Пишува: Д-р Димитар Споа
Ортопедски хирург
Болката која се јавува на местото на спојот врз петната коска (calcaneus) се нарекува инсерционит на Ахилова тетива. Таа болка, предизвикува промена на структурата на самата тетива (tendinosis). При почетокот на болката, односно при првите заболувања на тетивата се јавува т.н. воспаление на тетивата (tendinitis).
Кога лекувањето не е соодветно или занемарено, продолжуваат промените од самото воспаление и од акутна фаза се преминува во хронична, односно болка која трае подолг временски период. Притоа, самата структура на Ахиловата тетива се променува и се губат и нејзината еластичност и функцијата. Поради тоа се ограничуваме од секојдневните физиолошки функции како што се одење, пешачење, носење чевли (потпетици), трчање, спортување итн.
Болката во пределот на петицата е таа што не насочува да побараме ортопедска помош. На почетокот на промените може да се јави израсток кој често може да го напипаме врз задниот дел од петната коска. Исто така, тој израсток може да биде болен при допир или, едноставно, да изгледа козметички неубаво. Понатаму може да боли дури и во мирување.
При првиот ортопедски преглед, сигурно се препорачува да се направи рендгенска снимка на стапалото. Притоа, може да се види коскен израсток и да се предвиди каде може да дојде до кинење на Ахиловата тетива.
Како дел од лекувањето може да се препорача носење влошки со повишување на петицата, со што ќе се растовари напнатоста на самиот спој на Ахиловата тетива, или чевли кои се отворени во пределот на петицата. Исто така се препорачуваат и физикална терапија заедно со кинези терапија, користење на различни типови кремови и лекови.
Операцијата може да помогне за ослободување од болка која не може да се реши со конзервативни односно нехируршки методи. Понекогаш е потребно да се направи КТ (компјутерска томографија) или МРИ (магнетна резонанса), кои помагаат за да се направи предоперативниот план.
Целта на операцијата е да се намали болката и да се задржи функцијата на Ахиловата тетива, а воедно целта е и покомотно или естетски поудобно носење чевли или потпетици.
Ако има инфекција или отворени рани, хирургија не се препорачува. Некои други проблеми како што се пушење, дијабетес, претходни стероидни инјекции и проблеми со кожата во оваа област исто така можат да доведат до некои несакани постхируршки компликации.
Главна цел на операцијата е да се отстрани заболениот дел на Ахиловата тетива и притоа да се одржи сочуван спојот врз петната коска. Понекогаш е потребно да се отстрани помал дел од тетивата оставајќи го спојот недопрен. Во повеќето случаи, каде што имаме поголем заболен дел, потребно е да се откачи Ахиловата тетива од самиот спој, да се исчистат заболените делови и да се отстрани дел од коската и потоа повторно да се прикачи Ахиловата тетива врз петицата. Целата операција се прави со помош на развиена хируршка техника која е со минимален хируршки рез на задниот дел од петицата. Спојувањето на Ахиловата тетива врз петната коска се прави со одделни коскени сидра направени од материјали кои се разградуваат со самата коска.
Сето тоа значи дека со една хируршка интервенција се завршува се, без понатамошна потреба од отстранување на ортопедските материјали (шрафови, сидра итн.). По операцијата ногата се става во ортоза или ортопедско помагало. Ако е направена само мекоткивна обработка на Ахиловата тетива, тогаш може да се постави посебна потколенична чизма со која може веднаш да се гази и да се прават физикална и кинези терапија.
Но, ако е направена коскена процедура со отстранување на дел од коската и враќање на спојот со помош на коскени сидра, тогаш се поставува потколеничен гипс кој се носи во наредните 6 недели, а потоа се почнува со соодветна физикална и кинези терапија.
Пациентите најчесто прашуваат дали по операцијата ќе може да ги прават сите активности како од претходно. Да!
По соодветната хируршка интервенција, физикалната терапија и поминување на времето за зараснување, треба и може да се вратат на своите омилени активности кои ги правеле или посакувале да ги прават. Болката во Ахиловата тетива може да ги ограничи, но не и да ги спречи во секојдневните омилени активности.
