Пишува: Доц. д-р Александар Митевски
Абдоминален хирург
Абдоминалните или стомачни хернии претставуваат чест проблем кај луѓето. Се смета дека околу 5 отсто од популацијата во некој период од животот ќе биде афектирана од некој вид хернија на абдоминалниот ѕид. За дел од овие хернии често се употребува и терминот комплексна хернија – кила на абдоминалниот ѕид. Иако нема некоја прецизна дефиниција, терминот означува група на хернии кои се покомплексни за решавање и се обременети со почести компликации и поголемризик за повторување. Во оваа група на хернија, или кила на стомачниот ѕид, најчесто спаѓаат хернии кои се неколку пати повторувани (мултипни рецидиви или рекуренци) и хернии кои се поврзани со подолготрајно излегување – протрузија на абдоминалните органи или ткива низ килниот отвор. Често за херниите кои се со голема и подолготрајна протрузија на содржината велиме дека е изгубено правото на живеење во абдоминалната празнина, односно има собирање и атрофија на абдоминалниот ѕид со што враќањето на содржината и традиционалните поправки на хернијата се без успех.
ВИДОВИ КИЛА И РЕКОНСТРУКЦИЈА
Нема прецизни податоци за инциденцата на хернии на абдоминалниот ѕид. Епидемиолошките студии покажуваат дека од сите хернии на абдоминалниот ѕид по ингвиналните-препонски кили, најчести се вентралните (примарни), од кои 19 отсто се папочни или во близина на папокот (параумбиликално), епигастрични 8,6 отсто, а поретко инцизионални (на местото на претходен оперативен зафат) со 4,8 отсто.
Инциденцата на инцизионалните хернии се движи околу 20 проценти, што претставува најчеста постоперативна компликација по направена лапаротомија.
Комплексните хернии најчесто се инцизионални хернии, многу ретко се случува вентрална – примарна хернија на абдоминалниот ѕид (без претходна хируршка интервенција или траума на ѕидот) да биде комплексна хернија.
Индикација за оперативен третман на вентралните и инцизионалните хернии претставуваат симптоми како болка и изразено чувство на непријатност, понатаму акутни компликации како инкарцерација – вклештување на килата.
Причина за поправка на килите секако е и превенцијата на појава на компликации. Пациентот со големи хернии, кај кои има излегување на абдоминалната содржина без можност за враќање во стомачната празнина, чувствува изразена непријатност, има болки и намалена подвижност, што значително го намалува квалитетот на живот. Абдоминалниот ѕид ги има изгубено механичката и динамичката функција, па третманот подразбира целосна реконструкција и воспоставување на функцијата на абдоминалниот ѕид. Техниките кои се користат за реконструкција се нарекуваат техники на сепарација на компонентите. Се состојат од неколку пристапи кои овозможуваат речиси комплетна анатомска, но и динамичка односно функционална реконструкција на абдоминалниот ѕид. Овие техники може да се изведат минимално инвазивно, но најчесто заради големината на дефектите препораките се да бидат направени отворено.
Друг тип комплексна хернија претставуваат херниите кои се повториле по интервенција за поправање на самата хернија, тоа се таканаречените мултирекурентни или рецидивни хернии.
Во последните години, поправката на херниите на абдоминалниот ѕид е поврзана со користење на протетички материјали или популарно наречени мрежички. Самата употреба е препорачана од хируршките асоцијации заради намалување на појавата на рецидиви или повторување на херниите, но сепак кај одреден број пациенти се јавува повторување на хернијата. Самата употреба на мрежичката понатаму ја прави поправката на хернијата посложена и е потребно да се направи добра предоперативна процена и план, бидејќи секој неуспех ги усложнува и ги намалува шансите за дефинитивно решавање на хернијата.
ИНДИВИДУАЛЕН ПРИСТАП
Во зависност од претходниот пристап при решавање на хернијата се прави соодветен план. Поголем број хернии досега се решавани отворено, или популарно наречено „класично“, со хируршки рез над самата хернија, сосема мал дел од херниите се решавани со минимално инвазивни техники или лапароскопски. Препорака е секогаш кога е работена една техника при повторување на хернијата да се користи друга техника или пристап. Така, доколку е работена отворена техника, тогаш при повторување е пожелно да се користи лапароскопска метода. Сепак, одлуката зависи од добрата предоперативна процена и план. Третманот на комплексните хернии бара сериозен пристап и процена. Треба да се има предвид дека секој пациент е посебен случај и да се има индивидуален пристап кон секој пациент и проблем. Соодветната предоперативна подготовка, испитувањата и предоперативниот план се од особена важност за да имаме оптимална поправка во првиот обид, што е од особена важност кај пациентите со комплексни хернии на абдоминалниот ѕид.
