Alergjitë e vjeshtës- dukuri e shpeshtë në Maqedoni

Alergjitë e vjeshtës janë të zakonshme, veçanërisht tek njerëzit që vuajnë nga alergjitë ndaj polenit, pluhurit dhe mykut. Shkaqet kryesore të alergjive në periudhën e vjeshtës janë:

1. Ragweed (Ambrosia) – Njëri nga shkaktarët kryesor të polenit në vjeshtë. Ajo rritet në fusha të egra dhe mund të shkaktojë reaksione të forta alergjike, veçanërisht në fund të verës dhe në fillim të vjeshtës.
2. Myku – Me gjethet që bien në tokë, kushtet e lagështisë krijojnë kushte ideale për rritjen e mykut. Sporet e mykut lëshohen në ajër dhe mund të shkaktojnë simptoma alergjie.

1. Grimcat nga pluhuri – Edhe pse shqetësimet janë të pranishme gjatë gjithë vitit, në vjeshtë kur fillojmë të përdorim pajisjet e ngrohjes, ato mund të përhapen në ajër dhe të shkaktojnë simptoma alergjie.

Simptomat e alergjive të vjeshtës përfshijnë rrjedhjen e hundës, kruajtjen e syve, teshtitjen, hundën e zënë dhe kolla.

Diagnostifikimi i alergjive të vjeshtës zakonisht përfshin disa hapa, të cilët kryhen nga një mjek, zakonisht një alergolog. Ja si të merrni një diagnozë të saktë:

1. Historia familjare – Mjeku i pyet pacientët për simptomat e tyre, kur dhe si shfaqen dhe nëse kanë një histori familjare të alergjive.
2. Ekzaminimi fizik – Mjeku do të kontrollojë hundën, fytin dhe sytë për shenja inflamacioni ose acarimi, të cilat mund të tregojnë një reaksion alergjik.
3. Testet e lëkurës (testi i lëkurës për alergji) – Kjo është mënyra më e zakonshme për të përcaktuar alergenet specifike. Mjeku vendos sasi të vogla të alergjenëve të mundshëm në lëkurë (zakonisht në krah ose në shpinë) dhe bën një test të vogël shpimi. Nëse lëkura fryhet ose shfaqet skuqje, kjo tregon një reaksion alergjik.
4. Testet e gjakut (testet IgE) – Këto teste matin nivelin e antitrupave specifikë (IgE) që trupi prodhon kur reagon ndaj alergeneve. Kjo mund të ndihmojë në konfirmimin e reaksioneve alergjike ndaj substancave të caktuara.
5. Testet eliminuese – Ndonjëherë, mjeku mund të sugjerojë eliminimin e disa faktorëve nga mjedisi (për shembull, pluhuri ose poleni) për të parë nëse simptomat do të përmirësohen.

Diagnoza e alergjive të vjeshtës zakonisht bazohet në një kombinim të këtyre metodave, për të identifikuar alergjenët specifikë që shkaktojnë probleme.

Trajtimi për alergjitë e vjeshtës mund të arrihet në disa mënyra, duke përfshirë ndryshimet e stilit të jetesës, medikamentet dhe terapinë imune. Në vijim do t`ju tregojmë metodat më të shpeshta:

1. Shmangia e alergeneve

• Kufizimi i ekspozimit ndaj polenit: Mbyllja e dritareve, veçanërisht në mëngjes kur nivelet e polenit janë më të larta, dhe përdorimi i kondicionerëve me filtra për të pastruar ajrin.
• Kontrolli i mykut: Mbajtja e lagështisë në shtëpi nën 50%, pastrimi i rregullt i zonave që mbledhin lagështi (banjo, bodrume) dhe shmangia e gjetheve të lagura të mbetura në oborr.
• Pastrimi i rregullt i shtëpisë: Pastrimi i rregullt dhe përdorimi i fshesave me korrent me filtra HEPA redukton ekspozimin ndaj pluhurit.

2. Ilaçe për simptomat

• Antihistaminet: Këto barna reduktojnë reagimin e trupit ndaj alergeneve, duke ndihmuar me teshtitjen, rrjedhjen e hundës dhe kruajtjen. Disa nga më të përdorurat janë loratadina, cetirizina dhe fexofenadina.
• Steroidet e nazale: Këto reduktojnë inflamacionin në hundë dhe lehtësojnë simptomat e hundës së zënë. Shembuj të tillë janë fluticasone dhe mometasone.
• Dekongestantët: Ndihmojnë në pastrimin e hundës së bllokuar, por nuk duhen përdorur për një kohë të gjatë, pasi mund të shkaktojnë varësi.
• Pikat për sy: Për të trajtuar kruajtjen ose skuqjen në sy të shkaktuar nga alergjitë.

3. Imunoterapia (imunoterapia me alergjen)

• Kjo terapi përfshin ekspozimin gradual të trupit ndaj alergeneve në doza të kontrolluara, me qëllim uljen e ndjeshmërisë me kalimin e kohës. Ai mund të administrohet me injeksione (injeksione ndaj alergjive) ose përmes tabletave që vendosen nën gjuhë.

4. Ilaçet natyrore dhe terapitë plotësuese

• Lagështia e hundës me kripë: Përdorimi i solucioneve të kripura mund të ndihmojë në shpëlarjen e alergeneve dhe mukusit nga pasazhet e hundës.
• Vaj i farës së zezë ose vaj peshku: Disa njerëz përdorin suplemente që kanë veti anti-inflamatore për të ndihmuar në uljen e simptomave të alergjisë.

Një kombinim i shmangies së alergjenit dhe përdorimi i medikamenteve të përshtatshme mund të zvogëlojë ndjeshëm simptomat dhe të përmirësojë cilësinë e jetës gjatë muajve të vjeshtës.

Në Maqedoni, shkaktari më i zakonshëm i alergjive të vjeshtës është poleni ambrosia i cili lulëzon në fund të verës dhe në fillim të vjeshtës. Ky polen është një alergjen shumë i fortë dhe mund të shkaktojë simptoma te njerëzit që janë të ndjeshëm ndaj tij. Poleni përhapet me shpejtësi, veçanërisht në zonat urbane dhe rurale dhe është një nga problemet më të mëdha për njerëzit që vuajnë nga alergjitë.

Burime të tjera të rëndësishme të alergjive të vjeshtës në Maqedoni përfshijnë:

1. Myku – lagështia në vjeshtë dhe rënia e gjetheve, myku shpesh zhvillohet në sipërfaqet e jashtme, duke shkaktuar reaksione alergjike.
2. Grimcat nga pluhuri – Edhe pse shqetësimet janë të pranishme gjatë gjithë vitit, në vjeshtë kur fillojmë të përdorim pajisjet e ngrohjes, ato mund të përhapen në ajër dhe të shkaktojnë simptoma alergjie.

Simptomat më të shpeshta te personat me alergji të vjeshtës në Maqedoni janë teshtitja, rrjedhja e hundës, kruarja e syve, hunda e zënë dhe kolla, të cilat mund të përkeqësohen gjatë muajve të vjeshtës.