Првата цигара и не носи некое уживање. Како тоа толку голем број на лица сепак да се зависни од нив и им е прилично тешко да се откажат од таа своја навика?
Иако првиот контакт не бил особено пријатен, луѓето обично продолжуваат да палат и втора, трета и останати цигари, затоа што се наоѓаат во друштво на пушачи, затоа што чувствуваат притисок од страна на останатите, и на крајот затоа што стануваат зависни. Никотинот, супстанца која не прави зависни, има многу силно делување. На неа брзо се навлекуваме, додека истовремено имаме искуство на првата цигара поради кое ни се чини дека не можеме да станеме зависни од нешто што не е така пријатно.
Зависноста која се развила, а за неа не сме ни свесни, е причината зошто продолжуваме да пушиме.
Првата година од пушачкиот стаж се карактеризира со уверувањето дека не сме зависни од никотинот и дека во секој момент може да ги оставиме цигарите.
ДЕЛУВАЊЕ НА НИКОТИНОТ НА ТЕЛОТО И НА МОЗОКОТ
Во нашиот мозок постои центар за задоволство кој природно се активира секој пат кога сме вклучени во некоја пријатна активност: кога јадеме, спиеме, кога сме вклучени во пријатен телесен контакт, кога ќе доживееме било каков успех… Таквите искуства предизвикуваат лачење на допамин, што го произведуваат нашите нервни клетки.
Допаминот е хемикалија која ни овозможува чувство на среќа и задоволство. Нормалното ниво на таа хемикалија ни овозможува будност, фокус, полсено учење и помнење, и не мотивира на извршување на секојдневните активности. Ниското ниво на допамин предизвикува раздразливост и иритабилност. Чувствуваме потреба да го повторуваме оние активности кои предизвикуваат лачење на допамин и чувство на задоволство.
Кога ќе запалиме цигара, никотинот многу брзо стига преку белите дробови до мозокот каде се спојува со клетките кои отпуштаат допамин. тогаш чувствуваме олеснување, задоволство и поголема желба за делување. Но, никотинот во организмот се задржува многу кратко.
Веќе по гасење на цигарата, нивото на никотин во крвта опаѓа и полека почнуваат да се појавуваат знаците на апстиненцијална криза. За половина час по гасење на цигарата, веќе се размислува за следната цигара, а за еден час повеќето пушачи се чувствуваат нелагодно и раздразливо. Кога ќе ја запалиме следната цигара, нелагодноста исчезнува, оти никотинот успешно предизвикува нова навала на допамин, а за 30 минути до еден час, процесот почнува од почеток.
Значи, како пушачи всушност постојано сме во апстиненцијална криза. А, токму тој образец на трошење никтоин и неговото повторно надоместување во крвта, сме научиле да го нарекуваме уживање во пушењето. Тоа уживање во реалноста е само одржување на нивото на самата супстанца на зависност, со тек на време, таа физичка потреба се поврзува со секоја емоција и случување во нашиот живот.
Ние учиме за копнееме за цигара кога доживуваме тешки емоции, дури и кога нивото на никотин во крвта е на највисоко ниво. Пушењето станува наш пријател во моментите на осаменост, здодевност и стрес. Па така, позитивните ефекти на пушењето Постојано се засилуваат со секоја запалена цигара, а негативните како што се здравствените проблеми поврзани со респираторниот систем се развиваат подолго време и не се непосредно поврзани со таа една цигара која штотуку сме ја запалиле.
Пушачите често живеат во уверување дека пушењето е само грда навика, а не и зависност.
Често се во негирање на негативните последици по здравјето, и во таа смисла секогаш имаат пример на некој познаник, сосед или пријател кој никогаш не запалил цигара, а има рак на бели дробови.
Околу 70 проценти од пушачите сакаат да се откажат од цигарите, но тоа многу често не го прават од страв – страв дека нема успеат, страв дека повеќе нема да имаат утеха во тепките моменти, страв дека нема да можат да уживаат во различни работи и активности ако не можат да запалат цигара. Сите тие емоции и уверувања научени се низ животот и се делумно или целосно погрешни.
Факт е дека телесните симптоми кои се јавуваат по престанок со пушењето се релативно слаби и краткотрајно во однос на кризата што ја следат останатите средства на зависност (дрога и алкохол). Иритабилност, мачнина, главоболка, зголемен апетит, чувство на губење на уживањето и слични симптоми, траат отприлика пет до 15 дена.
Психолошките симптоми е многу потешко да се совладаат, а тие вклучуваат развивање на поинаков ментален склоп поврзан со пушењето и развивање на навика на живеење како непушач. Низ годините пушење, цигарите ни служеле како утеха и друштво. Сите животни случувања сме ги поврзувале со нив. Цигарите сме ги гледале како решение, а не како проблем. Откривањето на сите тие погрешни уверувања и нивната замена со здрави алтернативи кои ќе ни помогнат да се носиме со тешките емоции и ситуации, ќе ни помогнат и да го промениме одност што го имаме со цигарите и да ги разбиеме и психолошките навики на пушењето. При тоа треба да се има на ум дека престанокот со пушење е процес, а не случување. Секоја цигара што ќе одлучите да не ја запалите, допринесува на самиот процес и ве води чекор поблизу до целта.
