Под рана се подразбира секоја повреда која го нарушува, оштетува или прекинува интегритетот на кожата и слузокожата. Раните по својата природа се делат на неколку начини:
Според состојбата на кожата или слузокожата
- Непенетрантни – рани на кои се оштетени само делови од кожата без да се зафатат другите анатомски слоеви, каде припаѓаат гребнатинки, мали посекотини, авулзии кои не пробиваат кожа;
- Пенетрантна – во која е навлезено и има оштетени делови на кожата и под кожата, може да се оштетени и други анатомски слоеви на телото;
- Перфорантни – како и претходно со тоа што имаме и распукување на анатомските слоеви.
Според механизмот на настанување
- Нагмечување – настанати од пад од височина или на некој предмет врз човековото тело со кој се предизвикува раната;
- Раздерување – при контакт со тап или остар предмет и при делување на груба сила врз човековото тело каде рабовите на раната се нерамни;
- Нагмечено-раздрана рана – настаната при делување на сила и предмет врз човековото тело со која се нанесува повреда со рана со нерамни рабови и оштетување не само на кожа и поткожа, туку и на други анатомски слоеви на телото;
- Посекотина – рана настаната во контакт со остар предмет кој ја карактеризира раната со рамни и правилни рабови;
- Убодна или пунктна рана – која настанува при контакт со остар шилест предмет каде е важно да се процени длабочината на раната;
- Каснувања – рани настанати при контакт со разни животни (инсекти, куче, змија, мачка и сл.) или човек кој се карактеризира со особености на раната од причинителот на раната;
- Изгореници – рани настанати од делување на топлинска енергија врз човековото тело.
Карактеристика на сите рани е дека тие главно се проследени со крвавење од истите
Што би требало првично да направиме при настанување на која било рана?!
Треба да ја зачуваме присебноста.
Раната треба да ја покриеме – доколку немаме стерилен материјал од кутија за прва помош, тогаш со некое испеглано парче ткаенина (памучна).
Раната не смее да се мие со вода, не смее да се третира со какво било прирачно средство или материјал, не смее да се мие со телесни течности, не смее да се мачка со никакви органски препарати немедицински.
Раната треба да се покрие, преврзе и да се упатите во најблиската хирушка амбуланта за соодветна хирушка обработка.
Кај изгореницата таа треба да се лади со ладна вода, да се преврзе и да се упатите до најблиската хирушка амбуланта за третман на изгореници.
Раната мора да се обработува хирушки од специјализирано лице.
После примарното згрижување на раната задолжително треба да се консултира и инфектолог за комплетирање на третманот на раната за третман на антитетанична, антирабична, антивепирум и сл. профилакса, која треба да ја ординира инфектолог.
Зараснувањето на раната може да е примарно и секундарно
- Примарно – кога раната си зараснува без никакви компликации или други медицински проблеми;
- Секундарно – кога раната зараснува продолжено поради таквиот начин на третман како резултат на настанување на раната или поради настанати компликации.
Компликации при третман на раната се:
- Дехисценции
- Инфекции
- Крварење
- Атхезии
- Хернијација
- Лузна
- Келоидоза
- Фистулизација
- Синусна формација
- Некрози
- Малигнизација
