Пишува: Д-р Рина Љатифи Исаки
гинеколог – акушер
Секојдневно се сретнуваме со пациентки кои се уште не ја земаат предвид сериозноста на превентивните прегледи, бидејќи знаат дека се здрави или дека го завршиле својот репродуктивен период. Од големо значење е да се почитуваат себеси, а тоа првенствено значи редовни, рутински прегледи.
СТИЛ ЗА ЗДРАВ ЖИВОТ
Овие прегледи се превентивна здравствена мерка со кои се обезбедува сигурност во поглед како на физичкото така и на репродуктивното здравје. Посетата на гинеколог овозможува и советување со докторот за здрав животен стил со цел да се изземат или навреме да се решат здравствените проблеми. Се препорачува советување со гинеколог во периодот од 13 до 15. година од животот. На ова советување, гинекологот ќе ги информира девојчињата за начинот на однесување кога ќе добијат менструален циклус, за методите на контрацепција и секако заштита од сексуално преносливи болести. Советувањето не е ограничено со возраста на пациентките, туку тоа е животен стил за здрав живот.
ШТО ОПФАЌА ПОСЕТАТА НА ГИНЕКОЛОГ?
Посетата кај гинеколог опфаќа: ехо или ултразвучен преглед на матка и јајчници, скрининг (ПАП-тест и микробиолошки брисеви).
Гинекологот треба да добие корисни информации со кои ќе ја запознае пациентката и нејзината фамилијарна анамнеза. Се прави ултразвучен преглед за да се види дали е се в ред или има отстапка. Посебен акцент се дава на земање на ПАП-тест. Резултатите од овој тест може да покажуваат нормален наод или да сугерираат постоење на вирусната инфекција (ХПВ), преканцерозни промени или карцином на грлото на матката.
Ракот на грлото на матката е еден од ретките карциноми што може да се спречи, а може да се открие во ран стадиум, со помош на ПАП -тестот. Проблемот на овие заболувања е токму тоа што додека не се развие во понапреден стадиум на инвазивен карцином, нема симптоми.
Со микробиолошките брисеви може да се откријат бактерии кои се најчести причинители на вагинални инфекции, па да се даде соодветна терапија .
ШТО ДОКОЛКУ ПАП-ТЕСТОТ ПОКАЖЕ ПРОМЕНИ?
Постојат повеќе типови ХПВ што може да ги предизвикаат промените на грлото на матката – ЦИН. Гинеколозите најгласно алармираат кога станува збор за т. н. високоризични, онкогени. Редовната анализа на ПАП брисот може да укаже на постоење на вирусната инфекција, а за точна потврда е неопходно повторно земање брис, т.е. да се направи ХПВ-типизација. Со неа дефинитивно се утврдува дали постои некој ХПВ и од кој тип е.
Не секогаш постоењето на високоризичен ХПВ доведува и до ЦИН -промени.
Постоењето на ПАП-промени од типот на ЦИН 1 или лесен степен на промени и докажан ХПВ ја наметнува потребата од почести контроли кај гинеколог. Доколку на ПАП-тест се открие ЦИН 2 и високоризичен ХПВ, мора да се направи биопсија на грлото на матката, како и ендоцервикална киретажа на каналот од грлото на матката. Ако и со неа хистолошки се докаже постоење на истата промена, неопходно е да се направи зафат, таканаречена конизација на грлото на матката. Од друга страна, пак, постоење на промена ЦИН 3 на ПАП-тест неопходно ја наметнува потребата од хистолошка потврда со биопсија, како и ендоцервикална киретажа на каналот од грлото на матката. Тоа, пак, од своја страна ја налага потребата од конизација на грлото на матката. Всушност, со конизацијата се прекинува напредувањето на болеста. Гинеколозите се задоволни кога жените доаѓаат во овие фази на болест, со што всушност се оневозможува, т.е. се прекинува патот што води до следниот понеповолен стадиум на ова нарушување, а тоа е инвазивниот карцином.
