Kohët e fundit, një studim i madh nga Ministria amerikane e veteranëve të luftës zbuloi se njerëzit që kishin kaluar COVID-19 të cilët nuk ishin vaksinuar kishin një rrezik të rritur në mënyrë dramatike për të zhvilluar probleme kardiovaskulare një vit pas fillimit të sëmundjes, duke përfshirë zhvillimin e sëmundjeve kronike gjatë gjithë jetës, si insuficienca kardiake, si dhe kardiomiopatia ishemike dhe joishemike.
Për mënyrën se si të njohim problemet e zemrës pasi kemi kaluar COVID-19 dhe çfarë të bëjmë kur ndjejmë lodhje intensive, peshë në gjoks apo kur vërejmë ënjtje të këmbëve, shpjegon Doc. Dr. Duska Glavas, kardiologe nga Spitali Klinik në Split.
Dr. Glavas thotë se ndërlikimet akute më të shpeshta janë sindroma akute koronare, emboli e arteries pulmonare me trombozë të venave të thella, aritmitë me zhvillimin e goditjes në tru, çrregullimi i presionit arterial, sëmundjet inflamatore të zemrës (më së shpeshti miokarditi dhe perikarditi), dështimi i zemrës, e cila nganjëherë prezantohet me vdekje të papritur kardiake.
“Kemi hasur edhe pacientë që kanë trombozë të të gjitha enëve të gjakut, njëkohësisht sulm në tru dhe infarkt, si dhe trombozë të arterieve të këmbëve. Dështimi i zemrës mund të jetë për shkak të miokarditit viral, stuhisë së citokinës ose predispozicionit para-ekzistues. Kërkesat e larta metabolike në infeksion çojnë në komplikime kardiake, ndërsa citokinat (pjesë e përgjigjes inflamatore) mund të fuqizojë shokun dhe të ndryshojë qarkullimin dhe enët koronare duke krijuar mikromobe. Hipoksia është gjithashtu e zakonshme dhe pacientë të tillë janë veçanërisht të prirur për vdekje”, paralajmëron Dr. Glavas.
Pacientët me sëmundje shoqëruese si diabeti, hipertensioni, sëmundjet e mushkërive, sëmundjet e veshkave, obeziteti, onkologjia hematologjike dhe ata me sëmundje kardiovaskulare para-ekzistuese kanë më shumë gjasa dhe më shumë të ngjarë të zhvillojnë sëmundjen.
Personat e infektuar mund të kenë shenja infeksioni, si dhe vështirësi në frymëmarrje dhe shtrëngim në gjoks, që mund të duket si atak në zemër.
“Mesatarisht, një e pesta e pacientëve kanë shenja të dëmtimit të zemrës që zakonisht manifestohen nga ndryshimet në EKG dhe enzimat e zemrës. Te të vdekurit, zemra preket në rreth 40 për qind të rasteve. Pacientët me sëmundje kardiovaskulare kanë katër herë më shumë gjasa të vdesin. Te pacientët e shtruar në spital me koronavirus, ndërlikimet më të zakonshme akute kardiake janë arresti kardiak (3 deri në 33 përqind), shoku kardiogjen (9 deri në 17 përqind), ishemia ose infarkti i miokardit (0.9 deri në 11 përqind) dhe mosfunksionimi i ventrikulit të majtë (10 deri në 41 për qind), mosfunksionim i ventrikulit të djathtë (33-47 për qind), mosfunksionim biventrikular (3-15 për qind) dhe aritmi”, shpjegon mjekja.
Pasi e kalojnë COVID-19, pacientët vijnë shpesh në ambulancë dhe në urgjencë për shkak të ndryshimit të presionit, pulsit, aritmisë, kongjestionit, presionit në gjoks, me frymëmarrje të çrregulluar. Këto mund të jenë reaksione kalimtare, por është e rëndësishme të bëhen analiza dhe, nëse është e nevojshme, të trajtohet më tej. Këto simptoma shpesh kërkojnë procedura shtesë diagnostikuese.
Dr. Glavas interpreton se për lodhjen afatgjate me sa më pak përpjekje pas COVID-19, zakonisht nuk ka parametra të matshëm dhe simptomat mund të shfaqen menjëherë pas sëmundjes, ose pas njëfarë kohe, me kohëzgjatje të ndryshme. Kohëzgjatja e ankesave mund të jetë mbi një vit. Është e ngjashme me dhimbjet në kyçe, muskujve, kokës. Pacientët shpesh ankohen gjithashtu për pagjumësi, dëmtim të kujtesës, probleme me traktin tretës, depresion.
