Gjatë pandemisë me sëmundjen COVID-19, termi imunitet kolektiv po dëgjohet gjithnjë e më shumë si një nga mekanizmat e mundshëm mbrojtës kundër virusit SARS-CoV-2. Por në sëmundje të tjera qëllimi është arritja e imunitetit kolektiv. Baza e mbrojtjes përmes imunitetit kolektiv është se një pjesë e madhe e popullsisë (si rregull më shumë se 90%) nuk mund të sëmuret sepse ka antitrupa mbrojtës. Ato mund të fitohen përmes vaksinimit.
PSE ËSHTË I RËNDËSISHËM IMUNITETI KOLEKTIV?
Edhe nëse bëhet fjalë për sistemin më të mirë shëndetësor, jo të gjithë njerëzit në një popullatë të caktuar mund të fitojnë imunitet ndaj një sëmundjeje të caktuar. Dikush nuk mund të marrë vaksinën, sepse ka reaksion të rëndë alergjik ndaj disa prej përbërësve të saj. Gjithashtu, dikush nuk mund të marrë vaksinën për shkak të shtypjes së sistemit imunitar, veçanërisht nëse është më i dobët, por i gjallë. Këta janë njerëz që kanë HIV, njerëz që marrin terapi onkologjike, ilaçe imunosupresive, për shembull stimulim, transplantim organesh, fëmijë me neuro-rrezik… Imuniteti kolektiv është imunitet që i mbron edhe ata.
Imuniteti kolektiv krijohet kur një pjesë e madhe e popullsisë në një zonë është imune ndaj një sëmundjeje të caktuar. Nëse mjaft njerëz janë rezistentë ndaj shkaktarit, siç janë viruset ose bakteret, patogjenët nuk kanë ku të përhapen. Megjithëse secili individ mund të mos jetë imun, grupi në tërësi ka mbrojtje. Kjo sepse ka gjithsej njerëz më pak të rrezikshëm. Shkalla e infeksioneve zvogëlohet dhe sëmundja zhduket.
IMUNITETI KOLEKTIV KRIJOHET NË DY MËNYRA
Roli i rëndësishëm i vaksinave është që përveç mbrojtjes së drejtpërdrejtë, ato gjithashtu kanë vlerë shtesë, e cila është mbrojtja e atyre që nuk mund të vaksinohen, pra inkurajojnë imunitet kolektiv.
Termi imunitet kolektiv në imunologji u njoh rreth vitit 1930, kur u vu re që numri i rasteve të reja të fruthit (përfshirë fëmijët e ndjeshëm) u ndërpre përkohësisht pasi një numër i konsiderueshëm i fëmijëve u bënë imun ndaj fruthit. Vaksinimi masiv për të shkaktuar imunitet kolektiv është bërë i zakonshëm dhe ka rezultuar i suksesshëm në parandalimin e përhapjes së sëmundjeve të ndryshme infektive. Vaksinat e bëjnë trupin të mendojë se një virus ose bakter e ka infektuar atë. Ju nuk sëmureni, por sistemi juaj imunitar vazhdon të krijoj antitrupa mbrojtës. Herën tjetër kur trupi të vijë në kontakt me një bakter ose virus, ai është i gatshëm ta luftojë atë.
Imuniteti kolektiv krijohet gjithashtu kur ka një numër të madh të pacientëve, dmth kur jemi të ekspozuar ndaj një virusi ose bakteri, atëherë trupi ynë prodhon antitrupa për të luftuar infeksionin. Kur shërohemi, trupi ynë mban antitrupa, të cilët na mbrojnë nga infeksioni tjetër. Kjo është ajo që ndaloi shpërthimin e virusit Zika në Brazil. Dy vjet pas shpërthimit të pandemisë, 63% e popullsisë ishte e ekspozuar ndaj virusit. Studiuesit menduan se komuniteti kishte arritur nivelin e duhur të imunitetit kolektiv.
Transmetimi i infeksioneve ndalet midis banorëve kur vaksinohet një përqindje mjaft e madhe. Për të krijuar imunitet kolektiv, është ideale të vaksinohen mbi 90%, por jo më pak se 50% e popullsisë. Nëse vaksinimi është më i ulët, atëherë virusi vazhdon të qarkullojë midis njerëzve dhe herë pas here shkakton pasoja të rënda tek individët e ndjeshëm.
KUR E FITON IMUNITETIN KOLEKTIV POPULLATA?
Nevoja për vaksinim për imunitet kolektiv varet nga numri riprodhues, i cili flet për numrin mesatar të njerëzve që një individ mund të infektojë me virus nëse ata njerëz nuk janë më imunë. Sa më i lartë të jetë numri riprodhues, aq më rezistent duhet të bëhen njerëzit për të arritur imunitetin kolektiv.
Burimi:
· webmd.com/what-is-herd-immunity,
· Rodrigues CMC and Plotkin SA (2020) Impact of Vaccines; Health, Economy
