Д-р Лилјана Тевдовска: Болка во градите која се шири кон вратот, левата рака и грбот не секогаш значи инфаркт, туку се работи за сосема друга болест која нема врска со срцето

Пишува: Д-р Лилјана Тевдовска

интернист

Несрцева градна болка е термин што се користи да се опише болка во градите што потсетува на ангинозна кај пациенти што немаат срцева болест. Болката обично се чувствува зад градната коска и се опишува како неподносливо стегање или чувство на притисок. Таа може да се шири кон вратот, левата рака или наназад во грбот. Може да биде предизвикана од внесување храна и да трае променлив временски период, не подолго од 1 час. Пациентите, исто така, може да се жалат на симптоми поврзани со рефлуксна болест (враќање кисел желудочен секрет), како што се подждригнување, чувство на горење зад градната коска или сензации од стомакот како резултат на враќање желудочен сок кон градите, па дури и придружено со кисел или горчлив вкус во устата.

Што може да значи несрцевата градна болка? Тре­ба ли да по­мис­лу­ва­ме на срцев удар?

Болката е слична на срцева болка, па пациентите и лекарите често најпрво помислуваат на срцева градна болка. Поради тоа пациенти најпрво стасуваат во итните служби на кардиолошките центри и се подложени на голем број дијагностички кардиолошки процедури (ЕКГ, лабораториски тестови, стрес-тест, па дури и коронарна ангиографија). Откако со ваквите кардиолошки тестови нема да се потврди срцева болест, пациентите добиваат дијагноза несрцева градна болка и се враќаат кај матичниот лекар со препорака да се побараат и други причини за болката во градите.

Ка­ко уште се на­ре­ку­ва?

Покрај несрцева градна болка постојат и други различни имиња под кои се опишува ваквата состојба. Често се нарекува: атипична болка во градите, болка во градите со неодредено потекло, функционална болка во градите, нервозно срце, невроциркулаторна астенија или болка во градите со нормален коронарен ангиограм. Ова состојба се среќава кај сите народи, а степенот на зачестеност се движи меѓу 8 и 28% од населението. Несрцевата градна болка е честа причина за барање лекарска помош и честа причина за отсуства од работа.

Зо­што е слич­на бол­ка­та од ср­це­ва и од не­ср­це­ва при­ро­да?

Срцето и хранопроводот се наоѓаат во градите во непосредна близина и имаат исти сензорни нерви. Поради тоа болките од тие органи може да имаат многу слични карактеристики, што придонесува за тешко разликување на срцева болка од езофагеална болка. Тоа, пак, укажува дека главната некардиолошка причина за болка во градите произлегува од хранопроводот.

Кои се при­чи­ни­те за не­ср­це­ва бол­ка во гра­ди­те?

Причините за ваквата болка можат да бидат групирани во езофагеални и неезофагеални. Неколку студии покажале дека околу 60% од пациентите со несрцева градна болка всушност страдаат од езофагеална болка, главно поради рефлукс, па честопати се дијагностицирани како гастроезофагеална рефлуксна болест (ГЕРБ). Затоа, пациентите што имаат болка во градите, а имале негативни наоди од срцевата евалуација, често се упатуваат кај специјалист-гастроентеролог, за да се оцени состојбата на хранопроводот, како извор на нивната болка во градите.

При­чи­ни по­вр­за­ни со хра­но­про­во­дот

• ГЕРБ ИЛИ КИ­СЕ­ЛИН­СКИ РЕФ­ЛУКС

Најчеста причина за несрцева градна болка е рефлуксната болест на хранопроводот, позната како гастроезофагеална рефлуксна болест – ГЕРБ или киселински рефлукс. Болката може да биде изолиран симптом или придружена и со подждригнување и враќање кисела содржина во хранопроводот.

• ГРЧ

Други причини за болка во градите вклучуваат нарушувања на контрактилноста на мускулите на хранопроводот, како што се некоординирани мускулни контракции (езофагеални грчеви), контракции што создаваат екстремно висок притисок во хранопроводот. Повремено нарушувањето се карактеризира со отсуство на езофагеална мускулна контракција поради загуба на нервните клетки на хранопроводот (achalasia). Важно е да се препознае ахалазијата бидејќи тоа нарушување треба да се лекува.

• ПРЕ­ЧУВ­СТВИ­ТЕЛ­НОСТ

Пациенти со несрцева градна болка може да имаат „инстинктивна пречувствителност на хранопроводот“, при што и најмали промени на притисокот во него или изложеност на киселина може да резултираат со огромна болка. Ова најдобро се потврдува со балон-дистензионен тест.

Ка­ко се тре­ти­ра бол­ка­та?

Откако ќе се исклучат срцевите причини за градна болка, пациентите најчесто се третираат со инхибитори на протонска пумпа или, пак, со лекови наречени антагонисти на Х2-рецептори. Во некои случаи кога со овој тип лекување не се постигнува поволен ефект поволно дејствуваат и ниски дози лекови од групата трициклични антидепресиви или антагонисти на серотонински рецептори. Пациентите кај кои ваквиот пристап нема одговор, а тие страдаат од депресивен синдром, анксиозност и панични напади треба да побараат психијатриска консултација и третман.

При­чи­ни што не се по­вр­за­ни со хра­но­про­во­дот

Не­ср­це­ва­та град­на бол­ка, ако не е по­вр­за­на со хра­но­про­во­дот, мо­же да се дол­жи на му­скул­носке­лет­ни на­ру­шу­ва­ња на ѕи­дот на град­ни­от кош или ’рбе­тот, пулмо­нал­ни на­ру­шу­ва­ња, бо­ле­сти на пле­вра­та и пер­и­кар­дот, па ду­ри и ди­ге­стив­ни на­ру­шу­ва­ња, ка­ко ул­кус­на­та бо­лест, бо­ле­сти­те на жолч­на­та ке­са и пан­кре­а­сот.

И стре­сот пре­диз­ви­ку­ва бол­ка?

Кај пациенти што страдаат од стрес, депресија, анксиозност или панични напади не е јасно дали стресот доведува до појава на болка во градите или, пак, болката доведува до емоционално нарушување. Третман на ваквите состојби е важна компонента во лекување на болката во градите.