Асс. д-р Христијан Дума: Што претставува anti – VEGF терапија

Примената на anti-VEGF терапија претставува најсовремен метод на давање на инјекции во стаклестото тело на окото за лекување на ретинални болести, последните 10 години.

Се чини, дека васкуларен ендотелијален фактор за раст (Vascular Endothelial Growth Factor – VEGF) се создава од ендотелијалните клетки на крвните садови и е важен фактор за растење на нови крвни садови (angiogenesis), исто така, е неопходен фактор за нивниот нормален развој.

Во очните болести е покажано дека се секретира во состојбите придружени со намалена или отежната циркулација во ретината каде што е намалена концентрацијата на кислород, после оклузија на ретинална вена или кај очните компликации предизвикана од шеќерна болест. Кај овие промени доаѓа до формирање на нови ненормални крвни садови и до зголемено пропуштање на течности и крв со последица – оток на околното ткиво и крвавење и со тоа до губење на видот.

Анти-VEGF третманите се даваат со цел да се спречи формирањето на нови крвни садови и против отокот што се предизвикува од нив. Со овој третман се намалува ризикот за оштетување на ретината предизвикано од овие нови крвни садови, и може да помогнат за да се избегнува понатамошното губење на видот кај некои луѓе, може да дојде и до подобрување на видот.

Постојат три агенси против VEGF кои се корисни за дијабетична ретинопатија, но и за други очни болести, тие се: bevacizumab, ranibizumab и aflibercept. Нивната улога е да се врзуваат за VEGF така што го инхибираат неговото врзување за рецепторите на површината на ендотелните клетки и со тоа се спречува формирањето на нови ненормални крвни садови.

Студиите покажаа дека сите три лекови се безбедни и ефикасни за третман на влажна дегенерација на центарот за јасен вид (AMD), оклузија на ретинална вена, дијабетичен макуларен едем, дијабетична ретинопатија и други ретинални болести.

Во првата година по примањето  на anti – VEGF терапијата, интравитреалниот аflibercept  покажа значително поголемо подобрување на визуелната острина во споредба со соbevacizumab и ranibizumab, особено кај пациенти со полоша визуелна острина.

Споредба на aflibercept со ranibizumab и bevacizumab открива значително повисоко делување на aflibercept, приближно 100 пати повеќе од другите anti-VEGF. Студиите покажаа дека со aflibercept ќе постингуваме поефикасно врзување, значително делува подолго време по инјектирањето, што во пракса значи помалку инјекции за подолго време.

Кај некои болести потребно е да се даваат поголем број инјекции додека болеста не се стави под контрола. Лекот се дава еднаш месечно, само aflibercept најчесто може да се дава на секои два месеци поради подолго делување на овој лек што значи помалку стрес за пациентот.

Формирањето на нови крвни садови и оток на центарот за јасен вид може да се јават и кај други болести, така што anti-VEGF терапијата има поширока примена.

Текот на интервенцијата на anti-VEGF терапијата

Anti-VEGF лековите се даваат во вид на инјекции во стаклестото тело (витреус) после анестезирањето на окото со капки и дезинфекција со повидон-јод. Инјекцијата се дава низ белката на окото. Давањето на инјекцијата мора да биде стерилно и поради тоа интервенцијата се изведува во операциона сала. Иглата која се користи за вбризгување е многу тенка и мала, а самото вбризгување трае неколку секунди. Апликацијата е безболна и пациентот може да оди веднаш дома

Опоравување

После инјекцијата видот може да биде заматен неколку часа до 1-2 дена. Неколку дена треба да се користат антибиотски капки во окото на коешто се извршила интервенцијата. Некогаш  може да се јави црвенило на белката на местото на инјекцијата кое се повлекува за неколку дена. Недела до две после интервенцијата се забележува црна сенка во видното поле, тоа е лекот кој се наоѓа во стаклестото тело кој потоа временски се ресорбира. Од утредента после интервенцијата, окото е сосема комфорно, без болки.

Лекот/инјекцијата се дава еднаш месечно во тек на првите 3-5 месеци, а потоа со некои лекови како што е aflibercept лекувањето може да продолжи на секои два месеци или на подолги временски интервали, затоа што делува подолго време после инјектирањето.

Компликации

Ризикот од компликации е многу мал, меѓутоа можни компликации се:

• Привремено покачување на очниот притисок по интервенцијата која не остава никакви последици на окото.
• Ендофталмитис (инфекција на окото) претставува многу ретка компликација. Антибиотици пред и после интервенција, како и стерилното давање во операциона сала се мерка за превенција од оваа компликација.
• Резултатите кои се очекуваат се зачувување на постоечката видна функција и спречување на понатамошно напредување на болеста.
• Овие лекови овозможуваат значајно подобрување на лекување на досега неизлечени или тешко излечени ретинални болести.