirësimin e rezultateve shëndetësore, që në përgjithësi nënkupton: trajtimin e sëmundjes, eliminimin ose zvogëlimin e simptomave të pacientit që lidhen me sëmundjen, ndalimin ose ngadalësimin e përparimit të sëmundjes dhe parandalimin e sëmundjes ose simptomave të lidhura me sëmundjen. Kujdesi farmaceutik është një praktikë farmaci e orientuar nga pacienti, një metodë sistematike dhe gjithëpërfshirëse e përdorur për të identifikuar, zgjidhur dhe/ose parandaluar problemet që lidhen me terapinë me ilaçe.
Në këtë drejtim, Simpoziumi do të trajtojë temat që kanë të bëjnë me:
- promovimin dhe përmirësimin e shëndetit publik;
- Menaxhimi bashkëpunues i terapisë në trajtimin e çrregullimeve mendore dhe neurologjike, kardiovaskulare dhe metabolike;
- praktikat dhe qasjet aktuale të bazuara në mjekësinë dhe farmacinë e bazuar në fakte për përzgjedhjen e saktë të barnave;
- rekomandime praktike për trajtimin e polifarmacisë irracionale;
- Provat dhe rekomandimet më të fundit për marrjen e vendimeve të përbashkëta në trajtimin e sëmundjeve kronike të përzgjedhura.
Të gjithë profesionistët e kujdesit shëndetësor që janë të përfshirë në kujdesin e drejtpërdrejtë të pacientëve janë të mirëseardhur, kolegët tanë: farmacistë, mjekë familjarë, specialistë të farmacive klinike dhe specialistë të praktikës së farmacisë, specialistë dhe subspecialistë – neurologë, kardiologë dhe endokrinologë, specializantë, dhe të gjithë të tjerët që janë pjesë e një ekipi ndërprofesional të kujdesit shëndetësor në ndarjen e njohurive më të fundit për përmirësimin e rezultateve të trajtimit dhe optimizimin e kujdesit ndaj pacientit.
Përveç sesioneve, është planifikuar një master-klasë tematike para simpoziumit ku praktikuesit e ftuar, të dëshmuar nga rajoni do të ndajnë përvojat e tyre në zhvillimin, zbatimin, ofrimin dhe mirëmbajtjen e shërbimeve klinike farmaceutike dhe modeleve multidisiplinare për një sëmundje të integruar, sistemi i trajtimit i fokusuar tek pacientët.
Mbajtja e një eventi të tillë profesional është një mundësi ideale për thellimin e bashkëpunimit mes farmacistëve nga njëra anë dhe mjekëve nga ana tjetër, me të vetmin qëllim – kujdesin sa më të mirë shëndetësor për çdo pacient të vetëm. A mund të na shpjegoni moton “Sa shpejt mund të rritemi”?
Prof. Dr. Petkovska: Në shumicën e vendeve me sistem shëndetësor të zhvilluar dhe të qëndrueshëm në Evropë dhe SHBA, ka një rritje dhe zgjerim të vazhdueshëm të rolit të farmacistëve dhe zbatimi i shërbimeve kliniko-farmaceutike, të fokusuara tek pacienti, të dizajnuara për të përmirësuar sigurinë e pacientit. Megjithëse qëllimi i këtyre shërbimeve varion sipas rregulloreve shëndetësore, ato tradicionalisht kanë ndryshuar nga përshkrimi i terapisë kronike nga një farmacist, përshtatja e një recete, rishikimi i terapisë me ilaçe, porosia dhe interpretimi i testeve laboratorike, vaksinimi, deri te drejtimi i klinikave të specializuara të kujdesit parësor dhe kujdesit shëndetësor dytësor si dhe shërbimet spitalore. Dua të theksoj se futja dhe zbatimi i të ashtuquajturit shërbimet klinike-farmaceutike si pjesë e kujdesit farmaceutik të ofruar nga farmacistët në të gjitha nivelet e kujdesit shëndetësor, e veçanërisht në farmacitë në nivel komunal, është një nga imperativët e zhvillimit të sistemit tonë shëndetësor dhe është në përputhje me nismën e OBSH-së nga viti 2017 „Medication Without Harm.”
Në këtë kohë të presionit në rritje ndaj sistemit shëndetësor në vendin tonë, është e rëndësishme që të gjithë së bashku të ecim përpara sa më shpejt për të përmirësuar bashkëpunimin mes mjekut dhe farmacistit, për të nxitur komunikimin, ndërtimin e konsensusit dhe mirëkuptimit të ndërsjellë. në lidhje me ndarjen e punës dhe përgjegjësive në drejtim të ofrimit të një terapie efikase, të sigurt, me kosto efektive, dhe në këtë mënyrë një cilësi më të mirë të jetës për çdo pacient individual.
