ЛУКСАЦИЈА – ИЗМЕСТУВАЊЕ НА ЗГЛОБОВИ
Исчашувањата, односно луксациите на зглобовите се итни состојби за кои повредениот веднаш треба да се јави на лекар. Понекогаш на прв поглед не може да се разликуваат од изместени скршеници, но и двете состојби бараат ургентен третман.
ДИЈАГНОЗА
Најчесто дијагнозата на луксација може веднаш да се постави со преглед на повредениот дел од телото. Секогаш се проценува и состојбата на нервите и крвните садови под луксацијата, за да се дијагностицира евентуална нивна повреда. Ова се прави со проверка на пулсевите под повредата и проверка на функцијата на мускулите и осетот на кожата под повредата.
Мал број на исчашувања не може да се наместат (репонираат) само со манипулација и за нив е потребен оперативен третман – крвава репозиција
-
Секогаш во болнички услови кај луксациите се прави рендгенска снимка за да се процени меѓусебниот однос на изместените коски и за да се провери дали изместувањето е придружено и со скршеница. Понекогаш може да биде потребна и компјутеризирана томографија, магнетна резонанца и испитување на проодноста на крвните садови, но овие испитувања најчесто се прават во подоцнежните фази на лекувањето при постоење на компликации.
ТРЕТМАН
Лекувањето на луксацијата е репозиција – односно местење на изместениот зглоб со различни манипулации. Репозицијата најчесто се прави во рок од неколку часа по изместувањето, за да се спречи или намали настанувањето на компликации. По репозицијата се поставува имобилизација – гипс или ортоза во зависност од делот од телото, за зглобот да не се движи и да се овозможи заздравување на повредените структури. Иако на пациентите по репозицијата нагло им поминува болката и сакаат веднаш да го користат повредениот дел од телото, имобилизацијата е важна за заздравување на меките ткива, што исто така спречува настанување на компликации, како што е нестабилност на зглобот за која подоцна ќе биде потребен оперативен третман.
-
По отстранување на имобилизацијата речиси секогаш е потребна рехабилитација со вежби и други физијатриски процедури, за да се врати нормалниот опсег на движења во зглобот.
КРВАВА РЕПОЗИЦИЈА
Мал број на исчашувања не може да се наместат (репонираат) само со манипулација и за нив е потребен оперативен третман – крвава репозиција. Ова особено важи за застарени луксации кои не се лекувани неколку недели. Некои луксации се придружени со повреди (скршеници, повреди на крвни садови и нерви) за кои е потребна хируршка интервенција, па и тие рано се оперираат. Компликациите кои создаваат хронични проблеми, како што се раскин на лигаменти и нестабилност на зглобот со повторувани луксации и артроза исто така понекогаш се лечат со оперативни интервенции. Потребата за вакви интервенции понекогаш се појавува и неколку месеци или години по првата повреда.
РЕХАБИЛИТАЦИЈА
По отстранување на имобилизацијата зглобот е вообичаено вкочанет, а движењата се ограничени и болни. Речиси секогаш е потребна рехабилитација со вежби и други физијатриски процедури, за да се врати нормалниот опсег на движења во зглобот и мускулната снага на мускулите кои биле повредени или не биле користени поради имобилизацијата.
