Резултатите од лабораториските наоди се генерално неспецифични, но се многу значајни во поткрепата на дијагнозата, компликациите, а со тоа и во изборот на понатамошното лекување на Кроновата болест. Комплетната крвна слика (ККС) е корисна во детектирањето на анемијата, која може да се должи на мултипни причини како што се хроничната инфламација, малабсорпцијата на железо, хроничната крвозагуба и малапсорпцијата на витамин Б12 или фолатите.

Леукоцитозата, пак, најчесто се должи на хронична инфламација, присуство на апсцеси или третман со кортикостероиди. Електролитната анализа помага во детерминирањето на нивото на хидратација и ренална функција. Малнутрицијата е особено значајна како  показател на субоптималната контрола на болеста, додека, пак, кај оперираните пациенти истата е фактор кој  може да влије на постоперативниот тек  на болеста.

Не постои златен стандард за нејзино квантифицирање, иако алатки кои се користат се серумската концентрација на албумини, процентуалната бројка на загуба на телесна тежина и BMI (body mass index). Најкористена меѓу нив е серумската концентрација на албумини која во различни студии и популации е со различни cut off вредности. Додатни чести абнормалности се дефицитите на железо и микронутритиентите (серумско железо, тотален врзувачки капацитет на железото, калциум и магнезиум). Тестовите на хепатална функција може да бидат покачени било да е тоа транзиторно  (поради инфламација) или хронично (поради екстраинтестинална манифестација на болеста – склерозирачки холангитис). Инфламаторните маркери  пак како што се Ц реактивниот протеин (ЦРП) или стапката на еритроцитна седиментација (Се) корелираат со активноста на болеста и со исходите по хируршкиот третман. Истото се однесува и на параметрите од комплетната крвна слика и од биохемиските испитувања. Еден предложен оддел за стратификација на ризик се базира на нивоата на C-реактивниот протеин (CRP) и стапката на седиментација на еритроцитите (СЕ), односно нивната сигнификантна асоцираност со компликациите на самата болест и компликациите кои се јавуваат постоперативно кај хируршки третираните болни. Притоа истражувачите користеле логистичка регресија, со цел да ја моделираат поврзаноста на овие лабораториски вредности со присуството на перфорации, абсцеси и други сериозни компликации. Ретроспективната анализа на Giovanni покажала дека овие лабораториски параметри дури можат да ја редуцираат употребата на КТ до дури 45 % со својата моќ да ги предвидат горенабројаните компликации кај итните случаи, пропуштајќи притоа само 0,8 % од итните случаеви.

Постојат повеќе модалитети на имиџинг техники кои се користат во процесот на дијагностицирање на болните со Кроновата болест, а тоа се нативната рендген графија, компјутеризираната томографија – како алатки од помош за потврдување на компликации од болеста како што се цревната опструкција, присуството на интра-абдоминални апсцеси. КТ ентерографијата или МР ентерографија се дијагностички имиџинг процедури со кои се разликуваат процесите на инфламација од фиброзата. ЕУС (ендоскопска ултрасонографија) се употребува за идентификација на анатомијата на перианалните фистули, активност и присуство односно отсуство на пелвични и  перианални апсцеси.

                               ТРЕТМАН

Третманот кај пациентите заболени од КБ е мултидисциплинарен. Почнувајки од конзервативен медикаментозен третман, па се до оперативен хируршки зафат. Токму заради ваквиот мултидисциплинарен пристап потребно е во лекувањето на овие пациенти да биде вклучен цел тим од гастроентерохепатолози, хирурзи, анестезиолози. Често болните од КБ имаат потреба и од повеќе хируршки интервенции. Токму заради тоа треба да се пристапува многу внимателно кон овие пациенти.

Целите на третманот на ова заболување се:

• Постигнување на оптимална, клиничка, лабораториска и хистолошка контрола на болеста со најмалку несакани исходи од третманите.
• Постигнување на оптимален квалитет на живот.
• Да се намали стапката на постоперативните компликации.

 МЕДИКАМЕНТОЗЕН ТРЕТМАН

Во третманот на КБ се користат повеќе модалитети на медикаментозен третман. Изборот на терапијата зависи од анатомската локација на лезијата, тежината на болеста  и  целта  на терапијата (индукција или одржување на ремисија). Медикаментозните терапевтски можности вклучуваат: орални 5-аминосалицилати (сулфасалазин, месалазин), антибиотици (ципрофлоксацин, метронидазол), конвенционални гликокортикоиди (преднизон), несистемски гликокортикоиди (будезонид), имуномодулатори (азатиоприн, 6-меркаптопурин, метотрексат), биолошки  модалитети на третман (infliximab, adalimubab, итн.).

Клиничките истражувања за Кронова болест обично ги користат официјалните  системи за градуирање на степенот на тежина на болеста. Два најчесто  користени  система се Crohn’s disease activity index (CDAI) и Harvey-Bradshaw Index (HBI), кој претставува симплифицирана форма на CDAI. Обата система меѓусебно корелираат  така што пад на CDAI score-от на 100 поени, одговара на пад на HBI score-от на 3 поени. CDAI  score < 150 (клиничка ремисија) кореспондира со  HBI  < 4.

CDAI (Crohn disease activity index)

Во 1980 година оваа скала е поедноставена со воведување на новиот Harvey-Bradshaw index (HBI) кој содржи само клинички параметри.

1. Субјективно чувство на добро (0 = многу добро, 1 = малку под просекот, 2 = лошо, 3 = многу лошо, 4 = ужасно)
2. Абдоминална болка (0 = нема, 1 = блага, 2 = умерена, 3 = тешка)
3. Број на течни столици дневно (бројка која се бодува како поен)
4. Абдоминална маса (0 = нема, 1 = не е убедлива, 2 = убедлива, 3 = присутна)
5. Компликации, како погоре, со по еден поен за секоја од нив.

Во праксата особено се важни и практични за користење следниве работни  дефиниции:

• Асимптоматска ремисија (CDAI<150) – Пациенти кои се асимптоматски, било  тоа да е спонтано или постигнато по медикаментозен или хируршки третман. Пациентите  кои  користат  стероиден третман со  цел  да останат во  ремисија  се именуваат  како  „зависни од стероиди“.
• Блага до  умерена форма на болеста (CDAI 150-220 ) – Амбулантски пациенти кои толерираат внес на храна пер ос без притоа да манифестираат  дехидратација, токсичност, абдоминална осетливост, обструкција или загуба на телесната тежина >10 проценти.
• Умерена до тешка форма на Кронова болест (CDAI 220-450) – Пациенти кај  кои  третманот  наменет за благите  до умерени  форми покажал  неуспех, или  пациенти  со  нагласени  симптоми  како  треска, загуба на телесна тежина, абдоминална болка и осетливост, интермитентни гадења и повраќања или  анемија.
• Тешка – фулмиминантна форма на болеста (CDAI > 450) – Амбулантски пациенти со перзистентни симптоми и покрај конвенционалниот третман со гликокортикоиди или биолошки агенси или пациенти со висока телесна температура, перзистентни повраќања, интестинална обструкција, сигнификантни  перитонелани  знаци, кахексија или  присуство на апсцес.

                                                                                                             (Продолжува)