“Kur njerëzit më pyesin nëse ka një mënyrë për të parandaluar zhvillimin e sëmundjeve malinje, unë gjithmonë përgjigjem se ilaçi më i mirë parandalues është shëndeti i mirë”, thotë onkologia Dr. Lisa Richardson dhe shton se pacientët duhet ta dinë se është e nevojshme të merren vendime të shëndetshme për të mbrojtur shëndetin e tyre. Kjo është një listë me pesë faktorë befasues që mund të ndikojnë në zhvillimin e kancerit.
OBEZITETI
Obeziteti ose mbipesha përkufizohet si sasi e tepërt e yndyrës në trup që është e rrezikshme për shëndetin. Obeziteti ndodh kur, për një periudhë të gjatë kohore, një person merr më shumë kalori sesa shpenzon. Dr. Clifford Hudis, onkolog, pohon se disa nga tumoret më të shpeshta të gjirit, mushkërive, zorrës së trashë dhe prostatës lidhen drejtpërdrejt me masën e tepërt trupore.
“Shumica e amerikanëve janë mbipeshë, gjë që i vë ata në rrezik për zhvillimin e sëmundjeve. “Mbajtja e një peshe të shëndetshme trupore mund të ketë ndikim të madh në mirëmbajtjen dhe parandalimin e shëndetit,” thotë ish-drejtoresha e Qendrës për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve Dr. Brenda Fitzgerald.
USHQIMI JO I DUHUR
Hulumtimet tregojnë se dieta e varfër është e lidhur drejtpërdrejt me zhvillimin e kancerit, ndërsa një studim zbuloi se rreth 80,000 raste të reja në Amerikë lidhen me dietën e dobët.
“Alkooli është një tjetër kontribues në zhvillimin e kancerit, konsumimi i rrallë i drithërave, produkteve të qumështit, frutave dhe perimeve, por edhe konsumi i madh i mishit të kuq dhe pijeve me sheqer”, shpjegon Dr. Fang Zhang. Studimet e mëparshme ofrojnë prova të forta se mishi i kuq mund të lidhet me kancerin e zorrës së trashë, siç është konsumimi i ulët i drithërave. Por studimi nuk tregoi numrin e saktë të rasteve të reja të kancerit të lidhura me dietën e dobët.
STRESI
Ka shumë kërkime që lidhin stresin kronik dhe zhvillimin e kancerit. Stresi i pakontrolluar mbart rreziqe të shumta për shëndetin, me sëmundjet e zemrës në krye të listës. Kjo mund t’i atribuohet faktit se stresi i pakontrolluar ka efekt shkatërrues në sistemin imunitar të njeriut, i cili është linja kryesore e mbrojtjes kundër mikroorganizmave të dëmshëm që sulmojnë trupin tonë. Gjithashtu, sistemi imunitar është përgjegjës për kontrollin e çdo “sjelljeje” të pazakontë të qelizave në trup, sepse ato mund të kthehen në një formë kancerogjene.
“Stresi kronik krijon diçka si stuhi perfekte ku qelizat prekanceroze mund të rriten lirshëm,” thotë Dr. Ankur Parikh, drejtor i qendrës së trajtimit të kancerit të departamentit të mjekësisë precize në Amerikë. Nëse jeni të shqetësuar për nivelin e stresit me të cilin përballeni shpesh, ka teknika të thjeshta për t’ju ndihmuar ta menaxhoni atë.
MUNGESA E GJUMIT
“Studimet kanë treguar se problemet afatgjata me pagjumësinë mund të rrisin rrezikun e zhvillimit të disa llojeve të kancerit, kancerit të gjirit, kancerit të prostatës dhe kancerit të tiroides”, shpjegon Dr. Michael Breus. “Mungesa e gjumit mund të shoqërohet me zhvillim më agresiv të tumorit dhe ka studime të shumta që tregojnë se ata që punojnë në turne të natës kanë rrezik më të lartë për të zhvilluar një formë kanceri”, shton ai. Është vërtetuar se mungesa e gjumit mund të rrisë rrezikun e zhvillimit të kancerit të zorrës së trashë, stomakut, lëkurës dhe mushkërive.
ALKOOLI
Për ata që duan të pinë verë ndoshta mund të mos ju pëlqejë ky lajm, por konsumimi i alkoolit nuk konsiderohet i sigurt dhe shpesh paraqet rrezik për shëndetin. Sipas hulumtimeve, pirja e alkoolit çdo ditë lidhet me një rrezik të shtuar të zhvillimit të kancerit të gjirit tek gratë, shpjegon Dr. Jürgen Rehm, shkencëtar në institutin e shëndetit mendor CAMH.
