Një numër i madh njerëzish kanë përjetuar marramendjen të paktën një herë gjatë jetës së tyre. Dr. Srgjan Miliçeviq, specialist i ORL, thotë se marramendja nuk është sëmundje, por shenjë e sëmundjes.
“Është shumë më e zakonshme nga sa mendohet dhe pritet. Sipas disa vlerësimeve, rreth pesë për qind e pacientëve ambulatorë në mjekësinë e përgjithshme ankohen për një formë të çrregullimit të ekuilibrit. Ndoshta përshkrimi më i saktë gjendet në vetë rrënjën e fjalës vertigo (folja vertere do të thotë rrotullim). Edhe pse njerëzit i përshkruajnë ankesat e tyre në mënyra të ndryshme: kolaps, turbullira në kokë, paqëndrueshmëri, ndjenjë sikur janë të dehur…” thotë Dr. Miliçeviq.
Në kuptimin më të gjerë, sëmundjet që shkaktojnë vertigo mund të ndahen në sëmundje të zemrës dhe enëve të gjakut, sëmundje të trurit dhe indeve nervore dhe sëmundje të të ashtuquajturës qendra e ekuilibrit e vendosur në veshin e brendshëm. Marramendja mund të jetë shenja e parë e disa sëmundjeve të rënda dhe vdekjeprurëse, por edhe shenjë e padëmshme e disa sëmundjeve të lehta dhe kalimtare, thekson ai.
“Qendra e ekuilibrit ndodhet në veshin e brendshëm, ku ndodhet edhe qendra e dëgjimit. Për shkak të rëndësisë së tyre, ato janë të rrethuara nga kocka më e fortë në trupin tonë. Ashtu si shqisat e tjera periferike, ndjenja e ekuilibrit ka pjesët e veta anatomike dhe sëmundjet e veta. Përbëhet nga një pjesë kockore dhe membranore dhe në formë i ngjan kurorës. Ka madhësinë e një tablete. Qelizat ndijore ‘notojnë’ në një lëng të veçantë, i cili është lëngu cerebrospinal i filtruar. Në sipërfaqen e këtyre qelizave shqisore gjenden otolite, të njohura për publikun si kristale”, shpjegon doktori.
Miliçeviq shton se secila pjesë e qendrës së ekuilibrit mund të sëmuret dhe sëmuren në mënyra të ndryshme.
“Nëse, për shembull, ka një akumulim më të madh të lëngjeve në veshin e brendshëm, shfaqet sëmundja e quajtur sëmundja e Meniere, e quajtur sipas shkencëtarit që e përshkroi për herë të parë. Sëmundja karakterizohet nga tre shenja tipike: zhurmë në vesh, ndjesi plotësimi në vesh dhe marramendje”, thotë ai, duke shtuar se sëmundja ka një shkaktar të panjohur, zgjat disa orë dhe largohet vetvetiu, për t’u rishfaqur.
“Është e pamundur të vlerësohet se sa shpesh do të përsëriten sulmet. Nëse sulmet janë aq të shpeshta sa çrregullojnë seriozisht jetën private dhe profesionale, trajtimi, pra ndalimi i sulmeve të vertigos, bëhet duke injektuar në vesh disa antibiotikë ototoksikë. E keqja e këtij trajtimi është se përveç shkatërrimit të qendrës së ekuilibrit dhe ndërprerjes së marramendjes, ka edhe humbje të plotë të dëgjimit në atë vesh”, thekson Dr. Miliçeviq.
Një sëmundje tjetër e veshit të brendshëm që është mjaft e njohur për publikun është inflamacioni ose dëmtimi i vetë nervit të ekuilibrit.
“Sëmundja fillon në mënyrë dramatike me të përziera, të vjella, marramendje. Pacienti ndonjëherë është i shtrirë në shtrat për shtatë ditë dhe duhet të marrë terapi me infuzion. Zakonisht, shërimi i plotë ndodh pas një muaji. Viruset përmenden si shkaktari më i shpeshtë i kësaj sëmundjeje”, thekson mjeku.
Zhvendosja e otoliteve apo kristaleve nga shtrati i tyre sjell edhe marramendje, e cila ndonjëherë është aq e fortë sa që pacienti bie dhe lëndohet, thekson Dr. Miliçeviq.
“Sëmundja e kristaleve karakterizohet nga sulm i vertigos kur kthen kokën, zakonisht në shtrat. Trajtohet duke rregulluar të ashtuquajturat kristale. Së pari, duhet të përcaktohet se në cilin vend dhe cili kanal është i përfshirë. Ka një manovër të veçantë për secilën anë dhe çdo kanal”, shpjegon ai.
Trajtimi i vertigos varet nga shkaktari.
“Nëse shkaku është për shembull gjaku i trashë, atëherë mjekimi do të jetë nga mjeku hematolog. Në rastin e sëmundjes së qendrës së ekuilibrit, trajtimi zakonisht kryhet me kombinim të kortikosteroideve dhe medikament tjetër. Në rast të sëmundjes së kristalit, të ashtuquajturat manovra për ripozicionim”, thotë Dr. Srgjan Miliçeviq.
