Анемијата е состојба која се однесува на намален волумен на црвените крвни зрнца (еритроцити) во крвта и/или намалена количина на хемоглобин (протеин кој го пренесува кислородот во црвените крвни зрнца).
Анемијата не е болест, туку симптом кој упатува на постоење на некоја друга болест или пореметување во организмот. Доколку кај некое лице се открие анемија, потребно е да се утврди причинителот и типот на анемијата.
Таа се дијагностицира со намалување на бројот на еритроцити, хемоглобин или хематокрит во крвната слика. Постојат неколку типови на анемии кои се класифицираат на разни начини. Може да се класифицираат според величината или обликот на еритроцитите или според механизмот кој го предизвикува намалувањето на бројот на црвени крвни зрнца.
Микроцитна анемија означува дека еритроцитите се намалени, макроцитната анемија означува зголемени еритроцити.
Најчеста причина за микроцитна анемија е недостатокот на железо во исхраната, намалена апсорпција на железото, зголемена потреба за железо (бременост, раст во текот на детството и во пубертетот) или зголемено губење на железото од телото (кај обилни менструални циклуси кај жените) или кај различни акутни и хринилни крварења. Освен недостатокот на железо, микроцитната анемија може да ја предизвикаат и разни генетски пореметувања или други болести на крвниот систем.
Макроцитната анемија е најчесто предизвикана од недостаток на витаминот Б12 или фолна киселина што тогаш се нарекува уште и мегалобластична анемија. Витаминот Б12 и фолната киселина се важни во синтезата на ДНК при созревање на еритроцитите.
Анемијата може да биде и нормоцитна кога волуменот на еритроцитите е нормален. Во таа група најчесто се вбројуваат анемиите на хроничните болести. Разни хронични болести (автоимуни заболувања, болести на сврзното ткиво, болести на бубрезите), исто така, се многу честа причина за појава на анемија и тогаш со лекување на основната болест се лекува и анемијата.
Анемиите може да бидат и хемолитички кај кои доаѓа до прерано разградување на еритроцитите, а сите анемии можат да се поделат и на наследни или стекнати.
Симптомите и знаците на анемија многу често се неспецифични како општа слабост, малаксаност, брзо заморување, недостаток на воздух кај помал физички замор. Може да се јави и забрзана работа на срцето или во некои случаи и шум на срце, како и бледило на кожата и на слузницата, а во одредени видови анемија и жолтило на кожата и на видливата слузница.
Дијагнозата се поставува со анализа на комплетната крвна слика, потоа е потребно одредување на нивото на железо во крвта со способноста на негово врзување, како и залихите на железо во крвта. Во одредени случаи потребно е да се одреди и нивото на витаминот Б12 и фолната киселина, како и вкупниот билирубин.
Анемијата се лекува така што се лекува основното пореметување што ја предизвикало. Кај тешките акутно настанати анемии може да е потребно и примена на дополнување на крвта во облик на концентрат на еритроцити. Потребно е, во зависност од причината, да се надомести железото, фолната киселина, витаминот Б12, да се стопира крвавењето или лекува хроничната болест. Анемијата често е долготрајна состојба која бара надзор и лекување од страна на стручно лице.
