Marrja e proteinave nuk është primare për sportistët, siç e kemi theksuar tashmë. Sipas Clark N., 2000, sportistët të cilët pas stërvitjes kishin marrë proteina ose yndyra, kishin glikogjen jo të mjaftueshëm madje edhe pas pesë ditësh! Ata të cilët morrën sheqerna të mjaftueshme, i kompensuan plotësisht rezervat e harxhuara për dy ditë!!!
Nevoja e proteinave për kategori të ndryshme të njerëzve sipas Clark N., 2000
| Kategori të ndryshme të njerëzve | nevojat e proteinave në gram për kilogram të masës trupore (g/kg MT) |
| për jo sportistët | 0,8 |
| rekreativ, të rritur | 1 – 1,5 |
| garues, të rritur | 1,2 -1,8 |
| sportistë në rritje, tinejxherët | 1,6 – 1,8 |
| të rriturit që zhvillojnë masë muskulore | 1,4 – 1,8 |
| sportistë me konsum të ulët të kalorive | 1,6 – 1,8 |
| në maksimum e përdorshme | 1,8 |
Për njerëzit që nuk merren me sport, nevojat janë vetëm 0,8 g/kg MT (Aleksiq I., 1988). Por ata rriten tek njerëzit që fillojnë të ushtrojnë, tek ato që akoma janë në rritje, por njëkohësisht edhe ushtrojnë, tek ato që janë në dietë me shumë pak kalori (pasi që një pjesë prej tyre përdoren si lëndë djegëse) dhe tek sportistët në qëndrueshmëri. Sipas një studimi të Lemon, 1992 (sipas Clark N., 2000) në të cilin djemtë 22-vjeçarë ngritën pesha për 90 minuta, 6 ditë në javë, u nevojiteshin 1,4 gram/kg të MT proteina për të mbajtur ekuilibrin. Mund të themi se marrja e 1,2-1,6 g/kg MT proteina është e mjaftueshme për të gjithë sportistët. Doza maksimale e lejuar është 1,8 g/kg MT. Për doza më të mëdha se 2 g/kg MT, nuk ka dëshmi shkencore se ato janë të justifikuara dhe se i japin përparësi sportistit (Clark N., 2000). I njëjti autor ofron një mënyrë të lehtë për të vlerësuar marrjen adekuate të proteinave për një të rritur të shëndetshëm: çdo ditë të konsumohen 2 gota qumësht ose jogurt + 120 deri në 200 gram ushqim me proteina. Ata që kanë kërkesa të shtuara mund të marrin edhe dy gota të tjera shtesë me qumësht ose jogurt.
Njejtë edhe Fox E.L., Bowers R.W., dhe Foss M.L. (1993), si dhe Bernadot D. (2000) kanë mendime të ngjashme, sipas të cilave, në mënyrë që një sportist i peshës 75-80 kg të mund të marrë 500-1000 g në javë masë muskulore, i nevojiten vetëm 1,3-1,6 g/kg MT. Por me kusht që ai të marrë mjaftueshëm karbohidrate, pasiqë ato janë ofruesit kryesorë të energjisë për të gjithë sportistët.
Mirëpo ka edhe autorë të tjerë, mendimi i të cilëve është në kundërshtim me atë që u përmend më sipër. Kështu, Trojaçanec Z. (1992) rekomandon marrjen e 3 por madje edhe të 4 g/kg MT në sportet ku dominojnë veprimet me forcë dhe në sportet ku dominojnë veprimet e shpejtësisë (atletika), e cila sot konsiderohet si shumë shumë e madhe dhe e panevojshme.
Sot, gjithnjë e më të popullarizuara janë aminoacidet pluhur, siç janë arginine dhe ornitine. Se kjo është më shumë një mit, se sa e vërtetë tregon fakti se deri më tani nuk ka prova shkencore që aminoacide të caktuara ndikojnë në rritjen e masës muskulore. Sepse që të ndodh kjo, sipas Clark N. 2000, janë të nevojshme të gjitha aminoacidet esenciale. Përveç kësaj, stërvitja rrit masën muskulore dhe JO me proteina shtesë. Kështu që, për të rritur masën muskulore për 0,5 kg në javë, duhet të merren shtesë vetë 14 gramë proteina, që është ekuivalente me 60 gramë ushqim me proteina ose 1,5-1,8 g proteina/kg MT . Për më tepër, këto preparate janë të shtrenjta, por përmbajnë më pak aminoacide sesa disa materie ushqyese.
PSE JO MË SHUMË PROTEINA?
- Sipas Bernadot D. (2000), proteina e tepërta mund të jenë edhe të dëmshme, së pari sepse vetëm 60% e tyre do të treten, ndërsa 40% të tjerat do të kalojnë në zorrën e trashë, të patretura dhe të papërdorura. Aty nën veprimin e baktereve dekompozohen dhe krijohet amoniak dhe substanca të tjera të dëmshme, të cilat për t’i hequr e ngarkojnë edhe më shumë mëlçinë;
- Rritja e marrjes së proteinave çon në rritjen e prodhimit të uresë dhe metabolitëve tjera, dhe meqenëse trupit i nevojitet më shumë ujë për ta tretur dhe për ta hedhur nëpërmjet urinës, organizmi ngarkohet dyfish, domethënë veshkat dhe shkakton dehidratim;
- Proteinat e tepërta ose përdoren si lëndë djegëse (sipas Fox E.L., Bowers R.W. dhe Foss M.L., 1993), vetëm 4-10% e konsumit total të energjisë ose grumbullohet si yndyrë nënlëkurore;
- Sipas Brdariç (sipas Millosheviç P., 1986), për tretjen, absorbimin dhe rezistencën e proteinave harxhohet më shumë energji krahasuar me sheqernat (30:6%);
- Vaktet ushqimore të pasura me proteina ngopin më shumë dhe krijojnë ndjenjën e forcës së shtuar, gjë që është e rreme, sepse proteinat përdoren vetëm si ofrues të energjisë.
