Пишува: Д-р Стефанка Иванова
Ендокринолог
Тироидната жлезда, која има форма на пеперутка, се наоѓа на предната страна на вратот и е главен регулатор на голем број метаболички процеси во организмот. Таа ги регулира менструацијата, телесната тежина и нивоата на холестерол. За синтеза на тироидни хормони е потребен јод, а главен извор на јод се храната и водата.
Кога се зборува за тироидата и нејзината функција, едни од најчестите прашања се дали има врска помеѓу тироидната жлезда и бременоста и како ќе се развива бременоста доколку имате проблем со тироидната жлезда? За да може да дадеме одговор на овие прашања, треба да се запознаеме со влијанието на тироидната жлезда за време на бременоста.
Хормоните на тироидната жлезда се важни за правилно развивање на мозокот на плодот, посебно во текот на првото тримесечје. Има корелација меѓу интелектуалниот развиток на детето и нивото на хормоните во организмот на мајката. Тие може да се причина за спонтани абортуси и за рано раѓање на плодот. Затоа секоја жена треба да ја планира својата бременост. Пред да одлучи да стане мајка, секоја жена треба да ги провери хормоните на тироидната жлезда.
ХИПОТЕРИОЗА
Доколку се утврди дека жената боледува од хипотериоза, тоа значи дека има намалено лачење на тироидни хормони и тогаш има нарушување на менструацијата и прекин на овулацијата, а со тоа и тешкотии со зачнувањето. Притоа се јавува умор, зголемување на телесната тежина, депресија и сува кожа, а честоможе да има и зголемено ниво на холестерол. Кога ќе се утврди бременост, ендокринологот веднаш треба да ја зголеми дозата на медикаментот и да се прават анализи на тироидни хормони на секои 4 недели за време на бременоста. Целта е да се одржува ТСХ под 2.5млУ/Л. Потребни се и анализи на антитела – АТПО, поради висок ризик од спонтан абортус. При високи АТПО-антитела и присуство на тироидна патологија кај роднини, бремените треба да се следат хормонално еднаш месечно. Редовните контроли и правилното дозирање на лековите ќе овозможат бременоста да се одвива без проблем.
ХИПЕРТЕРИОЗА
Доколку се утврди хипертериоза, тоа значи дека има зголемено лачење на хормони на тироидната жлезда. И при оваа состојба се случуваат нарушувања во организмот на мајката, како што се чести крвавења и крвавења меѓу циклусите, како и проблем со зачнувањето. Може да се јави и губење на килограмите, нервоза, анксиозност, нарушување на работата на срцето и проблеми со видот. За време на првото тримесечје високите нивоа на преостанатите хормони во организмот може да предизвикаат малку повисоки нивоа на тироидните хормони. Тоа обично се случува кај жени кои почесто имаат гадење и повраќање. Оваа форма на хипертериоза е предизвикана од симптомите на бременоста и нема потреба од лекување.
БОЛЕСТА НА ГРЕЈВС
Болеста на Грејвс е најчестата форма на хипертериоза кај младите жени. При ова заболување, тироидната жлезда е нападната од сопствените антитела кои не може да ја препознаат како дел од организмот и ја напаѓаат како туѓо тело. Ако овој вид хипертериоза не се лекува, може да е опасна како за мајката така и за бебето. Медикаментите што се користат за лекување на болеста може да предизвикаат компликации при раѓањето. Пропилтиоурацилот е посигурната варијанта во првото тримесечје од бременоста. Една од варијантите е отстранување на тироидната жлезда со операција или терапија со радиоактивен јод пред зачнување. Тогаш нема потреба да се користат медикаменти. Друга варијанта е да се продолжи со прием на медикаментите, но во минимални возможни дози. Поради сето ова, најважно е да се направи консултација со ендокринолог веднаш штом се утврди бременост.
СКРИНИНГ ЗА ДИЈАГНОЗА ВО ПРВОТО ТРИМЕСЕЧЈЕ ОД БРЕМЕНОСТА
Поради големата распространетост на болестите на тироидната жлезда, скринингот за дијагноза на болестите на тироидната жлезда за време на првото тримесечје од бременоста предизвикува голем интерес и е предмет на многубројни проучувања. Затоа е логично да се прави скрининг на секоја трудница со ризик-фактори. Тие ризик фактори се возраст над 35 години, симтоми кои сигнализираат дека има нарушување на функцијата на тироидната жлезда, хормонски проблеми, фамилијарна анамнеза и други. Скринингот се состои во анализа на крв за ТСХ, АТПО-антитела и ултразвук на тироидата.
ИСХРАНАТА НА ТРУДНИЦАТА КАКО ЗАШТИТА
Важно е да се знае дека за време на бременоста многу е важен начинот на исхрана. Трудниците треба да се хранат на здрав начин и редовно да внесуваат железо, селен и јод, со што ја засилуваат заштитата од заболувања на тироидната жлезда. Иако овие минерали може да се внесуваат и во форма на суплементи, односно како додатоци во исхраната, лекарите препорачуваат тие елементи да се внесуваат преку храна. Крајниот заклучок е дека е особено важно проблемите со тироидната жлезда да бидат навреме препознаени и лекувани за да се овозможи нормална бременост и здраво дете.
