Хиперлипидемија е многу високо ниво на масти (холестерол и триглицерици) во крвта. Оваа болест претставува ризик за здравјето бидејќи високото ниво на холестерол во крвта доведува до формирање на масни наслаги односно плакови во крвните садови, кои со време растат, па може да доведат до запушување на крвните садови и срцеви заболувања. Холестеролот во крвта е производ од работата на црниот дроб и она што го внесуваме преку храната. Затоа, здравата исхрана, физичката активност и непушењето, претставуваат прв чеков во решавањето на овој здравствен проблем.
Здрава исхрана и промени во исхраната
Општи правила за здрава исхрана се засновани на секојдневна консумација на разноврсни овошје и зеленчук, житарки од полно зрно, риба, немасно месо, мешунки, а избегнување на слатки, грицки и мрсна храна. Освен придржувањето на здрава исхрана, кога во прашање е хиперлипидемијата, потребно е да се направат промени во внесувањето на масти – да се намали количината на масти и правилно да се одберат масти кои ќе се внесуваат. Изборот на производи со малку масти, како и начинот на подготовка на храна, може да се постигне со намалување на вкупната количина масти која се внесува преку храната. Наместо пржена храна, одберете варена на пареа или печена во рерна со малку масло.
Заситените масти присутни во полномасните млечни производи, месото, особено во црвеното, како телешко, јунешко и свинско, живина, путерот, палминото масло, го зголемвуаат нивото на лошиот холестерол, па затоа нивното консумирање треба да се ограничи. Истото влијание го имаат и хидрогенираните масти присутни во пржените производи, бисквити, колачи и брза храна, па внесот на овие намирници исто така треба да се сведе на минимум. Јајцата нема да го зголемат нивото на холестерол, но лицата кои боледуваат од шеќерна болест треба го ограничат консумирањето на 6 јајца неделно.
Незаситените масти го одржуваат добриот холестерол – ХДЛ, а некои од нив помагаат во намалувањето на нивото на триглицериди во крвта. Овие масти ги има во маслиновото масло, маслото од соја итн, затоа во исхраната треба да ги користите овие масла, но да бидете умерени – во една лажичка има околу 5 гр масти. Омега 3 незаситените масни киселини, присутни во масните риби како скуша, сардина, лосос, споречуваат создавање плакови и го намалуваат холестеролот и триглицеридите. Затоа треба да се јаде риба барем два пати во неделата.
Ореви, лешници и бадеми треба да се јадат секојдневно, но прекумерно гојазните луѓе, треба да јадат не повеќе од 10-12 бадеми. Да не се заборави важноста на овошјето и зеленчукот – храна богата со влакна која помага во намалувањето на холестеролот и триглицеридите во крвта.
