JETA ME KORONAVIRUSIN: Si mund të duket pandemia në të ardhmen?

Përderisa dimri i tretë i pandemisë së koronavirusit afrohet në hemisferën veriore, shkencëtarët po paralajmërojnë qeveritë dhe popullatat tashmë të lodhura që të përgatiten për valët e reja të COVID-19.

Vetëm në SHBA mund të ketë deri në një milion infeksione në ditë këtë dimër, tha për Reuters Chris Murray, kreu i Institutit për metrikën dhe vlerësimin e shëndetit (IHME) në Universitetin e Uashingtonit, i cili po ndjek pandeminë. Ai shton se do të jetë pothuajse dyfishi i numrit aktual ditor.

Në Mbretërinë e Bashkuar dhe në Evropë, shkencëtarët po parashikojnë një sërë valësh të COVID-it pasi njerëzit kalojnë më shumë kohë në ambiente të mbyllura gjatë muajve të ftohtë, këtë herë pothuajse pa kufizime në mbajtjen e maskave ose distancimin fizik.

Megjithatë, ndërsa rastet mund të rriten përsëri në muajt e ardhshëm, nuk ka gjasa që vdekjet dhe shtrimet në spital të rriten me të njëjtin ritëm, thonë ekspertët, të cilët besojnë se kjo është për shkak të vaksinimit, dozave përforcuese, infeksioneve të hershme, arianteve më të buta dhe disponueshmërisë së trajtimet efikase të Covid.

Këto parashikime ngrenë pyetje të reja se kur vendi do të kalojë nga faza e urgjencës COVID në një gjendje sëmundjeje endemike ku ka shpërthime më të vogla në komunitetet me shkallë të lartë vaksinimi, ndoshta në baza sezonale.

Shumë ekspertë parashikuan se tranzicioni do të fillonte në fillim të vitit 2022, por ardhja e varianteve shumë të shëndruara të virusit omicron i prishi ato pritshmëri.

“Ne duhet të lëmë mënjanë pyetjen nëse pandemia ka mbaruar”, tha Adam Kucharski, epidemiolog nga Shkolla e Higjienës dhe Mjekësisë Tropike në Londër. Ai, ashtu si epidemiologët e tjerë, sheh se COVID po kthehet në kërcënim endemik që vazhdon të jetë problem.

Mbetet pyetja nëse do të shfaqet një variant i ri që do t’i kalojë nënvariantet aktualisht mbizotëruese të omicron.

Nëse ai variant gjithashtu shkakton sëmundje më të rënda dhe është në gjendje të shmangë imunitetin e mëparshëm, ky do të ishte skenari më i keq, sipas një raporti të fundit të Organizatës Botërore të Shëndetësisë për Evropën.

Siç thuhet në raport, “të gjithë skenarët, me variante të reja, tregojnë potencialin për një valë të madhe të ardhshme në nivel aq të keq ose më të keq se vala epidemike 2020/2021”.

FAKTORËT QË NA KONFUZOJNË 

Shumë ekspertë të sëmundjeve thanë se parashikimi i COVID-19 është bërë shumë më i vështirë sepse shumë mbështeten në teste të shpejta në shtëpi që nuk raportohen te zyrtarët shtetërorë të shëndetësisë, duke errësuar shkallën e infeksionit.

BA.5, nënvarianti omikron që aktualisht shkakton infeksione maksimale në shumë vende, është shumë i transmetueshëm, që do të thotë se shumë pacientë të shtruar në spital për sëmundje të tjera mund të jenë pozitivë dhe të llogariten si raste të rënda, edhe nëse COVID-19 nuk është burimi i problemeve të tyre.

Shkencëtarët vunë në dukje se të panjohura të tjera që ndërlikojnë parashikimet e tyre përfshijnë nëse kombinimi i vaksinimit dhe infeksionit Covid, i ashtuquajturi imunitet hibrid, ofron mbrojtje më të mirë për njerëzit.

“Kushdo që thotë se mund të parashikojë të ardhmen e kësaj pandemie është ose me vetëbesim të tepërt ose gënjen”, tha David Dowdy, epidemiolog në Shkollën e shëndetit publik Hopkins Bloomberg.

Ekspertët po monitorojnë gjithashtu nga afër zhvillimet në Australi, ku sezoni i ri i gripit i kombinuar me COVID-19 po pushton spitalet. Ata thonë se është e mundur që vendet perëndimore të kenë një model të ngjashëm pas disa sezoneve të qeta të gripit.

“Nëse kjo ndodh atje, mund të ndodhë edhe këtu. Ne duhet të përgatitemi për sezonin e gripit”, tha John McCauley, drejtor i Qendrës botërore të gripit në Institutin Francis Crick në Londër.

OBSH tha se çdo vend duhet t’i afrohet valëve të reja me të gjitha mjetet e disponueshme, nga vaksinimi te ndërhyrjet si testimi dhe distancimi fizik ose mbajtja e maskave.