Буфталмус е медицински термин што се користи за зголемено, „волчјо око“, состојба која најчесто се јавува кај новороденчиња и мали деца како последица на вродена глаукома. Оваа состојба настанува поради зголемен очен притисок (интраокуларен притисок), што доведува до истегнување на очното јаболко поради сè уште незрелата структура на рожницата и склерата кај децата.
Причини за буфталмус
Главната причина за оваа состојба е вродената глаукома, која настанува поради абнормален развој на дренажниот систем на окото. Ова спречува нормално одведување на очната течност, што доведува до зголемен очен притисок. Генетските фактори, инфекции за време на бременоста и одредени синдроми (како што е Стерџ-Веберов синдром) може да бидат поврзани со појавата на буфталмус.
Симптоми
- Зголемено очно јаболко
- Прекумерно солзење
- Заматеност на рожницата
- Фотофобија (осетливост на светлина)
- Намалена видна острина
Дијагноза
Дијагнозата на буфталмус вклучува офталмолошки преглед, мерење на очниот притисок и ултразвучен преглед на окото. Раното откривање е клучно за спречување на трајно оштетување на видот.
Третман
Лекувањето на буфталмус зависи од тежината на состојбата. Најчесто се применуваат хируршки процедури за подобрување на дренажата на очната течност, како што се:
- Гониотомија – хируршка интервенција што го отвора дренажниот канал
- Трабекулотомија – процедура што го подобрува истекувањето на течноста
- Трабекулектомија – создавање нов канал за одведување на течноста
Во некои случаи, се користат антиглаукомни лекови за намалување на очниот притисок, но операцијата е најчестото решение.
Гониотомија е хируршка процедура што се користи за лекување на вродена глаукома, особено кај доенчиња и мали деца. Оваа операција има за цел да го подобри одведувањето на очната течност со сечење на трабекуларната мрежа – ткиво што обично ја контролира дренажата на течноста од окото.
Како се изведува гониотомијата?
- Анестезија – Процедурата се изведува под општа анестезија, бидејќи најчесто се прави кај мали деца.
- Микроскопска хирургија – Офталмологот користи гониоленза (специјална леќа) за да добие подобар поглед на предниот очен сегмент.
- Сечење на трабекуларната мрежа – Се прави мал засек во трабекуларната мрежа со фина хируршка алатка или ласер, што овозможува подобра дренажа на очната течност.
- Затворање и заздравување – По интервенцијата, очниот притисок постепено се намалува, а окото заздравува.
Кога се препорачува?
Гониотомијата е најефикасна кај пациенти со вродена глаукома, каде што аголот на предната комора (просторот меѓу рожницата и ирисот) е развиен, но функционално блокиран.
Успешност и ризици
- Успешност – Околу 80-90% од пациентите покажуваат значително подобрување во контролата на очниот притисок.
- Ризици – Може да вклучуваат привремено заматување на рожницата, крварење во предната комора на окото или ретко, нецелосно намалување на притисокот, што бара дополнителна хируршка интервенција.
Гониотомијата е минимално инвазивна процедура со висока стапка на успех кај децата со вродена глаукома. Со рано откривање и хируршки третман, можно е да се зачува видот и да се спречат трајни оштетувања.
Трабекулотомија – процедура за подобрување на дренажата на очната течност
Трабекулотомија е хируршка процедура што се користи за лекување на вродена глаукома. Оваа операција има за цел да го намали очниот притисок преку отворање на трабекуларната мрежа – ткиво што нормално ја регулира дренажата на очната течност (водна хумор).
Како се изведува трабекулотомијата?
-
Анестезија
- Процедурата се изведува под општа анестезија, особено кај мали деца.
-
Пристап до трабекуларната мрежа
- Хирургот прави мал хируршки рез на конјунктивата (тенката мембрана што го покрива окото) и изложува дел од склерата (белката на окото).
-
Отварање на трабекуларната мрежа
- Се користи специјален инструмент (трабекулотомска сонда) кој се воведува во Шлемовиот канал – канал низ кој нормално се одведува течноста од окото.
- Сондата се ротира за да ја отвори трабекуларната мрежа, овозможувајќи подобар одлив на очната течност.
-
Завршување на процедурата
- По интервенцијата, хирургот ја враќа конјунктивата на место и се нанесуваат специјални капки или масти за да се помогне во заздравувањето.
Кога се препорачува трабекулотомија?
- Најчесто се изведува кај вродена глаукома кога други методи (како што е гониотомијата) не се соодветни.
- Исто така може да се користи кај педијатриски глаукоми што не реагираат на лекови.
Предности и ризици
✅ Предности:
- Подобрување на природната дренажа без потреба од вештачки филтрациски канали.
- Долгорочно намалување на очниот притисок.
- Мала веројатност за сериозни компликации.
⚠️ Ризици:
- Привремено заматување на рожницата.
- Мало крварење во предната комора на окото.
- Во некои случаи, може да биде потребна дополнителна хируршка интервенција.
Трабекулотомијата е безбедна и ефикасна хируршка метода за намалување на очниот притисок кај вродената глаукома. Оваа процедура овозможува подобрување на дренажата на течноста од окото, намалувајќи го ризикот од оштетување на очниот нерв и траен губиток на видот.
Заклучок
Буфталмусот е сериозна состојба која бара итна медицинска интервенција. Раната дијагноза и соодветниот третман можат значително да го подобрат квалитетот на животот на детето и да спречат неповратни оштетувања на видот.
