
Гнојна ангина е тешка форма на воспаление на крајниците (тонзилитис), предизвикана најчесто од бактериски инфекции. Таа се карактеризира со присуство на гнојни наслаги на крајниците, висока температура, болка при голтање и општа слабост.
Причини и предизвикувачи
Најчестиот причинител на гнојната ангина е бактеријата Streptococcus pyogenes (група А β-хемолитички стрептокок). Поретко, други бактерии или вируси можат да предизвикаат слични симптоми.
Симптоми
- Висока температура (често над 38.5°C)
- Силна болка во грлото
- Тешкотии при голтање
- Гнојни наслаги на крајниците (белузлави или жолтеникави)
- Црвени, воспалени крајници
- Зголемени и болни лимфни јазли на вратот
- Главоболка и општа малаксалост
- Лош здив
Лечење
- Антибиотици – ако е потврдено дека инфекцијата е бактериска (најчесто со брз стрептокок-тест или брис од грло), лекарот препишува пеницилин или амоксицилин. Доколку пациентот е алергичен, се користат алтернативни антибиотици како азитромицин или кларитромицин.
- Аналгетици и антипиретици – парацетамол или ибупрофен се користат за намалување на болката и температурата.
- Гаргара – со солена вода, хлорхексидин или други антисептички раствори за намалување на воспалението и олеснување на болката.
- Одмор и хидратација – внесување доволно течности и одмор за побрзо закрепнување.
- Избегнување на надразнувачки супстанци – ладни пијалоци, газирани пијалаци и зачинета храна можат да ја влошат состојбата.
Компликации (ако не се лекува правилно)
- Перитонзиларен апсцес (гнојна колекција околу крајниците)
- Ревматска треска (системско воспаление кое може да го зафати срцето)
- Гломерулонефритис (оштетување на бубрезите)
- Сепса (тешка инфекција што се шири низ телото)
Превенција
- Често миење на рацете
- Избегнување контакт со заразени лица
- Зајакнување на имунитетот со здрава исхрана и физичка активност
- Во случаи на чести повторувања, лекарот може да предложи хируршко отстранување на крајниците (тонзилектомија)
Доколку симптомите се појават, особено ако траат повеќе од три дена или се многу изразени, потребно е да се посети лекар за навремена дијагноза и соодветен третман.
Стрептококата од групата А е бактерија која често се појавува, многу луѓе ја носат во грлото (микроб) и на кожата (колонизација), понекогаш и во аногениталниот тракт и не секогаш резултира со развој на болест.
Ако дојде до развој на болест, инфекција со стрептокока од групата А обично се прикажува како блага болест која се манифестира со болки во грлото, т.е. ангина, заедно со други симптоми (покачена температура, отежнато голтање, зголемени лимфни јазли), но стрептококата може да предизвика и голем број инфекции на респираторниот тракт, кожата и меките ткива, како што се шарлах, импетиго, целулитис (инфекција на кожата), еризипели (вид на целулитис) и воспаление на белите дробови илипневмонија, велат епидемиолозите.
Стрептококата од групата А е најчеста причина за бактериски фарингитис (воспаление на грлото) кај децата и може да се изолира кај приближно 20 до 30 проценти од децата со фарингитис. Стрептококниот фарингитис најчесто се јавува кај деца на возраст од 5 до 11 години и во текот на зимските и раните пролетни месеци, секоја година. Појавата на болеста често се евидентира во градинките и училиштата.
Инфекцијата најчесто се пренесува со близок контакт меѓу луѓето, респираторни капки на заболените при зборување, кивање, кашлање и директен контакт со оштетена кожа. Може да се пренесе и индиректно, преку контакт со предмети контаминирани со секрети на заболените, како што се предмети кои често се допираат со раце (рачки на вратите, славини, играчки итн.).
Како се лекува?
Стрептококната ангина се дијагностицира со микробиолошки преглед, бактериска култура од брис од грло или брз антиген тест, а се лекува со антибиотици и симптоматска терапија.
