Për shumë njerëz në mbarë botën, kafja është një burim energjie, fokusi dhe humor të mirë – nga pijet e ftohta deri te Americano, espreso deri te Dalgona – të gjithë kanë një shije të preferuar. Shumica e njerëzve që e dëshirojnë atë mbështeten në efektet stimuluese, duke e bërë atë një domosdoshmëri në AM. Gjatë dekadave të fundit, kafeina në përgjithësi është vënë nën llupë për arsye të mira dhe të këqija. Siç rritet orari i jonë i punës, ashtu rritet edhe konsumi i saj konkretisht filxhanët e kafesë. Kafeina është fajtorë për disa sëmundje, duke përfshirë sëmundjet e zemrës, ankthin dhe pagjumësinë.
Por kohëve të fundit, gjërat kanë ndryshuar. Disa studime flasin tani për efektet e saj pozitive, duke sugjeruar që filxhani i kafesë së mëngjesit mund të qetësojë dhe të përqendrojë mendjen. Një studim nga Shkolla e Shëndetit Publik të Harvardit thotë se dy deri në tre filxhanë kafe në ditë mund të zvogëlojnë rrezikun e vetëvrasjes me 45 për qind. Dr. Vishaha Shivdasani, mjek nga Mumbai, thotë, se: “Nëse dikush vjen tek unë me humor të dobët, unë i them të pinë një filxhan kafe në mëngjes për ta përmirësuar atë,” thotë ajo. Dr. “ Është nuro-protektive, kështu që ndihmon me demencën”, thotë ajo. Por së pari, çfarë është kjo pije që na bën kaq vigjilentë dhe të fokusuar?
Kimia e kafeinës
“Kafja është një substancë stimuluese, psikoaktive që ka një efekt në hormonet në tru dhe në gjëndrat mbiveshkore”, thotë ajo, gjë që mund t’ju bëjë të ndiheni mirë pas marrjes së saj, por mund t’ju bëjë të ndiheni të dobët pasi të jetë hequr. “Në të njëjtën kohë, gjithashtu çliron adrenalinën dhe hormonet e tjera që aktivizohen kur jeni të stresuar”. Shivdasani shpjegon se aktivizon sistemin nervor, i cili është instinkti ynë për lufto-ose-ik.
Zakonisht, pirja e kafesë ju bën të ndjeheni mirë për një kohë të shkurtër por nëse e teproni mund të ketë efekt të kundërt. Për shkak se kafeja pengon përthithjen e adenozinës (një hormon që qetëson trupin), ju bën të zgjuar dhe vigjilent. Mund të rrisë gjithashtu prodhimin e kortizolit, hormonit të stresit, i cili mund t’ju përgatisë për detyrën apo sfidën që keni. Megjithatë, kombinimi i adrenalinës së shumtë, kortizolit dhe dopaminës, së bashku me mungesën e adenozinës, mund të manifestojë ndjenjën e lodhjes, pamundësisë për të fjetur dhe rënies së humorit pas zhdukjes së efekteve.
Për ata që luftojnë me ankthin, efektet e kafesë mund të imitojnë një ngjarje të frikshme, duke e bërë më keq ndjenjën. Efektet natyrore të kafeinës, të tilla si rritja e rrahjeve të zemrës ose të frymëmarrjes, mund të ngjasojnë në simptomat e ankthit. “Kafja e zezë mund të mos funksionojë për njerëzit që janë të prirur për të.” Në vend të kësaj, balanconi efektet superstimuluese me qumësht (i cili është i mbushur me triptofan qetësues) ose qumësht bajame, i cili është i pasur me vetitë relaksuese të magnezit”, thotë nutricionistja Lovnet Batra nga Delhi.
Si reagojnë njerëzit ndaj kafesë
Edhe pse nuk ka dyshim se sasitë e mëdha të kafesë janë të dëmshme, Shivdasani thotë se njerëz të ndryshëm reagojnë ndryshe ndaj kafesë. “[Kjo varet kryesisht nga përbërja gjenetike].” Njerëzit me rrahje të lartë të zemrës, probleme me tiroidet ose ata të prirur për palpitacione reagojnë keq ndaj kafeinës.
Shivdasani dhe Batra rekomandojnë vetëm dy filxhanë kafe në ditë dhe kjo duhet të jetë në gjysmën e parë të ditës. “Mund ta pini para stërvitjes për t’ju ndihmuar të digjni yndyrën sepse do të jetë karburanti i stërvitjes suaj”, thotë Shivdasani. Ajo sugjeron që gota e dytë mund të jetë ndërsa jeni duke punuar për t’ju ndihmuar të qëndroni të fokusuar. Për t’u dhënë klientëve të saj karburant shtesë për ngritje peshe, Batra rekomandon kafe me një lugë gjelle vaj kokosi në të. “Është një pije e fuqishme për stërvitje me peshë, sepse ndihmon në djegien e yndyrës”, thotë ajo. Ndaloni rreth orës 14: “Kjo është për shkak të kohës që ai qëndron si stimulues në gjakun tuaj e që është rreth 8-10 orë”, thotë Shivdasani.
