Пишува: Д-р. Сци. Фарм. Стевче Ацевски
Магистер по здравствен менаџмент и фармакоекономија
Доктор на фармацевтски науки
Во реномираното списание Инфламофармакологија од издавачот Спрингер излезе истражување1 кое обработува десетина студии кои се работени во претходниов период од започнувањето на КОВИД-19 пандемијата, а се однесуваат на суплементирање на витамини и минерали и нивното влијание врз јакнење на имунитетот кај пациентите. Еден од клучните заклучоци на ова истражување е дека недостатокот на соодветни плазматски концентрации на витамини и минерали, може да доведе до намалена ефикасност на имуниот систем, со самото тоа до несоодветен одговор и потешка прогресија на болеста.
Потврдено е дека витаминот А ги контролира различните гени кои се вклучени во активација и прилагодување на имуниот одговор. Неколку студии ја потврдија заштитната улога на природните и синтетичките ретионоиди врз некои вируси, вклучувајќи ги и вирусот на хепатитис Б, инфлуенца, цитомегаловирус и други. Комплексот на витамини од групата на Б се клучни во нормалното физиолошко функционирање на организмот, преку помагање на искористувањето на нутриентите (јаглехидрати, протеини и масти). Б1 (тиамин) е коензим кој е клучен за функционирањето на нервниот и имуниот систем и има антиинфламаторен ефект, потврдено е дека неговиот недостаток води кон продолжено воспаление и антиоксидативен стрес.
Соодветен внес на тиамин при инфекција со SARS-CoV-2 вирусот, помага во изградбата на имуниот ситем преку активирање на хуморалниот и клеточниот имунитет.
Витамин Б2 (рибофлавин) е неуроактивна компонента со имуномодулаторен ефект и може да ги намали патогените во крвта кај пациенти со КОВИД-19 и со самото тоа да влијае на намалување на ризикот од пренесување на вирусот.
Витамин Б3 (ниацин) има антиинфламаторно влијание, последните студии покажаа дека го намалува воспалението, а има и случаи каде е потврдено засилување на терапевтскиот ефект од примената терапија.
Витамин Б6 (пиридоксин) потврдено е дека влијае на прилагодување на имунитетот и зголемено производство на имуни клетки, исто така потврдено е дека овој витамин ги отстранува проинфламаторните цитокини, подобрувајќи го имуниот одговор и спречувајќи ја хиперкоагулобилноста.
Што се однесува до витамин Б9 (фолна киселина) од поодамна е потврдено дека е клучна во синтезата на ДНА и протеини, па уште еднаш е потврдена преку неколку студии оваа битна улога во имуниот одговор кај пациентот. Според последните студии фолната киселина го инхибира ензимот фурин, со што ги блокира спајк протеините на SARS-CoV-2 вирусот , со што се подобрува контролата во текот на болеста.
Б12 (цијанокобаламин) ги регулира формирањето на цитокини и го олеснува комуницирањето на имуните клетки во патофизиолошките патишта со што го штити пациентот од разни бактериски и вирусни инфекции.
Витаминот Ц е познато дека е најдобар антиоксидант, поддржувач на имуниот систем во борбата со бактериски и вирусни инфекции. Во едно истражување е потврдено дека интравенскиот витамин Ц значително влијае на подобрување на состојбата при сепса и при акутен респираторен дистрес синдром, бројни се бенефитите кои се директно или индиректно ја потврдуваат улогата на витамин Ц кај пациентите со КОВИД-19.
Антиоксидантните и антиинфламаторните ефекти на витаминот Д го инхибираат создавањето на воспалитените цитокини IL-1α, IL-1β и тумор некрозис факторот α, а бројни истражувања го потврдија местото на витамин Д во третман на акутни инфекции на респираторниот тракт. Потврдено е дека витаминот Д ги модифицира ACE2 рецепторите во белите дробови, кои пак се еден од клучните патогени фактори за КОВИД-19.
Витаминот Е е моќен антиоксидант и има критична улога во функционирањето на имуниот систем, неколку студии потврдија дека зголемен внес на витамин Е кај возрасни пациенти помага во одржување на имуниот систем. Од витамините последен е обработен витаминот К кој е витамин растворлив во масти, и е коензим кој учествува во хемостазата.
Потврдено е дека витаминот К1 е вклучен во активација на хепаталните коагулациони фактори, па со тоа помага во справување со тромботските компликации кај овие пациенти.
Исто така во истражувањето е следена и улогата на минералите, потврдена е нивната позитивна улога во справувањето со вирусните инфекции, како и за превенција на кардио и цереброваскулани компликации, кои се честа последица кај КОВИД-19 пациенти.
Генерално авторите на анализата заклучуваат дека суплементација на витамини и минерали, позитивно делува на исходот од КОВИД-19, а може да има позитивни придобивки во справувањето со инфекциите предизвикани од SARS-CoV-2 вирусот.
Податоците наведени во текстот погоре , се од информативна природа, апсолутно не се наменети да го заменат професионалното и стручно мислење, за сите дополнителни информации и нејаснотии консултирајте се со Вашиот лекар или фармацевт.
- Kumar, P., Kumar, M., Bedi, O. et al.Role of vitamins and minerals as immunity boosters in COVID-19. Inflammopharmacol 29, 1001–1016 (2021). https://doi.org/10.1007/s10787-021-00826-7
