Сколиозите се делат на:
Функционални – резултат на лошо држење на телото, позиција при работа. Тие се чести и лесно се коригираат со соодветни вежби и корекција на седењето и држењето на телото.
Конгенитални – вроден дефект во прешлените кој доведува до искривување на краток сегмент од ’рбетот.
Невромускуларни – се јавуваат кај одредени заболувања кои ја зафаќаат мускулатурата на ’рбетот: мускулни дистрофии, церебрална парализа, неврофиброматоза, спинална мускулна атрофија и други. Деформитетот е во облик на буквата С го зафаќа целиот ’рбетен столб.
Идиопатски – не е позната причината за настанување. Претежно се јавуваат кај девојчиња во период на брзиот раст, односно во пубертетот. Зафатениот сегмент е најчесто во градниот или градниот дел и половината на ’рбетот. Може да бидат со еднострана кривина или дупла (компензаторна) кривина.
Дијагностика:
Искривувањата на ’рбетот се дијагностицираат од страна на родителите, лекарите на редовните систематски прегледи на школските деца и од самите пациенти. Основа на дијагностицирањето е да се забележи каква било асиметрија на десниот и левиот дел на телото кога детето е без облека, во стоење пред огледало. Треба да се напомене дека шест месеци до една и пол година после првата менструација е најбрзиот раст кај девојчињата и токму во овој период искривувањата кај идиопатската сколиоза се најдраматични.
Рамениот појас и карлицата треба да бидат во права линија – секоја асиметрија може да укажува на постоење на деформитет на ’рбетот. Асиметрија или испакнатост на една од лопатките или градниот кош, асиметрија на брадавиците, нееднаквост во половината се знаци дека е можен деформитет на ’рбетот.
Тест на наведнување напред – испакнатост на еден дел од градниот кош во однос на друг. Замислената линија од средината на вратот секогаш мора да паѓа во интерглутеалната бразда. Доколку постојат некои од наведените знаци, се препорачува преглед на ортопед. Секогаш треба да се исклучат придружните фактори кои може да влијаат на појава на сколиоза: инегалитет на долните екстремитети, контрактури, повреди на ’рбетот, тумори и други заболувања на ’рбетниот мозок, инфективни и други заболувања на прешлените кои доведуваат до појава на сколиози.
Покрај клиничкиот преглед, рендген на ’рбетот, во два правци, заедно со карлицата се основа за дијагностицирање и следење на сколиозата. Контролите се вршат на секои 4 до 6 месеци зависно од растот, прогресот на кривината мерена по Кобовиот метод. Проценка на скелетниот раст, пак, се врши врз основа на Рисеровите зони на илијачната коска.
Третман:
Зависно од типот на сколиозата и степенот на искривување третманот може да биде: Конзервативен – физикална терапија за тонизирање на одредени групи на мускули на ’рбетниот столб или корсети за корекција на деформитетот. Физикалната терапија и вежбите треба да се надополнуваат со спортска активност (најдобро пливање). Лекувањето на деформитетите на ’рбетот треба да биде спроведено од тим на искусни лекари од различни специјалности. Најчесто тоа се физијатри и ортопеди кои треба да го следат прогресот на лекувањето. Кај деформитети кои се поизразени потребно е примена на корсети.
Носењето на корсет е 22 часа во тек на денот со шестмесечни контроли и рендген мерења на кривините на ’рбетот. Доколку кривината прогресира и деформитетот е изразен метод на избор е оперативниот третман. Третманот на конгениталните сколиози е секогаш дискутабилен поради брзата прогресија на деформитетот, времето кога треба да се направи интервенција. Повеќе автори тврдат дека доколку прогресијата на кривината е брза веднаш треба да се интервенира. Оперативните зафати кај невромускуларните сколиози треба максимално да се одложат доколку има услови за тоа до завршување на растот бидејќи таму фузијата е на целиот ’рбетен столб, вклучително и карлицата. Идиопатските сколиози кои се најчести, оперативно се третираат доколку деформитетот е над 40 степени и растот не е завршен. При оперативниот зафат се прави фузија на еден дел од ’рбетот со метални прачки и шрафови со тенденција да се направи корекција на деформитетот во сите три рамнини, вклучително ротацијата.