Во ретки случаи, пациентите по инфекцијата може да развијат постстрептококни компликации, како што се: ревматска треска и гломерулонефритис. Понекогаш, како дел од стрептококна инфекција, се развива инвазивна форма на болеста, како резултат на навлегување на стрептококите подлабоко во телото и крвотокот, што бара соодветна болничка нега.
Во земјава и годинава според епидемиолошките податоци се забележува зголемен број на луѓе кои страдаат од стрептококни инфекции, главно кај деца. Појавата на сите респираторни инфекции, вклучително и стрептококните, се фаворизирани со сместување и престој во слабо проветрени простории, каде што престојуваат многу луѓе.
За да се намали бројот на болни, неопходно е да се обезбеди секое лице со симптоми на стрептококна болест да не доаѓа во колектив, да се зајакнат еколошките хигиенски мерки (вентилација на просториите, чистење и дезинфекција на играчките и други мерки) и да се зајакнат хигиенските мерки (миење раце и респираторна хигиена). Раните на кожата треба да бидат соодветно згрижени и покриени со фластер.
Секој болен треба да се јави кај својот матичен лекар или педијатар, со цел да се потврди болеста и да се спроведе соодветно лекување.
Видови, Симптоми и Лечење
Стрептококите се род на грам-позитивни бактерии кои можат да предизвикаат различни инфекции кај луѓето. Тие се поделени во повеќе групи, а некои видови се безопасни и природно присутни во човечкото тело, додека други можат да бидат патогени и да доведат до сериозни здравствени проблеми.
Класификација на стрептококите Стрептококите се класифицираат според нивните хемолитички својства и серолошки карактеристики:
- Алфа-хемолитички стрептококи – Делумно ја разградуваат крвта на крвните агари, давајќи зеленикав изглед. Пример е Streptococcus pneumoniae, кој предизвикува пневмонија.
- Бета-хемолитички стрептококи – Целосно ја разградуваат крвта и создаваат транспарентни зони на крвниот агар. Оваа група вклучува Streptococcus pyogenes (група A) и Streptococcus agalactiae (група B), кои предизвикуваат различни инфекции.
- Гама-хемолитички стрептококи – Не предизвикуваат хемолиза и генерално се сметаат за непатогени.
Најчести инфекции предизвикани од стрептококи
- Стрептококна ангина (фарингитис) – Причинета од S. pyogenes, оваа инфекција предизвикува воспаление на грлото, треска и болки при голтање.
- Скарлатина – Бактериска инфекција поврзана со S. pyogenes, која предизвикува карактеристичен осип и треска.
- Ревматска треска – Компликација на нелечена стрептококна инфекција која може да ги оштети срцевите залистоци.
- Некротизирачки фасциитис – Тешка инфекција на меките ткива предизвикана од инвазивни соеви на S. pyogenes.
- Менингитис и септикемија – Причинети од S. pneumoniae и S. agalactiae кај новороденчиња и лица со ослабен имунолошки систем.
Дијагноза Дијагнозата на стрептококни инфекции се поставува со:
- Брзи антигенски тестови за брза идентификација.
- Култура на брис од грло или друг засегнат орган.
- Крвни тестови за откривање на антитела против стрептококните ензими.
Третман Третманот на стрептококните инфекции најчесто вклучува:
- Антибиотици – Пеницилин и неговите деривати се прва линија на третман. Доколку пациентот има алергија, се користат макролиди како азитромицин или еритромицин.
- Симптоматски третман – Аналгетици и антипиретици за намалување на болката и температурата.
- Поддршка на имунолошкиот систем – Доволно одмор и внес на течности за побрзо закрепнување.
Превенција
- Одржување на добра хигиена, особено миење на раце.
- Избегнување близок контакт со заразени лица.
- Вакцинација против S. pneumoniae кај ризични групи (деца, стари лица и лица со хронични болести).
Стрептококните инфекции може да бидат благи, но и сериозни ако не се третираат на време. Раното препознавање и адекватниот третман се клучни за спречување на компликации. Затоа, при појава на симптоми, препорачливо е навремено консултирање со лекар.