Асс. д-р Христијан Дума: Зошто е важен редовниот очен преглед кај пациентите со дијабет

Пишува: Асс. д-р Христијан Дума

Офталмолог, директор на Клиниката за очни болести во Скопје

Дијабетесот, станува глобална епидемија и е четврта најчеста причина за морбидитет од не – заразните  болести во светот, веднаш по кардиоваскуларни заболувања, карцином и респираторни заболувања. Според Светската здравствена организација (СЗО), во 2014 година, имало 422 милиони луѓе со дијабет (8,5% од возрасната светска популација) споредено со 108 милиони во 1980 година. Зголемената урбанизација, зголемена консумација на нездрава храна, воглавно седечки начин на живот без физичка активност, водат кон зголемување на телесната тежина и како резултат на дебелината доведуват до драматичен пораст на глобалната преваленција на дијабетес, особено во посиромашните земји.

Дијабетесот е хронично метаболичко заболување, кое се карактеризира со хронична хипергликемија која долгорочно гледано предизвикува компликации воглавно заради афектирање на крвните садови.

Како резултат на макроваскуларните компликации, пациентите со дијабет страдаат од срцеви и цереброваскуларни заболувања како срцев или мозочен удар а кога промените ги зафаќаат крвните садови на екстремитетите, причинуваат периферна васкуларна болест заради која е можна и ампутација на екстремитетите. Од мирковаскуларните компликации најзначајна е ретинопатијата, нефропатијата и неуропатијата.

Ретинопатијата е најчеста причина за слепило кај работоспособното население. 1 од 3 пациенти со дијабет, ќе развијат ретинопатија во тек на животот.

Во една онлајн студија на 652 возрасни со дијабетес, губењето на видот била компликација која има најголем ефект врз нивната способност да ги извршуваат секојдневните обврски.

Во друго истражување на 2.044 возрасни дијабетичари во  САД, губењето на видот било опишано како компликација која потенцијално има најголемо влијание врз дневните активности (˃ 45% од испитаниците), срцеви проблеми (21%), бубрежни компликации (11%).

И покрај овој страв од губење на видот, сведоци сме дека помалку од 30% од пациентите со дијабет посетуваат офталмолог заради редовен скрининг. Дури 65% од пациентите за прв пат се јавуваат кај офталмолог кога веќе имаат проблеми со видот, а околу 6% се јавуваат во толку доцен стадиум на видно оштетување кога речиси ништо не може да се направи за да се подобри видот.

ДР Барометар студијата, вклучила 41 земја во светот и била спроведена како меѓу пациентите со дијабет (4 340) така и меѓу здравствените работници (2 329) и ни дава дополнителни информации како е да се живее со дијабет, како се лекуваат пациентите, информации за дијабетичната ретинопатија и дијабетичниот макуларен едем. 79% од дијабетичарите кои веќе имале нарушен вид заради дијабетичната ретинопатија или дијабетичниот макуларен едем, се изјасниле дека нивната состојба им претставува проблем во извршувањето на секојдневните активности како возење, одење на работа, завршување на домашните обврски, а дури 20% од нив имале потешкотии во лекувањето на основната болест, нарушениот вид им сметал во редовно мерење на нивото на шеќер во крвта и ставање на инсулин.

                                                Нормален вид     

Нарушен вид

Што можете да направите за да ја избегнете оваа ситуација?

• Пациентите со дијабет од тип 1 – треба да посетат очен преглед најдоцна после 5та година од поставувањето на дијагнозата и потоа да продолжат редовно да се прегледуваат кај офталмолог
• Пациентите со дијабет од тип 2 – очен преглед треба да се направи што е можно побрзо по поставување на дијагнозата (често пати пациентите во моментот на дијагнозата веќе имаат промени на ретината) и да се повторува на секоја или секоја втора година.

Редовен скрининг на очите е од особено значење за рана дијагностика на дијабетичната ретинопатија!

Како да ја превенирате дијабетичната ретинопатија?