Д-р Зоран Јовановски: Како се лекуваат миомите? (2)

Лекувањето на миомите зависи од возраста на пациентката, дали раѓала, од општата состојба и од големината и положбата на миомот. Лекувањето може да биде со хируршки зафат или со лекови.

Пишува: Д-р Зоран Јовановски
Гинеколог-акушер

Миомите најчесто се откриваат при рутински гинеколошки преглед, а статистиката вели дека само 35-50 отсто од пациентките имаат симптоми. Најчесто и најсигурно откривање е со вагинален ултразвук, а при големи миоми со неправилна форма што го исполнуваат целиот абдомен, по потреба, може да се користи компјутерска томографија или магнетна резонанца, иако во рутинска работа тоа ретко се практикува.

Лекувањето на миомите зависи од возраста на пациентката, дали раѓала, од општата состојба и од големината и положбата на миомот. Лекувањето може да биде со хируршки зафат или со лекови.

Индикации за оперативно лекување на миомите се обилни крвавења од матка со последична анемија, кои не реагираат на хормонско лекување, потоа хронична болка со силна дисменореја (болни менструации), диспареунија (болки при сексуален однос) или напнатост во мала карлица, силна болка со акутен абдомен поради увртување и некроза на миомот или болка при породување на миомот низ цервикален канал.

Најчесто и најсигурно откривање е со вагинален ултразвук, а при големи миоми со неправилна форма што го исполнуваат целиот абдомен, по потреба, може да се користи компјутерска томографија или магнетна резонанца, иако во рутинска работа тоа ретко се практикува.

Операција се препорачува ако се развие хидронефроза поради опструкција на уретер, при нагло растење на миомот во репродуктивен период или, пак, растење во менопауза, за да се исклучи можност за појава на сарком на матка. Се препорачува и ако миомот е единствена причина за неплодност и ако има зголемување на матката и притисок на други органи во малата карлица.

Оперативното лекување на миомите може да биде со миомектомија (отстранување само на миомот или миомите ако се повеќе) и хистеректомија (отстранување матка), ако не е можна миомектомија, ако жената завршила со репродуктивен период или е во менопауза.

И двете операции можат да се направат лапароскопски, кога се оперира со мали резови, кога хирургот оперира со посебни инструменти, внесувајќи камера во организмот. Во сите случаи каде што е можно се претпочита лапароскопска операција, бидејќи има неколку предности – помалку задржување во болница, помалку болки, побрзо закрепнување и побрзо враќање на секојдневните активности.

Ако станува збор за миом во бременост, треба да поминат шест недели од породување за да настане инволуција (враќање во нормална големина) на матката, па да се одлучи дали е потребна операција или не. Од друга страна, со терапија, односно со хормони миомите се лекуваат за да се зачувува способноста за раѓање на жената (со големи миоми), за да се смалат големи миоми и така да се олесни оперативниот зафат (миомектомија) и ако постојат контраиндикации за операција поради други здравствени проблем на пациентката.

Медикаментозното лекување на миомите има само привремен ефект.

НАЈЧЕСТИ ЗНАЦИ И СИМПТОМИ

Ми­о­ми­те има­ат це­ла па­ле­та раз­лич­ни симп­то­ми.

Нај­чест симп­том е не­правил­но кр­ва­ве­ње од ма­тка­та, однос­но ме­тро­ра­ги­ја. Обил­но­то и не­пра­вил­но кр­ва­ве­ње пре­дизви­ка­но од ми­ом е и нај­че­ста при­чи­на за хистеректомија (отстра­ну­ва­ње на ма­тка­та). Ед­на тре­ти­на од па­ци­ен­тки­те со ми­ом чувствуваат бол­ка, и тоа ка­ко дис­ме­но­ре­ја (бол­ни менстру­а­ции), дис­па­ре­у­ни­ја (бол­ки при се­ксу­а­лен од­нос), нап­на­тост во ма­ла­та кар­ли­ца, сил­на наг­ла бол­ка во сто­ма­кот по­ра­ди некро­за (изу­ми­ра­ње на тки­во­то на ми­о­мот) или тор­зи­ја (увр­ту­ва­ње) на висечки ми­о­ми. Ако некротичните ми­о­ми се ин­фи­ци­ра­ат, мо­же да пре­диз­ви­ка­ат ви­со­ки сеп­тич­ки температури.

ЗНАЦИ ЗА МИОМИ МОЖЕ ДА СЕ:

  • За­че­сте­но мо­кре­ње по­ра­ди при­ти­сок на моч­ни­от ме­ур, делум­на или це­лос­на оп­струк­ци­ја на уре­те­рот (мо­чен ка­нал), што се ма­ни­фе­сти­ра ка­ко бу­бреж­на бол­ка
  • Неп­лод­ност. Ми­о­ми­те се ди­јаг­но­сти­ци­ра­ат кај око­лу три от­сто од па­ци­ен­тки­те што се соо­чу­ва­ат со сте­ри­ли­тет
  • За­пек ка­ко ре­зул­тат на прити­сок на го­лем ми­ом на ре­ктосиг­мо­ид­ни­от дел на де­бе­ло­то цре­во
  • Сил­на бол­ка и обил­но крва­ве­ње кај ми­о­ми (же­ни) што при­род­но се по­ро­ду­ва­ат, а ретко и из­вр­ту­ва­ње на ма­тка
  • За­стој на вен­ска крв, воспа­ле­ни­ја на ве­ни­те и по­ја­ва на тром­би по­ра­ди при­ти­сок на вени­те во ма­ла кар­ли­ца
  • Спон­та­ни абор­ту­си, кои се два­па­ти по­че­сти кај же­ни со ми­о­ми.