Zhvillimi i praktikës së farmacisë dhe bashkëpunimi ndërprofesional janë çelësi i kujdesit shëndetësor modern, pasi ato mundësojnë kujdes më të mirë, efikasitet më të madh dhe trajtim më efektiv të sfidave shëndetësore. Cilat janë aspektet e tjera të punës në grup?
Prof. Dr. Petkovska: Njohuritë dhe shkathtësitë kliniko-farmaceutike multidisiplinar janë të një rëndësie të jashtëzakonshme, veçanërisht në kujdesin parësor shëndetësor, ku praktika e farmacisë ka rol jetësor në përmirësimin e rezultateve të përdorimit të barnave për secilin pacient individual. Duke punuar në shembullin e sistemeve të zhvilluara shëndetësore, farmacistët si punonjës të barabartë shëndetësor në ekipin multidisiplinar të ofruesve të kujdesit shëndetësor, përmes shkëmbimit në kohë të informacionit, identifikimit të problemeve ekzistuese dhe/ose parandalimit të problemeve të mundshme që lidhen me terapinë me ilaçe, mund të rrisin besimin e pacientit ndaj sistemit të kujdesit shëndetësor dhe t’i ndihmojë ata të marrin kujdesin më të mirë të mundshëm shëndetësor. Në këtë drejtim, një marrëdhënie pozitive, bashkëpunuese midis të gjithë atyre që marrin pjesë në kujdesin ndaj pacientit është e dobishme jo vetëm për pacientin, por është jashtëzakonisht e rëndësishme në drejtim të përdorimit racional të të gjitha burimeve shëndetësore, është e dobishme për mjekët dhe infermierët që kujdesen për pacientin, por edhe për paguesit e shërbimeve shëndetësore për të siguruar kursime në sistemin shëndetësor.
Të gjithë duhet të mendojmë për farmacinë jo si një vend ku shpërndahen produkte mjekësore – barna, por për farmacinë si një vend ku ofrohet kujdes shëndetësor efektiv, duke ndjekur shembullin e sistemeve të zhvilluara shëndetësore në Evropë dhe SHBA.
Kush është i ftuar dhe i mirëpritur të marrë pjesë në Simpoziumin në Strugë?
Prof. Dr. Petkovska: Të gjithë profesionistët e kujdesit shëndetësor që janë të përfshirë në kujdesin e drejtpërdrejtë të pacientëve janë të mirëseardhur, kolegët tanë: farmacistë, mjekë familjarë, specialistë të farmacive klinike dhe specialistë të praktikës së farmacisë, specialistë dhe subspecialistë – neurologë, kardiologë dhe endokrinologë, specializantë, dhe të gjithë të tjerët që janë pjesë e një ekipi ndërprofesional të kujdesit shëndetësor në ndarjen e njohurive më të fundit për përmirësimin e rezultateve të trajtimit dhe optimizmin e kujdesit ndaj pacientit.
Cilat janë pritshmëritë e juaja nga ky Simpoziumi?
Prof. Dr. Petkovska:Ky simpozium duhet të kontribuojë në rritjen e ndërgjegjësimit për nevojën dhe ndryshimet thelbësore që synojnë përmirësimin e cilësisë së bashkëpunimit ndërprofesional ndërmjet farmacistëve dhe mjekëve dhe të tregojë kapacitet dhe potencial të farmacistëve si profesionistë shëndetësorë të cilët mund të kontribuojnë në përmirësimin e kujdesit të përgjithshëm shëndetësor të pacientëve. Të gjithë ne duhet të mendojmë për farmacinë jo si një vend ku shpërndahen produktet mjekësore – barnat, por farmacinë si një vend ku ofrohet kujdes shëndetësor efektiv, duke ndjekur shembullin e sistemeve të zhvilluara shëndetësore në Evropë dhe SHBA.
Diçka tjetër për të shtuar në fund që është e rëndësishme në lidhje me ngjarjen e ardhshme në Strugë?
Prof. Dr. Petkovska: Imagjinoni farmacistët – profesionistët më të aksesueshëm të kujdesit shëndetësor, që kanë ndërveprime rutinë me pacientët për të rishikuar, optimizuar dhe sinkronizuar medikamentet në vend të ndërveprimeve episodike, pa recetë gjatë dhënies së terapisë. Farmacistët të cilët do të bashkëpunojnë me mjekë në të gjitha nivelet, kryesisht në nivelin e kujdesit parësor, si pjesë e një ekipi të integruar të kujdesit shëndetësor, duke bërë rekomandime të përbashkëta mjekësore.
Shoqata Farmaceutike Maqedonase gjatë ekzistencës së saj 70-vjeçare ka luajtur një rol aktiv në jetën profesionale të farmacistëve në Maqedoni. Ky Simpozium është njëra nga seritë e ngjarjeve profesionale dhe shkencore të gjitha me synimin për të kontribuar në zhvillimin e sistemit shëndetësor në vend, si dhe përafrimin dhe harmonizimin me sistemet e zhvilluara shëndetësore në Evropë.
