“Paranasal” do të thotë pranë hundës. Sinuset janë hapësira të zbrazëta, të mbushura me ajër në kockat rreth hundës. Ato janë të mbështjellura me qeliza që prodhojnë mukozë, e cila parandalon tharjen e brendshme të hundës gjatë frymëmarrjes. Ka disa parasinuse të emërtuara sipas kockave që i rrethojnë:
- Sinuset ballore janë në pjesën e poshtme të ballit mbi hundë
- Sinuset maksilare janë të vendosura në mollëzat në të dyja anët e hundës
- Sinuset etmoide janë ngjitur me pjesën e sipërme të hundës, midis syve
- Sinusi sphenoid është prapa hundës, në qendër të kafkës
Hunda hapet në zgavrën e hundës, e cila ndahet në dy kalime të hundës përmes të cilave kalon ajri gjatë frymëmarrjes. Zgavra e hundës ndodhet mbi kockën që formon qiellzën dhe lidhet me fytin (faringun) prapa. Sinuset paranazale dhe zgavra e hundës së bashku filtrojnë dhe ngrohin ajrin dhe e bëjnë atë të lagësht përpara se të shkojë në mushkëri. Kanceri i sinuseve paranazale dhe zgavrës së hundës është një nënlloj i tumoreve malinje të kokës dhe qafës. Lloje të ndryshme qelizash në sinuset paranazale dhe zgavrën e hundës mund të bëhen malinje, lloji më i zakonshëm është karcinoma e qelizave skuamoze. Ky lloj kanceri shfaqet në qelizat e holla dhe të sheshta që rreshtojnë pjesën e brendshme të sinuseve paranazale dhe zgavrën e hundës. Llojet e tjera të kancerit në këtë fushë përfshijnë:
- Adenokarcinoma: tumoret e epitelit të gjëndrave
- Melanomat: fillojnë në qelizat e quajtura melanocite, qeliza që i japin lëkurës ngjyrën e saj natyrale
- Sarkoma: Kanceri që fillon në muskuj ose indin lidhës
- Papillomat e përmbysura: tumoret beninje që shfaqen brenda hundës, një pjesë e vogël e tyre mund të kthehet në një formë malinje
FAKTORËT E RREZIKUT
Faktorët e rrezikut për kancerin e sinuseve paranazale dhe zgavrës së hundës përfshijnë si më poshtë:
- Ekspozimin ndaj disa kimikateve ose pluhurit në vendin e punës (disa nga profesionet e rrezikshme janë prodhimi i mobiljeve, sharrave, përpunimi i drurit (zdrukthtari), prodhimi i këpucëve, metalurgjia, puna në mulli ose furrë buke)
- Infeksioni me human papillomavirusin (HPV).
- Gjinia mashkullore, mosha mbi 40 vjeç
- Pirja e duhanit.
SHENJAT DHE SIMPTOMAT
Simptomat e para të sëmundjes janë shpesh jo specifike, pra mund të shkaktohen nga kanceri i sinuseve paranazale dhe zgavrës së hundës, si dhe nga gjendje/sëmundje të tjera (beninje). Gjithashtu, disa pacientë nuk kanë asnjë simptomë në fazat e hershme të sëmundjes, por shfaqen vetëm pas një kohe të caktuar me rritjen e masës tumorale. Sigurisht që duhet të telefononi mjekun tuaj nëse vëreni ndonjë nga të mëposhtmet:
- Sinuset e bllokuara që nuk pastrohen ose presion në zonën e sinusit
- Dhimbje koke ose dhimbje sinusi
- Rrjedhje nga hunda
- Gjakderdhje nga hunda
- Gungë ose plagë në hundë që nuk shërohet
- Mpirje ose ndjesi shpimi gjilpërash në fytyrë
- Ënjtje ose probleme të tjera të syve, të tilla si shikimi i dyfishtë ose sytë që shohin në drejtime të ndryshme
- Dhimbje në dhëmbët e sipërm, dhëmbë që lëvizin ose proteza që nuk përshtaten më mirë
- Dhimbje ose presion në vesh.
