Д-р Иле Кузманоски: ВАШЕТО СРЦЕ ГО ЗАСЛУЖУВА НАЈДОБРОТО – ТИКАГРЕЛОР: Што сé пациентите кои го користат треба да знаат?

ПИШУВА:
Д-р Иле Кузманоски,
специјализант по кардиологија на Универзитетската клиника за кардиологија – Скопје

♦♦♦♦♦♦♦ 

Тикагрелорот (ticagrex) припаѓа на групата на нови и потентни антитромбоцитни лекови (P2Y12) инхибитори, кои предизвикуваат реверзибилна инхибиција на тромбоцитите, на ниво на АДП молекулата.

Лекот својата примена ја наоѓа во полето на кардиологијата односно во лекувањето на акутниот коронарен синдром, акутниот миокарден инфаркт, при што овој лек го намалува ризикот од настанување и повторување на исхемичниот ризик, посебно кај пациенти кои се подложни на ендоваскуларни процедури проследени со стентирање. Исто така наоѓа примена и кај пациентите со исхемичен мозочен удар.

Лекот се наоѓа во таблетарна форма со јачина од 90 mg и 60 mg. Иницијалната доза на тикагрелор е две таблетки од 90 mg за да се постигне потребната инхибиција на тромбоцитите, проследена со примена на една таблетка од 90 mg на секои 12 часа. Препорачаното времетраење на земање на терапијата е 1 година. Дозата од 60 mg е резервирана за пациентите коишто имаат зголемен ризик од исхемичен настан, после една година од ендоваскуларна интервенција, и истата може да користи до три години после акутниот настан.

При планирана хируршка или дентална интервенција, потребно е да се прекине лекот во времетраење од 5 дена

Лекот може да се употребува со и без храна. Она што е важно да се истакне е дека не е препорачлива употреба на лекот со алкохол. Доколку се пропушти дозата на лекот, потребно е да се земе лекот во најбрз можен рок, освен доколку терминот за следната доза не е во близок период. Во тој случај пропуштената доза не се надоместува, туку третманот продолжува со следната доза.

Она што често ги интересира пациентите е земањето на овој лек пред планирана хируршка интервенција. При планирана хируршка или дентална интервенција, потребно е да се прекине лекот во времетраење од 5 дена.

Како и сите лекови и овој лек има несакани дејства, кои доколку се појават непосредно по отпочнувањето на терапија со лекот, пациентот треба да се обрати кај својот матичен лекар или интернист/кардиолог. Истите вклучуваат: зголемен ризик од крвавење и отежнато дишење (диспнеа), а во поретки случаи може да се јават сиптомти како: вртоглавица, гадење, дијареја и пореметувања во срцевиот ритам (паузи).

Препорачано времетраење на терапија со тикагрелор е една година. Терапијата може да се продолжи и до 3 години, но со намалување на дозата на 60 mg, кај пациентите со висок исхемичен ризик. Од друга страна, можно е скратување на должината на терапијата на 6 или 3 месеци доколку постои зголем ризик од крвавење кај пациентот

Постојат и одредени ситуации при кои не смее да се употребува овој лек и истите се нарекуваат: апсолутна контраиндикација за употреба на лекот. Тие вклучуваат: алергиски реакции на лекот, активни крвавења или пак историја за мозочно крвавење (интрацеребрална хеморагија).

При одредени состојби потребно е да се размисли дали да се даде овој лек и колкав ќе биде неговиот бенефит наспроти можните несакани ефекти и истите спаѓаат во групата на релативни контраиндикации. Тие вклучуваат: историја на претходно крвавење, големи хируршки зафати, улкус (чир) на желудник, полипи на дебелото црево и респираторни заболувања (ХОББ и астма).

Најчесто поставувани прашања

1. Колку долго ќе треба да ја земам оваа терапија?

Препорачано времетраење на терапија со тикагрелор е 1 година. Терапијата може да се продолжи и до 3 години, но со намалување на дозата на 60 mg, кај пациентите со висок исхемичен ризик. Од друга страна, можно е скратување на должината на терапијата на 6 или 3 месеци е доколку постои зголем ризик од крвавење кај пациентот.

2. Дали и колку долго треба да го прекинам овој лек пред дентална (стоматолошка) интервенција или хируршки зафат?

Прекинот на секој лек треба да се направи во консултација со ординирачки доктор (лекарот кој го препишал). Потребното време за реверзибилна инхибиција на тромбоцитите е 5 дена. Лекот треба да се продолжи во најкус можен рок после изведување на овие интервенции, по постигнување на соодветната хемостаза (запирање на крвавењето).

3. Дали е безбедно да го земам овој лек заедно со ацетилсалицилната киселина (Midol)?

Употребата на овие два лека во полето на кардиологија е резервирана исклучително за пациентите кои страдале од исхемична болест на срцето проследена со ендоваскуларен третман на истата. Дозата којашто е безбедно да се употребува е 75-100 mg на ацетилсалицилна киселина (Midol). Доза над 100 mg од ацетилсалицилната киселина може да го намали дејството на тикагрелор. Не се препорачува намалување на дозата на тикагрелор, со цел зголемување на дозата на ацетилсалицилна киселина.

4. Дали можам да го употребувам тикагрелор со други лекови?

Тикагрелорот преставува лек којшто се метаболизира во црниот дроб преку CYP3A4 ензимот. Сите лекови коишто дејствуваат преку овој ензим треба со внимание да се употребуваат, како на пример статините симвастатин и ловастатин. Од друга страна лековите како аторвастатин и росувастатин (Paravano), се сосема безбедни и препорачани за истовремена употреба кај одредени категории на пациенти. Исто така важно е да се напомене дека е потребно големо внимание при употреба на препаратите на дигиталис (дигоксин), опоидни аналгетици и нестероидни антиинфламаторни лекови (ибупрофен, кетонал) заедно со овој лек.

5. Каде треба да го чувам лекот?

Тикагрелорот својата активна супстанца ја задржува на температура помегу 15-30 C⁰, така што нема потреба да се чува во фрижидер, односно препорачано е да се чува на собна температура (25 C⁰).

Референци:

1. https://www.brilinta.com/risk-of-heart-attack/second-heart-attack.html
2. https://reference.medscape.com/drug/brilinta-ticagrelor-999674#6
3. https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a611050.html
4. https://www.nhs.uk/medicines/ticagrelor/