Пишува: Д-р Елена Петрова
Гинеколог – акушер
КОГА ДА СЕ ПОБАРА МЕДИЦИНСКА ПОМОШ
Главоболките, гадењето како и чувство на болка во разни делови од телото претставуваат чест проблем во скоро секоја бременост. Тешко е да се разграничи кога еден нов симптом претставува само составен дел од бременоста, или, пак, укажува на сериозен проблем, и тоа особено кога се работи за прва бременост. Доколку ве загрижуваат симптомите што ги имате, јавете се на преглед. Доколку ви се појави силна главоболка, заматување на видот, или, пак, силна болка во стомакот, веднаш јавете се на преглед.
ТЕСТОВИ И ДИЈАГНОЗА
Нормална вредност на притисокот во бременоста е под 130/85 милиметри живин столб. Притисок од 140/90 или над тоа, се смета за покачен притисок.
Сепак, еднократно измерен покачен притисок не значи веднаш дека трудницата има прееклампсија.
Доколку имате едно мерење над нормалата, или, пак, повисоко од вашиот вообичаен притисок, соопштете му го тоа на вашиот гинеколог. Тој веројатно ќе ви направи и дополнителни испитувања на крвта и на урината (денес е можно преку едноставен преглед да се направи скрининг за зголемен ризик од преекламсија), како и мерења на притисокот.
Гинекологот ќе ви препорача и почесто ултразвучно следење на развојот и растот на бебето. Можеби ќе има потреба и од нонстрес тест, односно ЦТГ, или, пак, одредување на биофизички профил за да се утврди со сигурност дали вашето бебе добива доволно кислород и храна. ЦТГ е едноставна процедура со која се бележи бројот на движења на бебето во одреден интервал, како и забрзувањето во работата на неговото срце во текот на тие движења. Биофизичкиот профил ги комбинира ултразвукот со нонстрес тестот за да обезбеди повеќе информации за дишењето на бебето, тонусот, движењата и количеството на околуплодовата вода.
КОМПЛИКАЦИИ
Повеќето жени со прееклампсија раѓаат здрави бебиња. Сепак, ризиците по мајката и по бебето се поголеми доколку прееклампсијата е од потежок степен и доколку се појави порано во текот на бременоста. Компликациите вклучуваат:
Намалување на протокот на крвта низ постелката. Прееклампсијата ги оштетува артериите кои ја снабдуваат постелката со крв. Доколку постелката не добива доволно крв, бебето ќе добива помалку кислород и хранливи материи, а тоа може да доведе до заостанување во растот, мала тежина при породување, предвремено породување или смрт на плодот во матката.
Абрупција на постелката. Прееклампсијата го зголемува ризикот од абрупција, односно предвремено одлепување на постелката. Тешката абрупција може да предизвика тешко крвавење, кое може да го загрози животот и на мајката и на бебето. – ХЕЛЛП синдром. Името претставува кратенка од состојбите кои го карактеризираат овој синдром, а тоа е хемолиза (распаѓање на црвените крвни зрнца), покачување на хепаталните ензими и намалување на бројот на тромбоцитите. Овој синдром може за многу кратко време да го загрози животот и на мајката и на бебето. Симптомите се гадење и повраќање, главоболка и болка под десниот ребрен лак.
Еклампсија. Доколку прееклампсијата не се третира, таа може да премине во еклампсија. Во таа состојба, кон прееклампсијата се надоврзуваат и грчеви на целото тело (слични на епилептичен напад). Симптомите се болка во горниот десен дел од стомакот, силна главоболка, нарушување на видот и промени во менталната состојба, како на пример намалена свест и концентрација. Еклампсијата може трајно да ги оштети виталните органи на мајката, вклучувајќи ги мозокот, црниот дроб и бубрезите. Доколку не се третира, може да предизвика кома, оштетување на мозокот и смрт на мајката и на бебето.
ЛЕКУВАЊЕ
Единствениот лек за прееклампсијата е породувањето. Трудницата во оваа состојба има зголемен ризик од грчеви, абрупција на постелката и тешко крвавење сè додека не се намали притисокот. Се разбира, доколку е бебето сè уште многу мало, мора да се спроведе интензивна терапија и да се преземат мерки за да се одложи породувањето. Мирување во кревет е купување време за бебето да порасне.
Гинекологот, во зависност од процената, најверојатно ќе ви предложи да останете во болница, каде што ќе ви се прават редовни нон-стрес тестови или биофизички профили за следење на состојбата на бебето, а ќе се следат и сите параметри на вашата состојба. Истовремено, ќе се прават и ултразвучни испитувања за да се следи количеството на околу плодовата вода. Нејзиното намалување укажува на слаб дотек на крв кон бебето, и со тоа намалена исхрана. Гинекологот ќе одреди терапија за намалување на притисокот до породувањето.
Доколку состојбата е дијагностицирана и ближи до терминот за породување, гинекологот може да реши веднаш да го индуцира (предизвика) породувањето со разни лекови, или, пак, да го заврши со царски рез. По породувањето, во текот на 12 недели би требало да се нормализира притисокот. Доколку не дојде до тоа, ќе бидат потребни прегледи и терапија кај интернист.
