Иако пред нешто повеќе од сто години Метинкоф (Нобелов лауреат) ја изнел тезата дека млечнокиселинските бактерии имаат позитивен ефект врз здравјето на човекот, дури последните дваесетина година се реализирани поголем број на клинички студии кои го евалуираат и покажуваат нивниот ефект на хуманата интестинална бактеријална флора, ефектот во третманот на акутната дијареја, антибиотик-асоцираната дијареја, патувачката дијареја, нивниот имуномодулаторен ефект и друго.
Денес терминот „пробиотици“ се редефинира во „живи микроорганизми кои внесени во адекватно количество носат бенефит и позитивни ефекти на здравјето на домаќинот“. Покрај нивниот терапевтски ефект како фармацевтски подготвени препарати, пробиотиците во последните две декади интензивно се имплементирааат во голем број на нутритивни продукти (во основа оние кои се базирани на ферментирано млеко).
Но внимавајте, и покрај големиот број на пробиотски бактерии, нивниот краен ефект многу зависи од групата во која припаѓаат, потоа геномот, па специесот и на крај ланецот. Така, покрај фактот дека најголем број на клинички студии се бават со евалуација на ефектите на лактобацилусите, последниве години посебно место наоѓаат пробиотиците од групата Bacillus-и особено во третман на дијареалниот синдром. Така, се позначајно место заземаат клиничките иследувања за ефектите на геномот Bacillus, а најмногу на Bacillus Clausii, особено поради нивниот брз ефект во третман на акутната дијареја, патувачката дијареја и антибиотик-асоцираната дијареја. Докажано е дека пробиотиците од геномот Bacillus продуцираат бројни супстанци од типот на бактериоциди, па дури и форми на антибиотици кои делуваат на патогените бактерии. Кај пациенти со долготрајни интестинални болести потврдено е дека истите продуцираат полиферментацин, амикоумацин А, дури и форми на антибиотици со липопептидна структура. Постојат директни докази дека Bacillus Clausii ослободува најмалку една антимикробна бактериоцинска субстанца која делува кон грам-позитивните бактерии. Но значајни се и доказите за дејството на истиот кон инфекции предизвикани со Clostridium difficile, поради што може да се користи за третман на дијареја асоцирана со оваа бактерија.
Анализата на клиничките студии преку Кохрановата база покажуваат дека Bacillus Clausii даден за третман на дијарејата, сигнификантно го намалува времетраењето на дијареалните епизоди, формирањето на столицата, го превенира губитокот на течностите и електролитниот дисбаланс, а крајно гледано го намалува времетраењето на болничкото лекување. Притоа Bacillus clausii е единствен пробиотик кој формира спори. Нивната предност е што многу лесно поминуваат низ желудочната бариера и заради тоа веќе во првите 24 часа се колонизира цревото по целата должина, а се смирува и дијареалниот синдром.
Но истовремено евалуацијата на овој пробиотски геном покажува дека истиот има специфично и неспецифично имуностимулаторно дејство врз имунолошкиот одговор на домаќинот. Иако, бројот на клиничките студииза геномот Bacillus е значајно помал во однос на оние за геномот Лактобацилус, сепак докажано е дека тие го стимулираат Th1 имунолошкиот одговор и се инволивирани во нормализирање на балансот помеѓу Th1/Th2 имунолошкиот систем. Компаративно гледано лактобацилусите како имуномодулатори делуваат преку стимулација на цитокинската активност, зголемување на нивото на секреторен ИгА и CD4+ Т помошните клетки, додека бацилусите особено Bacillus Clausii го зголемуваат нивото на интерферон гама и пролиферација на CD4+ Т помошните клетки.
Може да се заклучи дека Bacillus Clausii во форма на спори има извонреден позитивен и брз ефект во третманот на дијареалниот синдром особено поради неговото антимикробно дејство на патогените бактерии во цревото. Тој е пробиотски сој за кој се јавуваат се поголем број клинички студии и се очекува дека истите ќе дадат нова светлина и информации за неговиот суптилен ефект.
