Пишува: Д-р Наде Петановска
радиодијагностичар
Често за сигурна дијагноза на палпабилна (допирлива со прсти) или непалпабилна промена на дојките не се доволни само мамографските и ултрасонографските прегледи (со мамограф и ехо). Најсигурна дијагноза се поставува со клеточна (цитолошка) и ткивна (хистолошка) анализа на примерок од промената, или т.н. биопсија.
За да се избегне агресивната оперативна, отворена биопсија на промената, постојат помалку инвазивни радиолошки интервентни методи.
Се изведуваат биоптичките процедури и предоперативното бележење на промени во дојките, секогаш под контрола на ултразвук или мамографија. Целта на радиодијагностичарот е да ја открие и хистолошки да ја докаже промената кога е мала, непалпабилна и не дава симптоми. Со денешните можности на дијагностиката неприфатливо е овие процедури да се изведуваат на слепо, поради ризикот да не се земе примерок од вистинското место, а со тоа да не се добие точен резултат.
Со информирањето на пациентите за биопсија сакаме барем делумно да го отстраниме стравот од интервенција на дојките. Не треба да ги плаши препораката на лекарот за биопсија, затоа што статистички, резултатите на три од пет биопсии се во прилог на бенигност на промените, т.е. не станува збор за рак.
Кор-биопсија
Кор-биопсија се изведува за откривање на видливи, солидни промени, грутки со неправилни контури, кај нарушена структура на ткивото на дојката, промени кои на мамографијата се сомнителни за карцином, за дијагноза на, најверојатно, бенигни промени пред оперативен зафат…
Со неа се добива поголемо делче од ткивото за хистолошка анализа и во зависност од наодот може да се избегне и хируршко лекување. Процедурата се изведува со локална анестезија. Со помош на ултразвучна сонда или мамографски со стереотаксично водење (со специјален апарат, со кој иглата се внесува во промената со компјутерски одредени координати за локализација, апсолутно точно на бараното место) се визуализира и локализира промената и радиологот ја вметнува иглата за биопсија низ претходно засечена кожа. Тој постојано го следи движењето на иглата на екранот.
Биопсијата се врши со специјална поширока шуплива игла со страничен отвор на ѕидот, со што се добива доволен ткивен фрагмент. Процедурата се изведува амбулантски, не трае подолго од триесетина минути и нема потреба од шиење.
Предоперативно бележење со жица
За успешно хируршко отстранување на непалпабилна, сомнителна промена видена со ехо или со мамограф, неопходна е нејзина предоперативна локализација и маркирање. Тоа се врши со поставување на игла низ која се пласира жица со флексибилен врв во вид на буквата Ј.
Процедурата за следење на иглата е иста како во процесот кога се прави кор-биопсија. Врвот на жицата се поставува во промената, а нејзиниот надворешен крај се фиксира со фластер надвор на кожата. Жицата хируршки се отстранува заедно со патолошката промена.
Ако се видени сомнителни сенки или микрокалцификати само на мамографијата, тогаш бележењето се изведува со стереотакса, метод кој овозможува компјутерски пресметана, прецизна локализација и сигурна дијагностика.
Тенкоиглена аспирациска биопсија
Тенкоиглена аспирациска биопсија се изведува кога станува збор за со ултразвук или со ехо видливи промени.
Тие може да бидат цистични промени или сомнителни тврди ткива. Тогаш, под контрола на ехо, со тенка игла се влегува до промената за да се земе примерок за цитолошка анализа. Оваа биопсија не е трауматска и се прави без анестезија. Ако промената е малигна, нема опасност од расејување на малигните клетки во околината. Меѓутоа, често не дава задоволителни резултати поради малото количество добиен материјал за сигурна процена за малигност. Добри резултати се добиваат од промени со течна содржина, како цисти и апсцеси.
