Панкреасот е жлезда, која се наоѓа помеѓу желудникот, тенкото црево и ‘рбетот. Се состои од 3 дела. Широкиот дел се нарекува глава, која продолжува во тело и потоа во потесен дел наречен опашка. Туморите најчесто настануваат во пределот на главата.
Панкреасот има двојна функција: егзокрина (произведува ензими што ги лачи во цревото, а кои помагаат во разградување на храната) и ендокрина (лачи хормони како инсулин и глукагон, кои се важни за контрола на нивото на шеќер во крвта). Околу 95% од случаите на рак на панкреасот се јавуваат во егзокрините клетки (аденокарцином), ново панкреасот може да се развијат и невроендокрини тумори кои се јавуваат од ендокрините клетки. Аденокарциномот на панкреас е еден од најагресивните малигни тумори.
РИЗИК ФАКТОРИ
Некои од факторите што го зголемуваат ризикот од развој на рак на панкреасот се пушење, дебелина, позитивна лична и / или семејна историја на дијабетес или хроничен панкреатит и разни генетски синдроми (на пример, MEN1, Lynch, VHL и други). Поврзано со дијабетесот, тој не е само ризик фактор, туку може да биде и прв ран знак за развој на рак на панкреасот. Затоа, кај лицата кои нагло ќе развијат дијабетес во возрасната доб, дефинитивно се советува да се анализира областа на панкреасот.
ЗНАЦИ И СИМПТОМИ
Во рана фаза на болеста, честопати нема забележителни симптоми. Како што напредува болеста, може да се јави жолтица (жолта боја на кожата и очите), бледа столица, темна урина, болка во срединиот-горниот дел на стомакот и грбот (болката често појасасто се шири), губење на тежината без очигледна причина, губење на апетит и постојан замор,
ПОСТАВУВАЊЕ ДИЈАГНОЗА
Основата е детален преглед на пациентот и земање темелна медицинска историја. Почетното дијагностичко испитување се тестови на крвта, со посебно внимание на вредностите на билирубинот (туморите на главата на панкреасот може да ги опструираат одводните жолчните канали и да доведат до покачени вредности на билирубинот), како и на тумор маркерите CA19-9 и CEA. Се користат и ултразвук, КТ, МР или ПЕТ скен / КТ (обично КТ).
Со овие тестови се анализира подрачјето на панкреасот, како и околните органи за присуство на можни метастази. Во случај на наод што сугерира можност за постоење на тумор на панкреасот, постојат неколку начини да се добие примерок од ткивото за конечна потврда на болеста. Една од најчесто користените техники е примената на ендоскопски ултразвук. Слично е и испитувањето т.н. ендоскопска ретроградна холангиопанкреатографија.
СТАДИУМИ НА БОЛЕСТА
Прогнозата на пациентот со рак на панкреас зависи од неколку фактори, како дали туморот е оперативен, стадиумот на болеста, општата состојба на пациентот и дали тоа е прво појавување на болеста или болеста се вратила по претходен третман. Општо земено, се работи за агресивна болест и важно е да се открие болеста што е можно порано со цел да се подобрат шансите за излекување.
Во стадиум I, болеста е ограничена само на панкреасот и туморот има максимален дијаметар од 4 см. Во стадиум II, туморот е поголем од 4 см или се зафатени лимфни јазли (максимум до 3 јазли). Во стадиум III, зафатени се 4 или повеќе лимфни јазли или се зафатени големи крвни садови околу панкреасот. Во овој стадиум, по правило, не е можно комплетно хируршко отстранување на болеста. IV стадиум од болеста укажува на присуство на оддалечени метастази.
