Болеста на Озгуд и Шлатер е честа причина за болка во колената кај деца на возраст од 8 до 15 години. Таа претставува еден вид на воспаление (апофизитис) на местото каде тетивата од капачето (патела) се припојува на тибијата (голеница). Оваа болест може да предизвика долготрајни болки и ограничување на активноста кај децата, но најчесто поминува без трајни последици.
Името го добила по американскиот ортопед Robert Osgood и швајцарскиот хирург Carl Schlatter, кои во 1903 година независно еден од друг ја опишале состојбата.
Osgood – Schlatter–овата болест најчесто се јавува во тек на периодите на брз раст, кога настануваат нагли промени на коските, мускулите, тетивите и другите делови на телото на детето. Физичката активност предизвикува поголемо напрегање на овие структури, па децата кои се физички поактивни и се бават со спортови како кошарка или фудбал, во кои има многу трчање или скокање почесто се жалат на оваа состојба.
Коските на децата имаат ’рскавични зони на раст кои овозможуваат раст на коската. Тие се наоѓаат во близина на краевите на коските и комплетно окоскуваат кога растот ќе заврши. Некои вакви зони на раст служат како места за припој на тетивите, кои ги поврзуваат мускулите со коските. Вакво место има на горниот крај на тибијата (во горниот дел на потколеницата, веднаш под коленото). Овде има една коскена џумка која се вика туберкулум на тибијата, која со зона на раст е поврзана со остатокот од коската. На ова место се припојува тетивата која доаѓа од мускулите од предната страна на бутот (квадрицепс). Кога детето е активно, трча и скока, мускулите на бутот се грчат и ја влечат тетивата, која пак ова влечење го пренесува на туберкулумот на тибијата. При Osgood – Schlatter–овата болест, ова повторувано влечење предизвикува воспаление на плочата на раст.
Оваа болест може да предизвика долготрајни болки и ограничување на активноста кај децата, но најчесто поминува без трајни последици
Симптомите на заболувањето се болка во коленото и осетливост на допир и притисок во предниот дел на коленото, кај туберкулумот на тибијата, нагласеност на туберкулумот или видлив оток на тоа место и понекогаш затегнатост на околните мускули. Болните симптоми стануваат поизразени при трчање и скокање. Понекогаш се зафатени и двете колена, иако едното колено може да заболи порано или да биде поизразено зафатено од другото.
За дијагноза на болеста најчесто е доволен преглед. Коленото детално се прегледува. Типична е болката на притисок во предниот дел на коленото, кај тибијалниот туберкулум, а останатите наоди се нормални. Понекогаш може да се направи и рентгенска снимка на коленото, на која се гледаат промени на туберкулумот на тибијата и зоната на раст. Во одредени случаи ваквите промени можат да наликуваат и на скршеница на тој дел, но кај скршениците обично има податок за повреда, како и поизразена болка со кривење до неможност за движење, па разлика помеѓу двете состојби лесно се прави.
Целта на лекувањето е да се намали болката и отокот. За ова, се советува намалување на провоцирачките активности, како што е трчањето и скокањето, до намалување на симптомите. Понекогаш е потребна пауза од спортување по неколку месеци. Кај поизразени болки може да се дадат и лекови кои ја намалуваат болката и воспалението, на пример ибупрофен. Можат да помогнат и вежби за истегнување на бутната мускулатура. Доколку болката е мала и детето лесно ја поднесува, болеста сама по себе не е причина да се забрани спортување.
Болеста е самоограничувачка и симптомите обично поминуваат кога ќе заврши периодот на брз раст. Како последица може да остане поистакнат туберкулум на тибијата, без никакви функционални нарушувања.
