Lija e majmunëve është një sëmundje e rrallë e shkaktuar nga një virus. Ata bëjnë pjesë në të njëjtën kategori virusesh si lija, megjithëse lija e majmunëve shkakton sëmundje më pak të rënda. Është një zoonozë virale, që do të thotë se transmetohet nga kafshët te njerëzit dhe më pas nga njeriu te njeriu.
SI MUND TË INFEKTOHENI?
Lija e majmunit përhapet me kontakt të ngushtë. Sipas Qendrës Amerikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC), do të thotë se ato mund të transmetohen përmes lëkurës së dëmtuar, rrugëve të frymëmarrjes ose mukozave, si sytë, hunda ose goja. Mënyrat më të zakonshme të kontraktimit të lisë së majmunit janë:
- Nëpërmjet pikave respiratore. “Pikat e frymëmarrjes në përgjithësi nuk mund të udhëtojnë më shumë se disa metra, kështu që kërkohet kontakt më i ngushtë ballë për ballë,” thotë CDC.
- Kontakti i drejtpërdrejtë me lëngjet e trupit ose me lezione.
- Kontakti me veshjet ose shtratin e kontaminuar.
CDC paralajmëroi javën e kaluar se çdokush mund të sëmuret nga lija e majmunit, sëmundja po përhapet globalisht midis burrave homoseksualë dhe biseksualë. Por lija e majmunëve nuk është një sëmundje seksualisht e transmetueshme.
“Çdokush mund të përhapë linë e majmunit nga kontakti me lëngjet trupore, plagët ose pikat e frymëmarrjes kur gjendet dikush afër,” tha Dr. Xhon Broks, drejtor kryesor mjekësor i Divizionit të Parandalimit të HIV/AIDS në CDC.
Zyrtarët thonë se rreziku i përgjithshëm i infektimit me linë e majmunit është i ulët.
SIMPTOMAT E LISË SË MAJMUNIT
Personi me linë e majmunit mund të kenë ethe ose ënjtje të nyjeve limfatike. Dhimbjet e kokës, rraskapitje dhe dhimbje e muskujve janë gjithashtu të zakonshme.
Një nga shenjat karakteristike të infeksionit është skuqje në fytyrë ose trup që kthehen në nyje të ngritura që bëhen flluska.
Një person me linë e majmunit konsiderohet më ngjitës, ndërsa skuqja është e pranishme. Sëmundja mund të zgjasë dy deri në katër javë dhe shumica e njerëzve shërohen pa trajtim. Periudha e inkubacionit mund të jetë nga shtatë deri në 14 ditë, thotë CDC.
Gjithashtu, një person me linë e majmunit mund të jetë ngjitës një ditë para shfaqjes apo skuqjes deri në 21 ditë pas shfaqjes së simptomave.
