Пишува: Д-р Симонида Котларова – Попоска
гинеколог
Со ПАП-тест се откриваат премалигните т.н. дисплазии, и малигните промени на грлото на матката. Со него се добиваат и информации за евентуални инфекции на грлото на матката, особено со габички (кандида), трихомонас и Хуман папилома вирус (ХПВ). Но, без разлика што резултатот може да покаже дека има инфекција, тоа не значи дека пациентката ја има. Најдобро е да се направат микробиолошки брисеви или типизација за ХПВ, за точен резултат.
Значи, за да не постојат забуни, да споменеме дека ПАП-тестот не е дизајниран да открие цервикален канцер, туку открива цервикална дисплазија, односно преканцерозни промени на грлото на матката.
Препораките на Американското здружение на гинеколози и акушери (АCOG) се дека овој брис треба да се зема еднаш годишно кај сексуално активните жени.
Се започнува со земање брис по почнување со сексуални односи. При добиени три нормални наоди и добар имунитет на пациентката, фреквенцијата може да се намали на еднаш на три години. Кај жени на возраст над 70 години и претходни уредни наоди на ПАП, може да се прекине со земање брис. ПАП-тест се препорачува и кај оние што се вакцинирани против ХПВ, затоа што има типови вирус кои вакцината не ги покрива, но и затоа што не сме сигурни за изложувањето на вирусот пред вакцинирањето.
Брисот се зема во амбуланта, најдобро е по завршување на менструалното крвавење. Се земаат два бриса: еден од површината на грлото на матката и вториот од цервикалниот канал. Постојат и специјални четкички кои истовремено земаат материјал и од површината и од каналот. Потоа материјалот се размачкува на стакленце кое се фиксира во алкохол и под микроскоп го анализира патолог-цитолог. Резултатите стигнуваат со информации дали примерокот е задоволителен за анализа, дали постојат диспластични промени и со препорака за понатамошни контроли.
Најчесто се добива нормален наод. Потоа, наоди со лесни промени (ХПВ-инфекција и ЦИН 1). Овие дисплазии од лесен степен најчесто спонтано регредираат без прогресија кон канцер, но мора да се прават редовни ПАП-контроли на секои 4-6 месеци. Во 0,5 отсто од случаите се добива наод за ЦИН 2, ЦИН 3, ЦИС – carcinoma in situ), а кај помалку од 0,5 отсто од резултатите се покажува цервикален канцер. Постои и наод за атипични жлездени клетки со недетерминирано значење (АGS).
Во случај на добиен наод за абнормални клетки се препорачува да се направи колопскопија (грлото на матката се гледа под микроскоп и се прават специјални пребојувања), целна биопсија, т.е. патохистолошки да се испита дел од ткивото, или повторување на ПАП-тестот за 4-6 месеци. При абнормален наод и поставено сомнение за постоење на ХПВ, се прави и ХПВ-типизација со која се одредуваат присуството и типот (високо или нискоризичен) на вирусот.
Земањето ПАП трае неколку минути, не е болна процедура, само малку е непријатно за жената, а дава одлични резултати за состојбата на грлото и насока за следење на промените на грлото на матката. Мора да се истакне дека ПАП-тестот не е 100 проценти точен, но земајќи предвид дека цервикалниот канцер се развива бавно, редовните тестови навреме би ги откриле промените.
